Van 14-24 november bezochten Edwin van Gastel en Gwendolijn Boonekamp het Caribisch Gebied, dit jaar de eilanden Aruba, Curaçao en Bonaire. Deze landen en gemeente van het Koninkrijk der Nederlanden hebben al sinds jaar en dag een sterke band met Nederland, en hebben tegelijkertijd ieder een heel eigen authentieke multiculturele eilandcultuur. Edwin als geboren Arubaan was de ideale ijsbreker voor zover we die nodig hadden in deze tropische temperaturen.

Door: Edwin van Gastel en Gwendolijn Boonekamp

Onze missie vanuit HAN Sport en Bewegen was bestaande contacten verdiepen en verduurzamen en nieuwe contacten en mogelijkheden voor projecten verkennen met als resultaat mogelijkheden voor stages, student- en docentuitwisseling in bij voorkeur meerjarige projecten.

Op Aruba spraken we met de docent LO Patrick van Brakel van de kleuter- en basisschool Mon Plaisir. Een bevlogen docent en voorvechter van de gezonde school met mogelijkheden voor onderzoek en stages op het terrein van o.a. naschoolse sportieve opvang. We spraken in ‘zijn kantoor’: de gymzaal. Een overdekte ruimte met een betonnen beschilderde vloer en geen ramen, maar windgaten overal, zodat de wind er door kan waaien en het net iets minder warm is. Hij liet zien hoe hij met weinig materialen probeerde aan de leerlijnen te kunnen voldoen. Het afgelopen jaar heeft hij wat afgeschreven materialen uit Nederland kunnen regelen. Waar wij in Nederland niet meer mee willen werken, zijn ze hier blij mee… Hier zijn stage- en afstudeerplekken mogelijk voor een ALO en/of Sportkunde duo.

Ook spraken we met IBISA (Instituto Biba Saludabel y Activo), de organisatie die zich bezig houdt met het stimuleren van bewegen en gezondheid op Aruba met een grote belangstelling voor jeugd op scholen. Ook hier liggen legio mogelijkheden voor afstudeeropdrachten, te beginnen met het opzetten van een duidelijk plan om de gezondheid van de leerlingen op scholen in kaart te brengen en van daaruit prioriteiten te bepalen. De afgelopen jaren hebben ze hard gewerkt aan een betere sportinfrastructuur met meer sportaccommodaties en de inzet van opgeleide professionals, bijvoorbeeld van de IPA, de Arubaanse PABO waar ze ook een afstudeerrichting bewegen en gezondheid hebben. In onze afspraak met het Instituto Pedagogico Arubano spraken we met docenten en de directeur die allerlei mogelijkheden zagen voor het begeleiden van HAN studenten, uitwisseling in het kader van minoren en het volgen van online onderwijs voor hun afgestudeerde professionals.

Na 4 dagen Aruba vlogen we in ongeveer 15 minuten naar Curaçao; even opstijgen en weer landen. Op Curaçao werken we als faculteit GGM al geruime tijd samen met de Dienst Openbaar Onderwijs in het Skol Salu (Gezonde School) project. Op verschillende basisscholen komt elk semester een aantal studenten van verschillende opleidingen (o.a. Social Work, Voeding & Diëtetiek, ALO en Sportkunde) vanuit de minor Global Awareness of voor een stage, om activiteiten te ontwikkelen vanuit de behoefte van de scholen. Het ene semester heeft de ene school behoefte aan een sociaal-emotioneel programma ter voorkoming van pestgedrag en de andere school wil meer beweging tijdens en na schooltijd of juist meer kennis en bewustwording over gezonde voeding. Het was goed om de coördinator van het project en de huidige stagiaires te spreken.

Het bureau voor sportontwikkeling van Curaçao: FDDK wil graag kijken naar de talenten van Curaçao. Er zit veel potentie in de motoriek, kracht en explosiviteit van Antillianen. Doordat er nog niet op elke school een gymleraar is (nu nog maar op 19 van de 65 basisscholen) wordt het talent niet altijd herkend of gestimuleerd. En als ze herkend worden, is het moeilijk doorsturen omdat niet overal goede sportverenigingen zijn met trainers die weten hoe ze talenten kunnen ontwikkelen. Onze studenten zouden hier beweegscans kunnen uitvoeren op basisscholen en in kaart kunnen brengen waar ze goed in zijn en wat de behoefte is. Vervolgens kan gekeken worden naar hoe de sportinfrastructuur hier op aangepast kan worden en trainers eventueel opgeleid.

De eilanden lenen zich uitstekend voor watersporten, met name duiken. Op verzoek van een paar studenten zijn we langs 2 duikscholen op Curaçao gegaan, waarvan 1 al een bekende stageplek voor sportkunde is geweest. Ze zitten op prachtige plekken op het eiland waar je vanaf de instructieplek zo de helderblauwe zee in kunt om de onderwaterwereld te ontdekken. De duikscholen staan open voor stagiaires en hebben (afstudeer)opdrachten rondom uitbreiding, marketing en extra doelgroepen.

Na 2 dagen Curaçao stapten we weer in een klein vliegtuigje voor een vlucht van 15 minuten richting Bonaire: een van de bijzondere gemeentes van Nederland.

