Op 30 september 2025 vond een inspirerende bijeenkomst plaats over het thema ‘Waardig Ouder Worden in Zutphen”. Het was een gemêleerd gezelschap: een aantal medewerkers van verschillende zorg- en welzijnsorganisaties, de gemeente Zutphen, enkele bewoners van de Zuidwijken en Waterkwartier, een ervaringsdeskundige en onderzoekers waren aanwezig.

Perspectief en de gemeente Zutphen wilde weten wat ouderen waardevol vinden om op een prettige manier ouder te worden in hun wijk. Het Lectoraat Sociale Kwaliteit van de HAN heeft daarom met lokale partners onderzoek hiernaar gedaan in de Zuidwijken en Waterkwartier te Zutphen. Medewerkers van Perspectief, Ixta Noa en Sensire zijn bij bewoners van 68 jaar en ouder op bezoek geweest om met hen in gesprek te gaan en te luisteren naar wat ouderen zelf belangrijk vinden. Ze hebben met 142 bewoners gesproken met de gesprekskaarten ‘Waarde van Welzijn’. De gesprekken duurden 1 tot 1,5 uur en leverden waardevolle informatie op.

Een medewerkers van een welzijnsorganisatie zei hierover: “Ik heb nu een ander beeld gekregen van de wijk dan voordat ik de gesprekken heb gehouden. Ik weet nu meer wat er speelt. Een neveneffect van de gesprekken is dat een aantal bewoners een vraag hadden die is opgepakt door een andere organisatie. Ook zijn twee bewoners die iets voor een andere wilden beteken als vrijwilliger gestart om taalles te geven. Dat is toch mooi!”

In gesprek over waarden

Tijdens het gesprek hebben de bewoners 5 waarden uitgekozen die zij het belangrijkste vinden in hun leven. Vervolgens zijn ze in gesprek gegaan over deze waarden. Deze gesprekken geven een diepgaand beeld van hoe ouderen denken over waardig ouder worden en welke factoren hierop van invloed zijn. Ben je nieuwsgierig naar de uitkomsten, bekijk dan de infographic van Waterkwartier en de Zuidwijken.

In beide wijken vinden de bewoners het belangrijk om contact te hebben met andere mensen. Ook denken ze na over de zorg die ze mogelijk nodig hebben in de toekomst. Hoewel ze tevreden zijn over de zorg van nu, maken ze zich zorgen of deze zorg in de toekomst ook nog beschikbaar zal zijn. In de verhalen uit Waterkwartier komt naar voren dat bewoners behoefte hebben aan regie over hun eigen leven. Ook zijn er zorgen over de veiligheid in de wijk. Bewoners in het Waterkwartier betekenen graag iets voor een ander. Bewoners van de Zuidwijken genieten al wandelend of fietsend van de nabijgelegen natuur. Ook zijn ze bewust bezig met gezond eten, bewegen en een levensbestendige woning. Bewoners waarderen hun leven gemiddeld met een 7,8. Dat was een positievere uitkomst dan van tevoren was verwacht. ‘Dat heeft ook met iemands levensinstelling te maken en met iemands achtergrond’, zo merkte een bewoner op. In de verhalen komen namelijk ook regelmatig uitdagingen terug, zoals omgaan met fysieke beperkingen of het verlies van een partner.

Wat betekent dit voor de wijk?

Door het voeren van de gesprekken met de gesprekskaarten Waarde van Welzijn hebben we een beter beeld gekregen over hoe ouderen zelf denken over waardig ouder worden en wat zij nodig hebben om op een prettige manier ouder te worden. Verschillende partners in Zutphen willen zich hiervoor inzetten. Tijdens de bewonersbijeenkomst zijn de deelnemers hiermee aan de slag gegaan. Er is geluisterd naar de betekenis die ouderen geven aan de gekozen waarden. Ook is er aandacht geweest voor de persoonlijke en omgevingsfactoren die een rol spelen, zoals het onderhouden van contacten en het omgaan met fysieke beperkingen en verlies (persoonlijk) en de beschikbaarheid van vervoersvoorzieningen, groen in de omgeving, ontmoetingsplekken, een veilige straat (omgeving).

Dit zorgde voor een geanimeerde uitwisseling van perspectieven en mogelijke oplossingen. In de groep van de Zuidwijken is gesproken over het faciliteren van sociale contacten tussen bewoners, met onder andere een multifunctionele ruimte door en voor bewoners en het zorgen voor een gezonde leefomgeving. “Een wijk- of inloophuis, waar altijd wat te doen is, waar reuring en gezelligheid is. Even een praatje maken, een kaartje leggen of een kop koffie doen. Op zo’n plek zouden ook cursussen of bijeenkomsten georganiseerd kunnen worden.” In de groep van het Waterkwartier werd gesproken over het creëren van meerdere kleinschalige ontmoetingsplekken in de wijk. Zo werd het belang aangegeven van een verscheidenheid aan ontmoetingsplekken: mensen hebben verschillende behoeften. “Het is goed om plekken daarop af te stemmen zodat je kunt zijn wie je wilt zijn.”

Ook is er gesproken over nabijheid van ontmoetingsplekken en voorzieningen in de wijk. Mensen die minder mobiel zijn kunnen dan wel naar plekken die in hun buurt te vinden zijn en kunnen dan ook vrijwilligerswerk doen. Een bewoner vertelt dat vrijwilligerswerk een fantastische manier is om mensen te leren kennen en te integreren binnen de gemeenschap. Die ervaring heeft hij zelf opgedaan toen hij naar Zutphen verhuisde. Het hebben van sociale contacten werd gezien als voorwaardelijk voor andere zaken in het leven. Als ‘ogen en oren in de wijk’ kunnen professionals sociale contacten faciliteren en als ‘katalysator’ zorgdragen voor verbindingen in de wijk. Dit geldt voor sociaal werkers, maar ook voor professionals in de zorg, zo luidt de opvatting van de deelnemers.

Wat gebeurt er verder?

Vanuit de gemeente Zutphen en Perspectief wordt samen met IxtaNoa en Sensire bekeken hoe de opbrengsten van deze bewonersbijeenkomst opgepakt kunnen worden met zorg- en welzijnsprofessionals in Zutphen. Hiervoor organiseren we een brede netwerkbijeenkomst. Ook komt er een magazine waarin we de ervaringen en de meerwaarde van onze aanpak beschrijven. Onze producten zijn vanaf december te vinden op onze website.

Michelle van der Tier, Nicole Moorman en José Peeters