Gelderse pumptracks zorgen voor extra beweging en gezondheid
Pumptracks in diverse Gelderse gemeenten zorgen voor meer beweging en gezondheid onder jongeren. Dat blijkt uit onderzoek van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN Sport en Bewegen) in opdracht van provincie Gelderland. In aanloop naar het WK BMX 2021 werden er met behulp van een subsidieregeling van provincie Gelderland 11 pumptracks door heel Gelderland geplaatst. Het onderzoek laat zien hoe deze sportieve buitenruimtes bijdragen aan de lokale gemeenschap en volksgezondheid.
In het onderzoek werd informatie over drie pumptracks in Wijchen, Renkum en Arnhem (Olympus kwartier) verzameld via draadloze infrarood-lasersensoren, veldobservaties door HAN Sportkunde studenten en interviews met betrokkenen.
Hieruit blijkt dat de permanente pumptracks, vooral direct na aanleg, een hoge gebruiksintensiteit kenden. Ondanks een sterke afname in gebruik na de eerste periode, blijven de pumptracks populaire locaties voor jongeren tussen de 10 en 14 jaar oud, voornamelijk bij jongens en met gebruik van steps.
De bevindingen tonen aan dat permanente Gelderse pumptracks bijdragen aan het verhogen van het aantal beweeguren onder jongeren, een groep waarvan twee derde niet voldoet aan de aanbevolen beweegrichtlijnen. De pumptracks realiseren zo’n 18 extra beweeguren per week, waarvan bijna 7 uur bij gebruikers die niet aan de beweegrichtlijnen voldoen.
Dit resulteert in gezondere jeugd met bijbehorende maatschappelijke waarde van 7.700 euro per baan en per jaar, berekent aan de hand van Additionele Beweegminuten Methode. De waarde is gebaseerd op het gebruik, waarvan er grote verschillen zijn gevonden bij de drie onderzochte Gelderse pumptracks.
Verder, blijkt uit het onderzoek, bieden de pumptracks niet alleen een leuke en laagdrempelige manier om te bewegen, maar fungeren ook als sociale ontmoetingspunten binnen de gemeenschap.
Interviews met gemeentelijke professionals en vrijwilligers die betrokken zijn bij de pumptracks bevestigen het beeld dat deze faciliteiten een stabiele plek hebben verworven binnen de lokale gemeenschappen. Evenementen en clinics op de banen tonen de potentie van pumptracks om meer gebruik van de baan te stimuleren, hoewel uitdagingen zoals toegankelijkheid en het behoud van interesse tijdens minder gunstige weersomstandigheden aandacht vereisen.
HAN-onderzoeker Jelle Schoemaker benadrukt: “Het is belangrijk om bekendheid en toegankelijkheid van pumptracks continu te bevorderen om het gebruik en daarmee de maatschappelijke waarde te vergroten. Dit omvat het organiseren van gerichte evenementen en programma’s om aandacht en betrokkenheid te verhogen, specifieke doelgroepen aan te spreken, alsook het ondersteunen van de sociale functie van pumptracks als ontmoetingsplekken.”
Helga Witjes, gedeputeerde Sport van provincie Gelderland: “In aanloop naar het WK BMX in 2021 boden we lokale organisaties, zoals wielerclubs, scholen en wijkverenigingen, de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor het aanleggen van een pumptrack. Bij het ondersteunen van grootschalige sportevenementen in onze provincie vinden we het namelijk belangrijk om maatschappelijke impact te maken. Liefst natuurlijk langdurig en blijvend. Fijn dat uit onderzoek blijkt dat deze baantjes hier aan bij dragen en voor de jeugd een laagdrempelige manier zijn om (meer) te bewegen.”