Het Openbaar Lichaam van Bonaire (ambtelijk bureau) is erg enthousiast voor samenwerking met ons instituut omdat vorig jaar uit onderzoekscijfers van de health study van RIVM bleek dat rond de 40 procent van de mensen op Bonaire obesitas heeft, waarvan rond de 20 procent zelfs morbide obesitas. Er wordt nu een plan gemaakt om door middel van bewegen, voeding en gezondheidsvoorlichting actie te ondernemen: meer bewegingsonderwijs op scholen, lessen over gezonde voeding en een actieve leefstijl op scholen en in de wijken. De uitvoeringsorganisatie Indebon houdt zich hier mee bezig. Hier liggen ook veel mogelijkheden voor een samenwerking en stageplaatsen.

Ook hier is een aantal basisscholen de gezonde school aanpak aan het ontwikkelen. Dat gebeurt door met name HAN ALO alumni en een ALO afstudeerder (die nu al een baan voor 3 jaar heeft aangeboden gekregen en geaccepteerd!). Mark Boon en Tim Eikholt geven bewegingsonderwijs op 3 basisscholen, verzorgen Rots en Water lessen en proberen tussenschoolse en naschoolse activiteiten te ontplooien. Op basisschool de Pelikaan starten nu 2 Sportkunde studenten vanuit de minor International Public Health (wordt: Health & Community Development) om te zorgen dat kinderen in de pauze en na schooltijd het grote schoolplein meer gaan gebruiken.

Afgestudeerd HAN ALO’ers Tom Homburg en Eva Craus geven les op het MBO Sport & Bewegen van Bonaire. Tom is daarnaast ook in dienst van de Rijksdienst Caribisch Nederland als kartrekker op Bonaire voor de stimulering van bewegingsonderwijs en sport in het algemeen. Hierin trekt hij samen op met Indebon en de enige middelbare school SGB. Tom wil graag studenten die komen helpen in de ontwikkeling van een eilandbreed vakwerkplan voor de scholen en een doorstroom naar het naschools sporten en sportverenigingen en de verdere ontwikkeling van het Gezonde School concept. Alle scholen hebben nu al een ‘green house’ gekregen (een soort kas) waarin ze zelf wat groente en fruit kunnen verbouwen, zodat kinderen bewust worden van en kennis krijgen over gezonde voeding.

Je zou denken dat op de eilanden de bewoners goed kunnen zwemmen, omdat je overal erg dichtbij zee zit. Niets is minder waar! Op in ieder geval Aruba en Bonaire wordt schoolzwemmen aangeboden en op Bonaire is dat de laatste jaren ook gefinancierd door de Nederlandse overheid. Zwemschool Swim Academy Splash verzorgt op Bonaire in een van de grotere zwembaden van het eiland (bij een hotel; er is geen openbaar zwembad op het eiland) schoolzwemmen aan groep 5 kinderen die nog geen diploma hebben. Afzwemmen gebeurt in zee omdat het zwembad niet diep genoeg is.  De eigenaresse heeft ook behoefte aan studenten die helpen organiseren, het management gedeelte oppakken en eventueel ook nieuwe doelgroepen binnenhalen (bv zwem-fit voor de mensen met obesitas).

Op Bonaire is de laatste jaren hard gewerkt aan de organisatie van de zorg. Het multidisciplinaire gezondheidscentrum Bon Bida Bonaire is hier een belangrijke partner in. Zij behandelen mensen middels fysiotherapie, diëtetiek, logopedie, ergotherapie, leefstijlcoaching en ARBO cure in een multidisciplinaire verband. Daarnaast hebben ze een medische fitness ruimte om tijdens en na de behandeling ook onder begeleiding te sporten, maar bewoners van het eiland kunnen hier ook fitnessen. De eigenaar Robert Smaal staat open voor stageplaatsen en afstudeerprojecten om zo nog meer te kunnen doen voor de gezondheidsproblematiek op het eiland.

Tijdens onze reis van anderhalve week hebben we ontzettend veel positieve en leuke mensen gesproken die zich met passie en betrokkenheid voor hun eiland inzetten. Met tussen de werkzaamheden door ook bezoekjes aan familie en kennissen zijn we veel meer te weten gekomen over de situatie en mogelijkheden op de eilanden. En we hebben ook de echte Caribische vibe meegemaakt door zelf de onderwaterwereld te zien (schildpadden, papegaaivissen, koraal), de snel groeiende sport beachtennis te doen (er was een WK beachtennis op Aruba) en musea te bezoeken over de geschiedenis van de eilanden. Door met name ook de nieuwe contacten en de positiviteit die ze uitstralen, hebben wij nog meer de drive om duurzame relaties op te bouwen en met mooie leerplekken voor onze studenten en uitwisselingsmogelijkheden voor docenten iets te kunnen betekenen voor de eilanden binnen ons Koninkrijk!

Over Aruba: Aruba is al sinds 1986 een eigen land binnen het Koninkrijk der Nederlanden en heeft een ‘status aparte’. Na een referendum op de andere eilanden van de Nederlandse Antillen (Curaçao, Bonaire, Sint-Maarten, Sint-Eustatius en Saba) zijn Curaçao en Sint-Maarten ook een eigen land geworden met een status aparte. Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (de BES eilanden) zijn een bijzondere gemeente geworden. 

Meer informatie over de mogelijkheden voor studenten is te vinden op www.HANsportenbewegen.nl/internationaal. En voor vragen en suggesties mag je natuurlijk altijd mailen naar Edwin van Gastel of Gwendolijn Boonekamp.