Door Jesse Portengen en Josien van Manen

Wij zijn vierdejaars Social Work studenten aan de HAN University of Applied Sciences. Sinds februari 2022 zijn wij aangesloten bij het Zakgeldproject van het Lectoraat van Versterken van sociale kwaliteit. Onze opdracht is om -samen met jongeren in de leeftijdsgroep van twaalf tot vijftien jaar- te onderzoeken wat er nodig is om de financiële zelfredzaamheid van deze groep te vergroten. Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen in de ideeën zijn van jongeren tussen de 12 en 15 jaar om hun financiële zelfredzaamheid te vergroten, inzicht te krijgen op de manier hoe ze dit willen bewerkstelligen en of een Zakgeldproject voor deze doelgroep hieraan bij kan dragen.

Regulier Zakgeldproject

Voor kinderen tussen de zes en twaalf jaar oud die in de thuissituatie met financiële krapte te maken hebben, is in 2018 het Zakgeldproject ontwikkeld. In samenwerking met kinderen en hun ouders is een traject ontwikkeld dat bestaat uit tien coachingsbijeenkomsten voor ouders waarbij de kinderen gedurende vijf keer ook aanwezig zijn. Tijdens dit traject krijgen de deelnemende kinderen 26 weken, onvoorwaardelijk, zakgeld van hun ouders op kosten van het project. De kinderen mogen, in overleg met hun ouders, zelf kiezen waar ze dit geld voor gebruiken. Het doel hiervan is om kinderen die opgroeien in in een financieel kwetsbare situatie om te leren gaan met geld.

12-15 jarigen over geld

Het onderzoek

Als studentonderzoekers zijn wij nu aan het inventariseren wat voor ideeën jongeren zelf hebben over financiële educatie. Door middel van verschillende methoden zoals bijvoorbeeld interviews, proberen wij de ideeën die zij hebben in kaart te brengen. Inmiddels hebben we ongeveer 60 jongeren gesproken.
We zijn bijvoorbeeld naar het Hendrik Pierson College in Zetten geweest, daar zijn wij op een creatieve manier in gesprek gegaan met jongeren in een eerste klas. Om te beginnen hebben wij hen een woordweb laten maken, hier mochten zij alles opschrijven wat volgens hen met geld te maken had. Hier kwamen, zoals op één van de foto’s te zien is, veel verschillende associaties uit. Van soorten valuta tot wiet, er kwam van alles voorbij.
Na deze korte introductie op het onderwerp, hebben wij een week later nogmaals een bezoek aan deze school gebracht, de klas opgesplitst in tweeën en een brainwriting sessie gedaan.

Resultaten

Tijdens de werkvormen en interviews merkten wij dat het bezig zijn met de doelgroep het leukste deel is van het onderzoek. De resultaten die uit de gesprekken komen zijn erg wisselend. Zo werden er verhalen verteld over naasten of over hun eigen ervaring met financiën en armoede. Wanneer er werd gesproken over armoede, bleek een aantal jongeren onwetend. Dit lokte een gesprek uit waaruit bleek dat er weinig tot geen aandacht is besteed aan financiële educatie.
Jongeren krijgen steeds meer te maken met invloeden van social media. Leerling (v, 13 jaar): ”Ik zie wel eens tiktoks over geld en ik krijg reclames op instagram”. Daarnaast bleek dat enkele influencers reclame maken voor crypto valuta. Een leerling (m, 14 jaar) wilde hierin investeren, dit terwijl hij tijdens een opdracht geen 20% kon uitrekenen van €10,00.
De resultaten die voortkomen uit dit onderzoek zullen overgedragen worden aan het Lectoraat Versterken van Sociale kwaliteit. De resultaten dragen bij aan een ontwerpgericht onderzoek naar het vergroten van financiële zelfredzaamheid van jongeren tussen de 12 en 15 jaar die te maken hebben met financiële krapte in de thuissituatie. Het reguliere Zakgeldproject dient hierbij als inspiratie.

Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door Sam&voorallekinderen en de Rabofoudation.