Doen-door-leren en leren-door-doen vormen belangrijke elementen van het proces van de Werkplaatsen Sociaal Domein (WSD) en er wordt landelijk dan ook veel gewerkt met een of andere vorm van actieonderzoek of actieleermethoden. Vaak gebeurt dat in de setting van een leergemeenschap of een leernetwerk met deelnemers vanuit verschillende disciplines en perspectieven.

Maar hoe doe je dat op een goede manier en hoe leer je van hoe men het elders doet? Daartoe werd een landelijke WSD-themawerkgroep Lerende Praktijken ingericht. Het programma van deze werkgroep richt zich op het voortdurend beschrijven en analyseren van bestaande lerende praktijken, visies daarop en definities van (vormen van) lerende praktijken of samen leren verzamelen en overdraagbaar maken, hiervoor een handreiking produceren zodat de inzichten toegankelijk en toepasbaar worden. Daarnaast wil de werkgroep het gesprek over lerende praktijken stimuleren door een kritisch perspectief in te brengen op de rol en toepassing van leren en praktijkontwikkeling in het sociale domein.

Als een van haar activiteiten van de werkgroep Lerende Praktijken heeft zij door middel van een on-line survey een rondgang gemaakt onder 17 leernetwerken binnen de landelijke WSD over hoe deze te werk gaan. De belangrijkste inzichten uit dit onderzoek waren dat alle lerende netwerken van de WSD op enige wijze ruimte creëren voor reflectie en ontwikkeling vanuit lokale onderhandeling tussen deelnemers over de inhoudelijke agenda, gezamenlijke werkwijzen, noodzakelijke randvoorwaarden en beoogde uitkomsten van het gezamenlijk proces. Er is echter grote diversiteit in hoe zij dat doen, wie er deelneemt en welke keuzes er worden gemaakt. Kwaliteit van het leerproces lijkt dan ook niet voort te komen uit een standaardisering in aanpak, maar uit responsiviteit voor lokale belanghebbenden en omstandigheden. Het volledige rapport is te downloaden op de website van de Werkplaatsen Sociaal Domein: https://www.werkplaatsensociaaldomein.nl/publicatie/rapport-leernetwerken-werkplaatsen-sociaal-domein

Op basis van de bevindingen wordt momenteel een conceptueel kader voor lerende praktijken ontwikkeld, dat kan dienen als een ontwerp- of evalutie-instrument. Daarover zal in het najaar een artikel verschijnen in het Journal of Social Intervention.

Voor meer informatie: Erik Jansen, erik.jansen@han.nl