Na ruim een jaar grotendeels volledig online onderwijs zijn we allemaal blij dat we weer terug mogen naar de campus. Hopelijk betekent dat niet dat we van volledig online helemaal terug gaan naar volledig fysiek onderwijs, maar nemen we onze ervaringen mee om ons onderwijs meer blended te maken.

SURF definieert Blended Leren als volgt: “Blended learning is een mengvorm van face-to-face en ICT-gebaseerde onderwijsactiviteiten, leermaterialen en tools. Beide soorten leeractiviteiten maken een substantieel onderdeel uit van het onderwijs; idealiter versterken ze elkaar. Het doel is onderwijs te ontwikkelen dat gebruik maakt van ICT om effectief, efficiënt en flexibel leren mogelijk te maken, met een stijging van het leerrendement en de student/docenttevredenheid tot gevolg.”

Binnen de HAN is aan deze definitie nog het werkveld toegevoegd: “Blended Leren is een combinatie van leren op de campus, leren op de werkplek en online leren. Deze drie vormen van leren worden in samenhang ingezet ten behoeve van een studentgerichte leerervaring die uit gaat van:
a.       actief/activerend en diepgaand leren (kwaliteit bevorderen);
b.       het aansluiten bij de leervraag en leerbehoeften van de student (flexibiliteit/personalisering);
c.       toegankelijk en efficiënt studeren mogelijk maken”.

Voor een goed ontwerp van blended onderwijs is expertise (professionalisering) en tijd nodig. Dat neemt niet weg dat je alvast een begin kan maken. In deze blog deel ik wat basale tips om je op weg te helpen bij het ontwerpen, om te gaan experimenteren en innoveren. (Lees hier meer over durven experimenteren en falen bij blended learning.)

Van de verschillende modellen voor het ontwerpen van Blended Leren is het ‘Verrijkt virtueel model’ het meest gebruikt in het hoger onderwijs. (Wil je meer lezen over dit model en andere modellen voor Blended Leren, lees dan bijvoorbeeld dit artikel of bekijk de Padlet van HAN-collega Niels Maes.)

Een manier om dit model uit te werken is de ‘Blended learning wave’.
Wessel Peeters en Barend Last geven de tip om te starten met een student journey. Dit helpt je (visueel) inzichtelijk te maken welke leeractiviteiten op welke manier aangeboden worden, online en fysiek. Je ‘golft’ hier als het ware tussen online en fysiek onderwijs op en neer. De kunst is om de mogelijkheden optimaal te benutten en de sterkste kanten van zowel online als fysiek onderwijs te combineren. De leerdoelen en -uitkomsten vormen het uitgangspunt van je ontwerp.

Niels Maes schreef eerder een blog over praktische handvatten voor het optimaliseren van Blended Leren. Daarin verwijst hij ook naar het wave-model en deelt hij dit filmpje met uitleg hierover.

Een voorbeeld:

• Je start met online bijeenkomst in MS Teams waarin je de leerdoelen bespreekt en de opbouw en inhoud van deze lessen. Al deze informatie staat uiteraard ook op OnderwijsOnline. Je vraagt studenten online een woordveld (bijvoorbeeld met MS Whiteboard) te maken over wat zij al weten over het thema van deze lessen (voorkennis activeren).
• Na deze bijeenkomst gaan de studenten zelfstandig aan het werk met het bestuderen van bronnen (kennisverwerving). Daarna laat je studenten een online vragenlijst/formatieve quiz (MS Forms) invullen met open en gesloten vragen. Vragen over de inhoud en vragen over wat moeilijk is en meer uitleg behoeft. Dit geeft je meer inzicht in wie het heeft voorbereid, wat nog lastig is en het geeft je richting voor beginsituatie van de fysieke bijeenkomst.
• Tijdens de fysieke bijeenkomst ga je in op vragen en op wat nog lastig is. Poneer een stelling en laat de studenten een discussie voeren naar aanleiding van de aangeboden theorie. Tot slot licht je de opdracht toe waar studenten in groepjes mee aan de slag gaan. De brainstorm kan alvast beginnen en jij als docent gaat rond om begeleiding te bieden waar nodig.
• Na de bijeenkomst gaan studenten verder met de opdracht. De opdracht en bijbehorende informatie kunnen zij uiteraard op OnderwijsOnline terugvinden. Zij hebben de mogelijkheid elkaar fysiek te treffen – op de campus of elders – of online samen te werken in MS Teams/OneDrive. Ook kunnen zij een verdiepende kennisclip op HAN-video bekijken die hoort bij de opdracht.
• Tijdens de volgende fysieke bijeenkomst presenteren studenten hun werk aan elkaar en geven zij elkaar feedback.

Schematisch ziet het er dan zo uit:

Op deze manier vul je je lessenreeks waarbij je zorgt voor afwisselende en activerende werkvormen (Ik las toevallig deze week nog dit artikel over inspirerende werkvormen.). En laat het voor studenten in ieder geval de moeite waard zijn om naar campus te komen. Socialiseren, verbinden, samenwerken en discussiëren, vaardighedenonderwijs en oefenen, dat zijn de campus-thema’s.

In onze Toolbox vind je alle beschikbare en experimentele tools van de HAN die je kunt inzetten voor de online activiteiten.

Gezien onze ervaringen met online onderwijs uit het afgelopen jaar zou teruggaan naar volledig fysiek onderwijs een stap terug zijn in onderwijsontwikkeling. We staan nu voor een gezamenlijke uitdaging om een stap voorwaarts te zetten. (Kijk ook eens dit inspirerende filmpje van professor Sanjay Sarma, vice-president for Open Learning at Massachusetts Institute of Technology (MIT) hierover.)

Heb je ondersteuning nodig bij of vragen over het implementeren van Blended Leren? Neem dan contact op met Services OOK – Team DLWO of Team Onderwijsontwikkeling en Innovatie.