@Sander Schimmelpenninck met vijf voorstellen om kansen te keren

Het leven betaalbaar

Het Nibud bestaat 45 jaar; reden voor een mooi Jubileumcongres met de titel ‘Het leven betaalbaar’. Ik ben blij ben met een instituut als het Nibud. De kennis die zij beschikbaar stellen helpt ons bijvoorbeeld bij het ZakgeldProject. We raadplegen de richtlijnen voor de hoogte van het zakgeld en de thematische bijeenkomsten gaan over de financiële competenties zoals het Nibud ze per leeftijdsgroep beschrijft. Het Nibud is een belangrijke gesprekspartner in Den Haag doordat zij zicht houden op de betaalbaarheid van het leven van ons allemaal. Dus niets ten nadele van het Nibud. Maar tijdens het plenaire deel van het congres bekroop me wel een bepaald ongemak.

Dat zit ‘m in de waaier aan sprekers die op het podium voorbijtrok. Een van hen zei nog: “We moeten niet over de mensen praten, maar mét hen”. De dagvoorzitter begon moedig de kloof tussen de “haves en de have-nots” te dichten door te vertellen dat ook zij ooit de weekboodschappen noodgedwongen bij verschillende winkels deed om de kosten te drukken. Ze vroeg iedere spreker, behalve koningin Maxima, of die persoon ooit financiële krapte had gekend. Niemand. Niet echt. Iemand in hun nabijheid, dat wel.

Bestaanszekerheid willen omarmen?

Mijn leven is altijd betaalbaar geweest. Ik heb géén idee van armoede. Niet echt. Ik heb de laatste jaren veel geluisterd en gepraat met mensen die wél een doorleefd idee hebben. Daarom hoefde ik, op mijn stoeltje in het publiek, niet eens op te kijken om te weten wat er op de stoelen naast mij gebeurde.
Daar groeide het ongenoegen. De twee ervaringsdeskundigen naast mij keken stoïcijns naar de sprekers op het podium, maar de luisterbereidheid kwam langzaam tot stilstand.  Bijvoorbeeld toen een van de sprekers zei dat bestaansonzekerheid hoort bij het bestaan (tuurlijk), dat je er sterker van wordt en dat je bestaansonzekerheid dus moet willen omarmen. Dat is vanuit een bepaald perspectief zeker waar, maar als je bestaan jarenlang onzeker is denk je daar heel anders over. We hoorden goede intenties en waardevolle inzichten over het ‘leven betaalbaar’, maar niemand kon uit persoonlijke of collectieve ervaring vertellen wat ertoe doet wanneer het leven niet betaalbaar is.

Een lichtje op Meetellen

In de workshop van Meetellen werd wel mét en vanúit ervaringskennis gesproken. En daar wil ik graag even een lichtje op zetten. Deze Utrechtse club onderzoekers en ervaringsdeskundigen zet zich in om stem te geven aan mensen die in onderzoek, zoals bijvoorbeeld surveys, niet worden gehoord. Mensen zonder verblijfplaats of mensen voor wie een vragenlijst abracadabra of gewoon spannend is. De meningen of ervaringen van die mensen zitten niet in stadsenquetes of regio-peilingen dus hoe sluit beleid dan aan bij hén?
De mensen van Meetellen, tellen en vertellen samen. Gewoon met z’n vijven aan het woord in de workshop. Iedereen doet waar hij of zij goed in is en ondertussen wordt iedereen er wijzer van. Bij de Werkplaats Sociaal Domein Arnhem en Nijmegen proberen we ook zo te werken. We zoeken altijd naar een modus waarbij ervaringsdeskundigheid op een passende manier kan worden ingebed in ons onderzoek én in het team. Dat is niet altijd eenvoudig. Daar maken we fouten en we leren er iedere dag weer van.

Het vraagt blijvend aandacht om alle stemmen te laten horen, dus dank Nibud voor het organiseren van de congres-onderdelen waarin voelbaar en zichtbaar werd hoe belangrijk meetellen, in alle opzichten, is. Wat mij betreft mag dat de volgende keer op het podium, zodat iedereen daarvan kan leren.