“Als de bel ging, keek ik altijd eerst uit het raam. Als het iemand met een nette pantalon was, deed ik de deur niet open. Deurwaarders dragen altijd een pantalon.“ Jessica

“Ik heb talloze keren gesolliciteerd. Vaak kreeg ik niet eens een bericht terug. Uiteindelijk kreeg ik een keer een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek maar toen ik daar aankwam was de vacature al vervuld” Arnold

Door: Carinda Jansen & Janneke Lakerveld

Workshop 2.0; een Experience
Op verzoek van de Nijmeegse Vrijwilligerscentrale ontwikkelde de Werkplaats Sociaal Domein Nijmegen een workshop over het signaleren en bespreken van armoede. De workshop werd goed geëvalueerd. Het was, naast het opdoen van nieuwe kennis, ook betekenisvol om de verhalen te horen van deelnemers met ervaringskennis. Dat was het startpunt voor het ontwikkelen van een Experience. Een workshop 2.0 voor vrijwilligers en studenten die (nog) weinig beeld hebben bij armoede; een workshop met impact. Met samenwerkingspartner Financieel Fit, brachten we een gevarieerde groep mensen bijeen waarmee een stip op de horizon werd geplaatst. De stip werd geformuleerd als:
“We willen een ervaringsroute waarmee we kennis, praktische handvatten, ontmoeting, belevingen en reflectieruimte aanbieden aan mensen die meer willen weten over het leven en bijstaan in financiële krapte. Deelnemers lopen een route langs situaties waarbij ze ‘iets’ in relatie tot het leven in armoede meemaken of leren.”
Twee mensen met ervaringskennis, Jessica en Arnold boden hun persoonlijke verhalen aan als startpunt bij de eerste ontwikkelbijeenkomst. De vraag bij die bijeenkomst was: “Hoe maken we van deze persoonlijke ervaringen een overdraagbare beleving of handvat?”

Vertrekken bij echte verhalen
Te midden van een klein en aandachtig publiek vertelden Jessica en Arnold, beiden in een eigen lokaal, hun verhaal. Aan de hand van een aantekeningen-format noteerden de toehoorders tien sleutelmomenten. Tijdens de uitwisseling daarover, beantwoordden de aanwezigen de vraag of dit sleutelmoment om te zetten is in een beleving. Zo ja, behouden. Zo nee, schrappen. Om een haalbare en ook doelgerichte experience te ontwikkelen was de volgende vraag gericht op het doel van het betreffende route-onderdeel. Denk aan: Vergroot dit de kennis van de deelnemer, wordt iemand uitgenodigd om te reflecteren of is het onderdeel gericht op ontmoeting of het versterken van vaardigheden?
Zo ontstond in minder dan twee uur een schetsmatig bouwwerk waar iedereen graag meer sessies aan wilde wijden. Uiteindelijk werden het drie sessies waarin de experience steeds duidelijkere vormen aan ging nemen. Twee voorbeelden van belevingen:

-Op de deur van lokaal D503 hangt een tablet met de vraag “welke kleren draag je bij de kennismaking met een jonge vrouw met financiële problemen?” Van de drie opties zijn er twee waarbij de deur open zal gaan. Bij de pantalon blijft de deur dicht en is er geen kennismaking. Het is aan de deelnemer om te achterhalen waarom de deur niet opengaat.

-De deelnemer beluistert een audiobericht waarin hij hoort dat hij gaat solliciteren. Het is de dertigste sollicitatie. Hij moet het hele gebouw door op zoek naar ruimte A505 waar het gesprek zal plaatsvinden. Net voor hij daar aankomt gaat zijn mobiele telefoon. De werkgever belt. De deelnemer krijgt te horen dat het gesprek niet doorgaat, omdat ze al voorzien zijn. De deelnemer wordt uitgenodigd om te reflecteren op deze situatie, die voor Arnold realiteit was.

Passend aandenken
De experience is al redelijk uitgekristalliseerd, maar nog niet klaar. In februari 2020 willen we een proefrondje aanbieden. De deelnemers zullen zich melden bij de receptie aan de Kapittelweg. Studenten of mensen met ervaringskennis staan klaar voor de ontvangst. Zij krijgen via een audio-fragment informatie over het leven waar ze een uur deel van zullen uitmaken. Ze ontvangen attributen die horen bij de persoon in wiens schoenen ze gaan lopen en vervolgen hun weg door het gebouw van de HAN. Een zoektocht van lokaal naar lokaal. Van vleugel naar vleugel. vde deelnemers aan de route gaan zich een weg banen langs alle situaties, voorzieningen en organisaties, vergelijkbaar met het leven van mensen die financiële krapte en schulden hebben. Bij iedere situatie ontvangt de deelnemer een passend aandenken die de het inzicht in de ervaring verdiept; een quote, een gadget, een folder, een tip of een link naar een website. Daar denken we nog verder over na.
Na een zevental situaties komen de deelnemers bijeen voor een terugblik. De vraag is dan wat zij leerden, wat zij meenemen in hun (latere) werk waarin ze te maken hebben met mensen die leven in armoede. De bijeenkomst wordt afgesloten met een ontmoeting met de échte Jessica en Arnold. En als dat logistiek niet lukt, maken we dankbaar gebruik van de technologie die we op meer plekken tijdens de experience willen inzetten.

Bijdragen aan herstel
De sessies bruisen en alle betrokken professionals, vrijwilligers, studenten, docenten én mensen met ervaringskennis gaan goedgemutst en met energie de deur weer uit. Naast een fraai resultaat, is de meest betekenisvolle opbrengst voor Jessica en Arnold. Het delen, uitpluizen en op een afstandje kijken naar hun verhaal draagt bij aan het herstel van jaren leven in armoede.
——————————————————————————————

Noot :
Streven is om de experience aan te kunnen bieden na de zomervakantie 2020. Dus noteer dat vast in je agenda: Experience armoede… meedoen! Wil je meedenken bij de verdere ontwikkeling, meer info of je vast aanmelden? Dat kan: carinda.jansen@han.nl
Met dank aan alle brainstormers en aan Jessica en Arnold voor hun levensverhaal. Jessica en Arnold gaven toestemming voor dit artikel.