Gezond eten is voor topsporters natuurlijk erg belangrijk. En dat begint al bij jongeren. Hoe krijg je jonge voetballers zover dat ze gezonder gaan eten? De KNVB riep de hulp van HAN Sport en Bewegen in om het antwoord te vinden.

Goede voeding voor optimale prestaties

Op het trainingsterrein van de KNVB werd in 2016 een nieuw restaurant ingericht. Hét moment om aan de slag te gaan met gezondere voeding voor voetballers. Jong Oranje eet in dit restaurant, net als de Oranje Leeuwinnen én de jeugdteams. Naomi Brinkmans is sportdiëtist en als docent/onderzoeker vanuit de HAN betrokken bij het project Scoren met Voeding. Ze begeleidt ook studenten die ervaring opdoen binnen het project. Naomi legt uit: “Je wilt spelers leren wat goede voeding voor ze is, wat ze helpt te presteren. Daarbij mag je best eens snacken, maar doe dat bijvoorbeeld niet de avond voor je wedstrijd. Binnen een trainingsschema is het steeds weer kijken wat je op dat moment nodig hebt. In het restaurant biedt de KNVB eten in buffetvorm aan. Jonge spelers pakken vaak gewoon waar ze zin in hebben. Sturen op koolhydraten of eiwitten? Ze weten meestal helemaal niet wat waar in zit.”

Eten in kleuren indelen

In het verleden stond er vaak een sportarts bij het buffet om de spelers bij te sturen. De KNVB wilde het gemakkelijker maken. “Dat wat spelers eten moet afgestemd zijn op het moment. Waar zitten ze in hun trainingsprogramma en wat heeft hun lichaam nodig? We ontwikkelden een manier om de voetballers te stimuleren. Om te beginnen kregen de teams een eenvoudig menu, waarop je zag wat ze op dat moment nodig hadden. We deelden eten in categorieën in, zoals energie, herstel en onderhoud. Iedere categorie kreeg een eigen kleur, de verhouding tussen de kleuren wisselde per eetmoment. Ook maakten we een paar voorbeeldborden, die zichtbaar waren op de tv bij het buffet. En de kleuren plakten we op de diverse gerechten op het buffet. Zo zag iedere speler hoeveel hij/zij ongeveer van welke kleur moest pakken”, licht Naomi toe.

Gedrag beïnvloeden via nudging-technieken

Voor de HAN-studenten is dit een interessant project en een mooie kans om te werken met topsporters en de KNVB. “Nadat we het buffet en de menu’s hadden ingedeeld onderzocht een student of het ook werkte. Dit door het gedrag van spelers uit 4 verschillende teams te evalueren. Wat blijkt? De jeugd volgt de adviezen best goed op, maar de 18+ mannen pakken veel gerechten met eiwitten. En de vrouwen mijden koolhydraten, terwijl ze die wel nodig hebben,” vertelt Naomi. Het team ging hiermee aan de slag. Ze zetten nudging-technieken in om onbewust het gedrag te sturen. Naomi: “Dit doe je door bijvoorbeeld de volgorde van het buffet per team aan te passen. Het blijkt dat je je bord grotendeels vult met het eten waar je het eerst langskomt. Ook kun je spelen met bakken waarin meerdere gerechten zitten: doe je iets voorin of juist achterin een bak? Er is nog geen mogelijkheid geweest om het opnieuw te testen. Wel hebben we een zogenaamde travelkit ontworpen, zodat de teamartsen deze methode ook op reis kunnen gebruiken bij het buffet.”

Vruchtbare samenwerking

De samenwerking met de KNVB bevalt goed en blijkt vruchtbaar te zijn. Naomi ontwikkelde vanuit de hub samen met de kok van de  KNVB-campus een kookboek. Bedoeld voor sportverenigingen en eenvoudig opgezet. Ook 4e-jaars studenten van de HAN ontwikkelden recepten, zoals de ‘herstelpizza’ en verschillende smoothies. Het project krijgt een belangrijke plek in de samenwerking tussen de KNVB en de AH. “Dit is mooi om te zien. Samen met studenten kunnen we echt een verschil maken. Doordat ik zelf de begeleiding doe, ontlast ik de KNVB en profiteren ze echt van de inzet van studenten. En andersom is de uitwisseling van kennis en de kansen die we krijgen bij de KNVB voor ons natuurlijk enorm waardevol. Ik blijf me graag inzetten voor de bewustwording bij spelers en verenigingen als het gaat om voeding.”, zegt Naomi tot slot.

Meer weten?

Neem dan gerust contact op met Naomi: naomi.brinkmans@han.nl.