In het Nijmeegse stadsdeel Dukenburg is een nieuw trainingsprogramma opgezet om oudere wijkbewoners met beperkte mobiliteit te ondersteunen. De pilot, die in november voor het eerst werd uitgevoerd, richt zich op het vergroten van de zelfredzaamheid van deze groep wijkbewoners in het openbaar vervoer en vergroot daarmee de mobiliteit en de mogelijkheid om ‘erop uit’ te kunnen gaan. Het initiatief is tot stand gekomen door samenwerking uit het living lab ‘Dukenburg beweegt met zorg over de drempel’, samen met fysiotherapeuten, OV-ambassadeurs en HAN-studenten Sportkunde van het Transferpunt Sport.  

Een groeiende behoefte 

Dukenburg kent ongeveer 22.000 inwoners, waarvan 44,5% ouder is dan 55 jaar. De vergrijzing neemt toe, en met deze demografische verschuiving groeit ook de behoefte aan initiatieven die ouderen helpen mobiel en sociaal actief te blijven. Veel ouderen ervaren een drempel om zelfstandig gebruik te maken van de bus, vaak uit angst om te vallen. Dit resulteert in meer beperkingen om sociale activiteiten te ondernemen, wat ervoor zorgt dat men vaker thuisblijft en de potentiële beweging van en naar kennissen of vrienden niet gemaakt wordt. 

Samenwerking als sleutel tot succes 

Het initiatief is ontstaan uit gesprekken met ouderen in Dukenburg. Er is een duidelijk behoefte aan ondersteuning bij mobiliteit gesignaleerd. Samen met fysiotherapeuten en OV-ambassadeurs werd een pilotprogramma ontwikkeld waarin ouderen in kleine groepen begeleid werden bij het veilig en zelfverzekerd reizen met het openbaar vervoer. Er is sprake van speciale activiteiten gericht op balans en in- en uitstapmogelijkheden en de ouderen leerden hoe zij het OV optimaal kunnen benutten.  

De activiteiten vonden plaats in een laagdrempelige setting in en rondom de openbare bibliotheek, met ruimte voor persoonlijke begeleiding. Deelnemers kregen onder andere instructies over het in- en uitchecken, het vinden van zitplaatsen en het gebruiken van hulpmiddelen zoals een rollator in de bus. Daarnaast was er aandacht voor het psychologische aspect: het wegnemen van angst en het vergroten van het zelfvertrouwen. 

De impact van de pilot 

De eerste pilot, waaraan vijf ouderen deelnamen, was een succes. Deelnemers gaven aan dat zij zich zelfverzekerder voelden en de stap durfden te zetten om vaker zelfstandig op pad te gaan. Volgens Simon van Genderen (docent en onderzoeker), bleek het sociale aspect van de training minstens zo waardevol.  

Een belangrijk element van het programma was de integratie van een sociale component. Tijdens de training was er een koffiemoment in de bibliotheek, waar deelnemers hun ervaringen konden delen. Dit zorgde niet alleen voor een prettige afsluiting van de bijeenkomst, maar versterkte ook de onderlinge verbondenheid. 

Verankering in de wijk 

Het succes van de pilot heeft ertoe geleid dat het programma wordt voortgezet. Fysiotherapiepraktijk Fy-Fit heeft met succes een aanvraag gedaan bij het Nijmeegs Sportakkoord met als doel om de trainingen structureel te gaan aanbieden. 

Van beweging naar ontmoeting 

Het project toont aan dat mobiliteit en sociale verbondenheid hand in hand gaan. Door ouderen niet alleen fysiek te ondersteunen, maar hen ook te helpen angsten te overwinnen en sociale interacties te stimuleren, wordt een bredere impact gerealiseerd. “Bewegen is geen doel op zich, maar een middel om sociale participatie te bevorderen,” aldus Simon van Genderen (docent en onderzoeker). 

Met deze aanpak hoopt men in Dukenburg een blijvend verschil te maken in het leven van ouderen. Door praktische drempels weg te nemen en sociale interactie te bevorderen, wordt niet alleen de fysieke, maar ook de mentale gezondheid van ouderen ondersteund. Dit initiatief is een inspirerend voorbeeld van hoe lokale samenwerking kan leiden tot structurele verbeteringen in de leef kwaliteit van een groeiende groep inwoners.