Door Shiannah Danen

Turnen wordt vaak gezien als verschillend van andere sporten. Zo zullen turnsters al op jonge leeftijd moeten kiezen voor topsport en zullen zij veel trainingsuren moeten maken. Gemiddeld trainen turnsters op een leeftijd van 8 jaar ongeveer 20 uur in de week en stijgt dit naar >30 uur in de week als ze wat ouder worden. Turnsters zijn vaak op hun best op een leeftijd van 13 tot aan de puberteit en het is niet ongewoon dat een wereldkampioen slechts 16 jaar is. Daarnaast is de sport esthetisch van aard en is de druk om mager te zijn groot. In de afgelopen decennia is het ideaalbeeld van de turnster veranderd van gespierd naar mager en is het risico op het ontwikkelen van verstoord eetgedrag groot. Eerdere onderzoeken wijzen uit dat voornamelijk jonge turnsters aangewezen zijn als sporters die het meeste risico lopen op het ontwikkelen van verstoord eetgedrag. Uit een later onderzoek waarin Nederlandse topturnsters werden vergeleken met turnsters op nationaal niveau en schoolgaande meisjes, bleek dat de topturnsters vaker methoden, zoals vasten en braken gebruiken om hun gewicht te beheersen in vergelijking met de andere groepen.

Uit onderzoek blijkt dat bij turnsters vaak energiedeficiëntie voorkomt, waarbij specifiek voor koolhydraten een lage inname is te zien. Een risico op tekort aan vitamines en mineralen komt in de meeste gevallen voor als gevolg van een te lage energie-inname. De oorzaken die ten grondslag liggen aan een inadequaat voedingspatroon zijn: onvoldoende kennis over gezonde en sportspecifieke voeding, laag risicoperceptie aangezien turnsters erg gedreven zijn om gewicht te verliezen, de overtuiging “Thin is Going to Win”, de sociale druk van ouders, trainers, juryleden en turngenootjes om gewicht te verliezen, lage eigen effectiviteit, lage intentie en de aanwezige barrières, zoals trainingsschema’s en gevoel van misselijkheid na inspanning.

Als gevolg van een inadequaat voedingsinname kan op korte termijn vermoeidheid, concentratieverlies en onvoldoende herstel na inspanning plaatsvinden. Op lange termijn kan vertraagde groei optreden en is de kans op het ontwikkelen van de Female Athlete Triad bij turnsters groter. Deze triade wordt gekenmerkt door een combinatie van een eetstoornis of gestoord eetgedrag, met afwezige menstruatie en botafbraak. De triade is vaak te zien bij turnsters, omdat de nadruk van buitenaf vaak wordt gelegd op een laag lichaamsgewicht. Aangezien botmassa tot een leeftijd van 25 jaar wordt opgebouwd, is elk verlies van botmassa op jonge leeftijd desastreus.

Het is dus belangrijk dat turnsters al op jonge leeftijd een gezond voedingspatroon aanleren, zodat de kans op goede voedingsgewoonten als volwassen turnster groter wordt en het risico op gezondheidsproblemen zoveel mogelijk voorkomen wordt. Tevens is het zaak om de taboe die onder het Nederlandse turnen heerst rondom eetstoornissen te doorbreken door turnsters al op jonge leeftijd een goede voedingsbegeleiding aan te bieden.

Shiannah Danen en Tanja Volmer hebben in het kader van hun studie onderzoek gedaan naar het voedingsgedrag van jonge talentvolle turnsters. Mocht u meer willen weten over het onderzoek, neem dan contact op met Shiannah Danen via het mailadres: sldanen@student.han.nl

Voor meer informatie: http://shiannahdanen.nl/voeding-bij-jonge-talentvolle-turnsters/