Hoe beter zonder een urinekatheter?
In dit onderzoek van Scott, Oman, Makic, et al (2013) is op de SEH gekeken naar de huidige besluitvorming rondom het plaatsen van een UVK en bevorderende en belemmerende factoren om alternatieven hiervoor te gebruiken. Daarnaast wilde men tools ontwikkelen om de besluitvorming tot het inbrengen van een UVK te ondersteunen en de acceptatie en het effect hiervan te testen.
De meest voorkomende gezondheidsgerelateerde infectie in ziekenhuizen is de urineweginfectie (30%) veroorzaakt door een urineverblijfskatheter (UVK). Deze leidt tot toename van morbiditeit, mortaliteit, kosten en verlengde ziekenhuisopname. Het blijkt dat er meer urineweginfecties voorkomen bij patiënten op de SEH dan op andere afdelingen in het ziekenhuis. Uit de enkele onderzoeken die zijn uitgevoerd op SEH’s blijkt dat ongeveer 30% tot 50% van de verblijfskatheters niet medisch noodzakelijk zijn. Preventie van het onnodig inbrengen van een UVK kan een significante daling geven van infecties.
In een focusgroepsgesprek werden de volgende belangrijke barrières genoemd om UVK-alternatieven te gebruiken: onvoldoende kennis over indicaties UVK (bijvoorbeeld misvattingen over valpreventie door UVK); alternatieve producten zijn niet voorradig (bijvoorbeeld incontinentiemateriaal, condoomkatheters); onvoldoende hulp van personeel om patiënten naar het toilet te begeleiden; po’s/urinaals moeten worden geleegd; onvoldoende toiletten (of te ver weg) op de afdeling; onvoldoende inzicht en overeenstemming in besluitvorming in welke situaties een UVK wordt geplaatst.
Er werd een besluitvormingstool ontwikkeld met vier indicaties wanneer een UVK noodzakelijk is: drainage (bv bij urinewegobstructie), monitoring (bv instabiele patiënt); peri-procedure (bv pre-operatieve inbreng voor spoedoperatie); therapie (bv continue blaasspoeling). Als geen van de vier indicaties aanwezig is dan wordt een aantal alternatieve opties genoemd zoals gebruik van incontinentiemateriaal, postoel.
Daarnaast staan op deze tool vijf situaties benoemd waarin een UVK niet is geïndiceerd: valpreventie, routine urine-onderzoek, verzoek personeel, beschadigde huid, veranderde mentale status.
Om deze tool te gebruiken is scholing gegeven aan verpleegkundigen en artsen en zijn posters verspreid. Ook zijn materialen aangeschaft om alternatieve interventies te kunnen toepassen.
Uit de resultaten blijkt op korte termijn dat er een daling is van 25% in het gebruik van een UVK bij die groep patiënten opgenomen op de SEH en verdere opname in het ziekenhuis. Er is een daling van 9% in het onterecht gebruik van een UVK. Het team is meer bereid om de reden voor plaatsing van een UVK te rapporteren en alternatieven te gebruiken.
Het bovenstaande is een mooi voorbeeld van een initiatief om kritisch te blijven kijken naar patiëntveiligheid en infectiepreventie op een SEH.
Literatuur
Scott RA, Oman KS, Makic MB, Fink RM, Hulett TM, Braaten JS, Severyn F, Wald HL. Reducing Indwelling Urinary Catheter Use in the Emergency Department: A Successful Quality-Improvement Initiative. J Emerg Nurs. 2013 Mar 7. doi:pii: S0099-1767(12)00344-3. 10.1016/j.jen.2012.07.022.
Bron afbeelding: https://www.mediqcombicare.nl/producten/BX226912/bard-biokatheter-female-2-wch12-10ml.aspx Gedownload 23-04-2013