Wijkbewoners centraal om gezondheidsbevordering te laten slagen
Binnen de gemeente Arnhem is de ‘thematafel gezondheidsbevorderende leefstijl’ ingezet, om gezondheidsbevordering een impuls te geven. Daarbij zijn er wijken geselecteerd, waarin meer bewegen en gezond leven aandacht krijgen. De HAN is hierbij betrokken en brengt kennis mee vanuit verschillende vakgebieden, ook vanuit Sport en Bewegen. “Op het gebied van positieve gezondheid lopen we voorop bij HAN Sport en Bewegen”, vertelt Suzan Mooren (docent-onderzoeker bij de HAN). “De insteek is mensgericht en actief, we willen mensen echt betrekken bij het proces en niet alleen zelf een verhaal overbrengen. En dat is precies wat nodig is in de wijken om echt iets te bereiken.”
De vragen onder de vraag bedenken
Het doel is om in Arnhemse wijken als de Geitenkamp, Presikhaaf, Malburgen en Klarendal gelijke gezondheidskansen te creëren. Suzan zet zich met collega’s graag in om de gezondheid in kansarme wijken te bevorderen. Ze legt uit: “Daarvoor moet je samen aan de slag, de krachten bundelen. De HAN is al jaren actief met onze studenten en onderzoekers in een lab/werkplaats in het Spijkerkwartier (wijk in Arnhem), er liggen veel kansen om te leren en te innoveren. We organiseerden er een bijeenkomst met een mooie opkomst: we hadden 18 deelnemers. Dit waren wijkprofessionals, wijkmanagers, medewerkers van het sportbedrijf, studenten en docenten. Ze kwamen bij elkaar om ideeën op te halen voor een gezondheidsbevorderende leefomgeving. Deelden voorbeelden met elkaar en verrijkten deze met meer informatie. Hiervoor zetten we een gestructureerde interviewmatrix in. Met deze methode bedenk je eigenlijk ‘de vragen onder de vraag’ en interview je elkaar als deelnemers vervolgens. Daarna beantwoorden de deelnemers in groepjes de vragen.”
Trans disciplinair samenwerken in de wijk
Wat Suzan en haar collega’s in de wijken doen, hangt af van de wijk en de leeftijd van de bewoners. Zo kan het zijn dat ze zich richten op ouderen, die samen gaan koken of wandelen om hun gezondheid te verbeteren. “In de wijk Malburgen richten we ons bijvoorbeeld op jonge ouders die eenzaamheid ervaren. Eenzaamheid en de behoefte aan sociale en emotionele binding speelt daar vooral, hier gaan we dan mee aan de slag. Voor ons is trans disciplinair samenwerken binnen de projecten een actuele uitdaging. Dat houdt in dat er een gelijkwaardige samenwerking is tussen onderwijs en andere partijen, zoals de gemeente. Het bevorderen van de gezondheid is veel breder dan mensen aan het bewegen krijgen. Of ze anders laten eten. Het vraagt kennis en vaardigheden uit allerlei vakgebieden. Er ligt bijvoorbeeld een idee om fysiotherapeuten en huisartsen jaarlijks metingen bij ouderen af te laten nemen, zodat we preventief kunnen werken. Hier kunnen dan weer sportactiviteiten of voedingsinterventies op ingezet worden”, vertelt Suzan enthousiast.
Wijkbewoners een leidende rol geven
Wat het team erg helpt is dat de HAN en de gemeente Arnhem hierin willen investeren. Hierbij is juist deze trans disciplinaire samenwerking prioriteit, wat is het potentieel en het draagvlak hiervoor? Binnen het project gaat het team vaardigheden van ouders op het gebied van gezondheid versterken. Dit gaat over voeding, bewegen, maar ook hulp bij armoede. Suzan: “Welke opties heb je als ouder? Daarover gaan we in gesprek. In de betrokken labs en werkplaatsen gaan we nadrukkelijker binnen de driehoek van onderzoek, onderwijs en werkveld handelen. De wijkprocessen en burgers krijgen daarbij een leidende rol. Onze wijkdocenten maken zich hier al jaren sterk voor en zijn een spil in de wijk, dat is iets om trots op te zijn.”
Focus op Sociaal
De inzet van Suzan en haar collega’s in de Arnhemse wijken sluit goed aan bij de belangrijke focusgebieden van de HAN: Slim, Schoon, Sociaal. “We zetten ons graag in voor het verkleinen van de sociaaleconomische gezondheidsverschillen (sociaal). Dit doen andere hogescholen vaak ook, daarom werken we graag samen met ze, die verbinding is erg mooi en helpt ons allemaal vooruit”, sluit Suzan af.