Door: Annet van Someren,  Docent-onderzoeker HAN/SOW

De Ontmoetingen zijn bijeenkomsten waarin professionals, inwoners en vrijwilligers op regelmatige basis met elkaar in gesprek gaan over het thema armoede met als doel het zien van armoede, het durven te bespreken en er iets mee te doen meer vanzelfsprekend te maken, zodat armoede uiteindelijk kan worden doorbroken.

“Leuk die Ontmoetingen, waar wat levert het nu concreet op? Wat zijn de werkzame factoren? Wat zijn de resultaten?”

Eye-openers voor bestuurders van wooncorporaties

Wij, van de Ontmoetingen in Lingewaard, zijn benaderd door de bestuurder van de Woningstichting Gendt. Wij mogen op een bijeenkomst van de bestuurders van wooncorporaties het thema armoede inbrengen omdat zij daar landelijk aandacht aan willen besteden en er concreet iets mee willen doen. Het thema armoede werd aangedragen door de medewerker van de Woningstichting die deel uitmaakt van de Ontmoetingen.

Met een afvaardiging van onze Ontmoetingengroep (de medewerker van de woningstichting, de vrijwilligster van het Participatiepunt, de bewoner met ervaring met armoede en de docent-onderzoeker) hebben wij een middagprogramma gemaakt voor de bestuurders.

We beginnen in Gendt bij Goed Spul. Een ruilwinkel die ooit begon met speelgoed (Spulgoed), maar ook kleine huishoudelijke artikelen aanneemt, die schoon, compleet en heel zijn (Goed spul).  Hiervoor krijg je stempels op een GoedSpul stempelkaart, waarvoor je iets anders kunt uitzoeken. Het is een burgerinitiatief van het Participatiepunt Gendt (Participatiepunten | Gemeente Lingewaard)

Daarnaast biedt Goed Spul aan statushouders de mogelijkheid om vrijwilligerswerk te doen en zijn er vanuit de winkel ook bijvoorbeeld fietslessen voor Syrische vrouwen georganiseerd.

Deze setting maakt meteen indruk op de deelnemers. Je bevindt je namelijk in een tweedehandswinkel, een plek waar de meesten nog nooit zijn geweest. De eerste eye-openers zijn hiermee al binnen.

Welke persoonlijke bezittingen zet je in om te voorkomen dat je in armoede komt?

Vervolgens beginnen we met een verkorte sessie van een Ontmoeting. De vraag naar ‘welke persoonlijke bezittingen je zou inzetten om te voorkomen dat je in armoede komt’, zet iedereen meteen aan het denken. Van de juwelen van een grootmoeder en een oldtimer tot ‘ik ben rijk en word nooit arm’. Het is niet makkelijk om te zeggen dat je arm bent, maar ook niet altijd om te zeggen dat je rijk bent, zeker niet in deze context. Heel mooi hoe de deelnemers zich kwetsbaar durfden op te stellen.

Als de bewoner haar verhaal deelt over haar ervaringen met armoede en met name over de manier waarop ze door overheidsinstellingen werd benaderd, valt iedereen stil en roept dit vervolgens veel vragen op.

Je ziet wederom de kwartjes vallen. Eén van de bestuurders was zelfs diep geraakt.

De bewoner vertelde: “Ik had een betalingsregeling bij Menzis, waar ik iedere maand aan betaalde, maar er kwam steeds meer bij. Bij Menzis was niets mogelijk, er moest betaald worden. Bij de Nuon liep een regeling voor de eindafrekening en daar kwam nog eens €2,50 per maand bij, omdat ik in termijnen betaalde. Dat heb ik afbetaald van het vakantiegeld, maar ik moest toch die € 2,50 per maand betalen. In die periode zag ik zelf door de bomen het bos niet meer en was het heel moeilijk om de maanden door te komen. Pas toen iemand van de gemeente voor mij een brief naar Menzis stuurde, werd dat opgelost…”.

Dankzij deze medewerker, die wel uitging van vertrouwen, buiten de lijnen durfde te kleuren, wél een stap extra zette en haar verantwoordelijkheid nam, is de bewoner er uiteindelijk uitgekomen.

Bestuurders en hun cirkel van invloed

Na deze inspirerende bijeenkomst besluiten we de sessie in het kantoor van de woningstichting met een toelichting op de Ontmoetingen en de vraag wat de bestuurders kunnen doen met betrekking tot het thema armoede. Tot waar gaat de cirkel van betrokkenheid en waar begint de cirkel van invloed? (Stephan Covey, Armoede en schulden effectief aanpakken: benut jouw cirkel van invloed | Movisie)

De Ontmoeting en het verhaal van de bewoner heeft indruk gemaakt op de bestuurders. Er wordt overwogen om de Ontmoetingen te gaan invoeren in de respectievelijke gemeentes waar de bestuurders werken, het thema meer bespreekbaar maken en meer de samenwerking opzoeken met welzijnsinstellingen en in het bijzonder met de gemeente zijn andere actiepunten.

Belangrijkste is vooral dat het impact heeft gemaakt. Dat je je beseft dat armoede dichterbij is dan je denkt en dat het verminderen van armoede begint bij jezelf.

Je mag vragen naar resultaten en acties, maar dat ontslaat je niet van de plicht om nú iets te doen tegen armoede: sta stil bij wat je doet. Niet alles wat je hebt en doet als vanzelfsprekend aannemen en nadenken over wat je koopt en wat je doet als burger, maar nog meer als professional. Zoals een van de deelnemende bestuurders zei:

“resultaat is ook het ankertje in je hoofd”.