Introductie

In de afgelopen jaren is de zorgsector steeds meer verschoven naar een preventieve aanpak. Dit is een reactie op de groeiende druk op de zorg en de noodzaak om ziekte zoveel mogelijk te voorkomen. Een belangrijke doelgroep binnen deze ontwikkeling zijn jongvolwassenen die kanker hebben gehad en na hun behandelingen hun leven weer moeten oppakken. Femke Versluis, afgestudeerd aan de masteropleiding Sport- en Beweeginnovatie aan de HAN, heeft zich verdiept in deze problematiek en een innovatieve interventie ontwikkeld om deze groep beter te ondersteunen bij hun herstel na de curatieve behandelingen in het ziekenhuis.

De achtergrond van Femke Versluis

Femke Versluis heeft een achtergrond in Sportkunde en werkte tijdens haar masteropleiding als leefstijlcoach in een gezondheidscentrum. Gedurende haar loopbaan merkte ze dat er nog weinig aandacht was voor de nazorg van kankerpatiënten, met name jongvolwassenen. Dit inzicht, gecombineerd met haar persoonlijke ervaring – haar moeder kreeg de diagnose kanker – inspireerde haar om zich te richten op onderzoek naar de ondersteuning van deze doelgroep.

“Mijn moeder heeft ook de diagnose kanker gehad, en ik zag hoe groot de impact was op niet alleen haar, maar het hele gezin. Tijdens mijn bacheloropleiding liep ik stage bij een centrum dat kankerpatiënten begeleidde. Daar werd mij duidelijk dat er na de medische behandelingen vaak weinig ondersteuning was voor de patiënten zelf.”

De uitdaging van jongvolwassen kankerpatiënten

Momenteel krijgt één op de twee Nederlanders in zijn of haar leven te maken met kanker. Hoewel de ziekte voornamelijk bij ouderen voorkomt, groeit het aantal jongvolwassenen dat ermee te maken krijgt. Het hogere overlevingspercentage in deze groep betekent dat zij na hun behandelingen moeten leren leven met de fysieke en mentale gevolgen van kanker.

Veel van hen ervaren barrières op verschillende vlakken, zoals financiële uitdagingen, fysieke beperkingen en een gebrek aan ondersteuning in het terugvinden van een gezonde leefstijl. Vaak krijgen zij na hun behandeling te horen dat ze ‘beter’ zijn, maar worden ze vervolgens zonder verdere begeleiding aan hun lot overgelaten, omdat er binnen de zorg weinig tijd en budget is voor langdurige ondersteuning in hun herstel. Alleen wanneer er een directe medische noodzaak is voor een revalidatieproces, wordt dit vanuit de zorg gefaciliteerd. Maar dat betekent niet dat iedere jongvolwassene zonder die medische indicatie in staat is om na zo’n ingrijpende diagnose en behandelingen zelfstandig het leven weer op te pakken.

“Je ziet dat patiënten na hun ziekenhuistraject in een soort valkuil vallen. Ze moeten herstellen en tegelijkertijd hun leven weer oppakken. Dit kan lastig zijn als je werk of studie is gestopt, je sociale leven veranderd is en je nog herstellende bent.”

De innovatieve interventie

Om deze jongvolwassenen beter te ondersteunen, ontwikkelde Femke een 16-weken durend programma, waarbij de focus ligt op lotgenotencontact, professionele begeleiding en het vinden van een sportactiviteit die aansluit bij hun voorkeuren.

Veel patiënten gaven aan dat ze behoefte hebben aan contact met lotgenoten en begeleiding bij bewegen. Een standaard fysiotherapietraject stopt vaak na een bepaalde periode, waarna de patiënt zelf verder moet. Dit is voor velen een struikelblok. Niet iedereen haalt voldoening uit fitness of heeft de motivatie om zelfstandig door te gaan. Daarnaast bleek dat veel patiënten hun lichaam niet meer vertrouwden of angstig waren of ze het reguliere bewegen wel weer konden oppakken. Hierdoor durfden velen die stap niet zelf te zetten, met als gevolg dat ze op de lange termijn bleven kampen met restklachten.

Het programma is opgebouwd uit twee fasen:

1. Kennismaking met bewegen: In de eerste weken maken de deelnemers op een veilige manier kennis met verschillende sporten via lokale sportverenigingen. Maar ze leren ook welke belastbaarheid hun lichaam in deze periode aankan, waardoor we stukje bij beetje hun vertrouwen teruggeven. Dit helpt hen om te ontdekken welke activiteiten ze leuk vinden en motiveert hen om in beweging te blijven.

