Het betrekken van inwoners bij wijk- en buurtgericht werken is een belangrijke ambitie. Toch blijkt burgerparticipatie vaak veeleisend, weinig inclusief en regelmatig teleurstellend voor bewoners. Professionals willen daarom anders samenwerken met inwoners, als gelijkwaardige partners en bron van kennis. Om dit mogelijk te maken ontwikkelden Bindkracht10 en de HAN de Wijkwaardenkaart: een narratieve gesprekstool voor professionals en wijkbewoners. In 2025 ontwikkelden we met een KIEM MV subsidie samen met Frank Los een digitale Wijkplaatmaker, waarmee bewoners zelf de uitkomsten kunnen visualiseren. In deze blog lees je meer en kun je je  aanmelden voor het webinar op 8 januari (14.30–16.00 uur), waarin we samen met Frank Los ons onderzoek en de wijkplaatmaker presenteren. Daarna gaan we in gesprek over de toepassing en doorontwikkeling. In onderstaande blog lees je meer over onze onderzoeksresultaten.

(Samen)werken aan wijkwaarden

De Wijkwaardenkaart bestaat uit twee onderdelen: de gesprekskaart en de praatplaat.

De praatplaat visualiseert de uitkomsten van de gesprekken en is daarmee een krachtige tool om de dialoog over wijkwaarden opgang te brengen in een wijk of dorp. Echter, omdat deze praatplaat nu door een professionele tekenaar wordt gemaakt is deze duur en daardoor niet voor iedereen toegankelijk. Daarom ontwikkelen we (Bindkracht10, Talis en de HAN) in het project ‘(samen)werken aan wijkwaarden’ met ondernemer Frank Los een digitale Wijkplaatmaker die professionals en inwoners helpen om gemakkelijk zelf hun praatplaat te maken voor hun wijk of dorp.

De tool is getest door studenten van de Saxion Hogeschool, professionals en inwoners in de wijk Lindenholt, en door ’Ons Venlo Oost’ een samenwerkingsverband van actieve bewoners uit Venlo. In dit onderzoek hebben we gewerkt volgens de stappen van design thinking (Brown, 2008). Hieronder beschrijven we de belangrijkste inzichten.

Empathize & define

Via interviews en een focusgroep met opbouwwerkers van Bindkracht 10, professionals van Talis en actieve bewoners uit Venlo-Oost is inzicht verkregen in hun ervaringen met de praatplaat. Belangrijke uitkomsten waren het belang van een aantrekkelijk ontwerp, de tijdrovendheid van het analyseproces en het uitleggen van het onderzoeksproces in gesprekken met bewoners. Dit leidde tot een set van ontwerpeisen voor de nieuwe tool.

Ideate, prototype & test

Op basis van de ontwerpeisen werd een eerste prototype ontwikkeld, bestaande uit een interface, een beeldbank en een papieren handleiding. Studenten van Saxion die de wijkwaardenkaart gebruikt hadden in hun afstudeeronderzoek, testten deze eerste versie en waardeerden de tool, maar vonden de papieren handleiding onhandig.  Ook stuitten zij op een aantal bugs in de applicatie.

Na aanpassingen in een tweede ontwikkelronde testte bewoners van ‘Ons Venlo Oost’ de vernieuwde applicatie. Deze test liet zien dat betrokkenheid bij de analyse – naast betrokkenheid bij het afnemen van de Wijkwaardenkaart- essentieel is om resultaten goed te kunnen visualiseren. Het selecteren en ordenen van afbeeldingen bleek een lastige opgave.  De gelaagdheid van de tool was voor sommige deelnemers lastig. Ook deden bewoners suggesties voor extra afbeeldingen.

Tot slot bleken politiek gevoelige onderwerpen moeilijk te vangen binnen de limiet van 50 afbeeldingen, waardoor nuance beperkt is. In de derde ontwikkelronde zijn extra afbeeldingen toegevoegd en is geëxperimenteerd met een interactieve online praatplaat met toevoegbare bijlagen, maar deze kon binnen de onderzoeksperiode helaas niet voldoende getest worden.

(Re)Define & evaluate

Momenteel wordt er gewerkt aan deze stap: het ordenen van de inzichten en formuleren van conclusies. In december zal de stuurgroep van het onderzoek evalueren. Op dit moment kunnen we een aantal voorlopige inzichten delen:

• Studenten, bewoners en ook professionals zijn in staat op zelf een digitale praatplaat te maken met behulp van de praatplaat tool. De tool is eenvoudig en bevat voldoende afbeeldingen om tot een ontwerp te komen. Deelnemers van de testsessies vonden de tool nuttig om de onderzoeksuitkomsten te visualiseren.
• Tijdens dit onderzoek is duidelijk geworden dat de analyse van de Wijkwaardenkaart door bewoners en professionals zelf als bottleneck ervaren wordt. Betrokkenheid bij de analyse lijkt nodig te zijn om een goede praatplaat te maken, maar de huidige kwalitatieve analyse is tijdrovend en volgens sommigen saai. Deze botteneck zal in een vervolgonderzoek worden opgepakt.

Ben je ook nieuwsgierig naar ons onderzoek en de digitale tool? Meld je dan hier aan voor de online webinar op 8 januari van 14.30-16.00 uur.