2. Duurzaam bewegen: In de tweede fase kiezen de deelnemers een sport die hen aanspreekt, zoals yoga, zwemmen, tennis of wandelen. Tijdens deze fase worden de contactmomenten gehalveerd, aangezien zij zelf verder gaan met de sport, maar door middel van begeleiding kunnen zij de uitdagingen waar zij tegenaan lopen nog steeds bespreken met een van de betrokken professionals of lotgenoten. Dit helpt hen om hun gezonde leefstijl vast te houden en een duurzame gewoonte op te bouwen.

“Door hen zowel professionele begeleiding als een laagdrempelige kennismaking met sporten aan te bieden, kunnen we de drempel verlagen om structureel te blijven bewegen.”

Samenwerking en uitdagingen

Het programma is ontwikkeld in samenwerking met de doelgroep zelf en werd initieel opgezet binnen het gezondheidscentrum waar Femke werkte. Sinds september is ze echter overgestapt naar Team Sportservice, een organisatie die zich inzet voor het stimuleren van beweging in de Randstad.

Team Sportservice vertaalt gemeentelijk beleid naar uitvoering en ondersteunt sportverenigingen en gemeentes om meer mensen in beweging te krijgen. De laatste tijd richten we ons steeds meer op preventieve gezondheid, omdat dit nauw verbonden is met onze expertise. Met onze kennis en netwerken kunnen we de eerste- en tweedelijnszorg, waar de druk enorm is, effectief ondersteunen in dit proces.

De rol van de gecombineerde leefstijlinterventie

Een belangrijke ontwikkeling binnen de preventieve gezondheidszorg is de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), een door zorgverzekeraars vergoede interventie voor mensen met overgewicht. Dit programma richt zich op gedragsverandering en het voorkomen van langdurige gezondheidsproblemen. Hoewel de GLI primair in het zorgdomein wordt toegepast, benadrukt Femke het belang van samenwerking met het sociale domein, zoals sportverenigingen en lokale initiatieven.

De samenwerking tussen het zorgdomein en het sociale domein is cruciaal, maar ook uitdagend. Beide sectoren hanteren andere communicatiestijlen en prioriteiten. Toch is deze samenwerking essentieel om de drempel voor patiënten te verlagen en duurzame gedragsverandering te realiseren. Daarnaast draagt dit bij aan het verminderen van zorgkosten en het verlichten van de druk op de zorg op de lange termijn — een maatschappelijke uitdaging waar we in Nederland voor staan.

Organisatorische veranderingen en uitbreiding

Sinds haar overstap naar Team Sportservice heeft Femke een nieuwe stichting opgericht die zich specifiek richt op het implementeren van interventies voor risicogroepen, waaronder mensen met overgewicht en jongvolwassen kankerpatiënten. Binnen deze stichting vervult zij de rol van projectleider en coördineert zij de implementatie in drie provincies: Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland.

We werken met verschillende regioteams, elk onder leiding van een teammanager. Mijn rol is om samen met hen te kijken naar de behoeften in hun regio en hoe we de interventie daar het beste kunnen implementeren, in samenwerking met het bestaande netwerk.

Hoewel de focus momenteel ligt op de uitrol van de GLI, verwacht Femke dat haar eigen interventie Discover2Recover in het voorjaar of de zomer breder uitgerold kan worden. De eerste implementatie zal starten in de regio Haarlem, waar het programma oorspronkelijk is ontwikkeld, met de ambitie om het later landelijk beschikbaar te maken.

“We willen uiteindelijk niet alleen onze eigen regio’s bedienen, maar kijken ook naar landelijke uitbreiding. Jongvolwassen kankerpatiënten door heel Nederland kunnen baat hebben bij deze ondersteuning.”

Contact en verdere informatie

Voor meer informatie over de interventie of om in contact te komen met Femke Versluijs, kunnen geïnteresseerden haar bereiken via haar zakelijke e-mailadres. Dit biedt professionals en belangstellenden de mogelijkheid om meer te leren over de innovatie en mogelijke samenwerkingen te verkennen.

“Mocht iemand vragen hebben of interesse hebben in het project, dan kunnen ze me altijd bereiken via mijn zakelijke e-mail. Op die manier kunnen we samen kijken hoe we de ondersteuning voor jongvolwassen kankerpatiënten verder kunnen verbeteren.”

Met haar passie en toewijding zet Femke zich in voor een betere toekomst voor jongvolwassenen die na kanker hun leven weer op de rails willen krijgen. Haar innovatieve aanpak biedt niet alleen een kans op herstel, maar ook een kans op een nieuwe, gezonde levensstijl met blijvende impact.

fversluis@teamsportservice.nl