Door Shiannah Danen

Op dit moment is onder leiding van Floris Wardenaar en Ingrid Ceelen een studie gaande genaamd de ‘Dutch Sports Nutrition and Supplement Study’ (DSSS), waarbij gekeken wordt naar de voedingsinname en het gebruik van voedingssupplementen en sportvoedingspreparaten onder topatleten van NOC*NSF. Om een goede uitspraak te kunnen doen over het voedingspatroon van atleten, is de combinatie van de voedingsinname en het gebruik van sportvoedingssupplementen van belang. Tijdens dit onderzoek wordt samengewerkt met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bij het aanvullen van een door hen ontwikkelde supplementendatabase met sportvoedingspreparaten. De Nederlandse atleten gebruiken een grote variatie aan supplementen en preparaten, waardoor de database aangevuld moet worden. Bij dit onderzoek werken op dit moment drie studenten mee van de Minor Sportvoeding 2012 (Shiannah Danen, Jori Broens en Marijn Janssen). Zij verrichten ondersteunende taken bij de DSSS. Zo hebben zij van alle gebruikte voedingssupplementen en voedingspreparaten de ingrediëntendeclaratie opgezocht en hebben zij de supplementen gecontroleerd op de NZVT lijst.

In bepaalde situaties kunnen voedingssupplementen en sportvoedingspreparaten bijdragen aan een optimale voedingsstatus bij atleten. Zo kan suppletie van macro- en micronutriënten gebruikt worden bij het opheffen van tekorten. Voedingspreparaten en voedingssupplementen kunnen gelden als aanvulling op de basissportvoeding, dus niet als vervanging van de basissportvoeding. Supplementen zijn onder andere in de vorm van tabletten, capsules en vloeistoffen te verkrijgen. Sportvoedingspreparaten zijn speciaal ontwikkeld voor atleten ten gunste van hun sportprestatie. Voorbeelden van preparaten zijn sportdranken, repen en gels. Echter zijn preparaten bijvoorbeeld ook in tabletvorm te verkrijgen. Supplementen en preparaten worden desalniettemin vaak samen benoemd als voedingssupplementen.

 Het NOC*NSF heeft factsheet 16 ‘Bewezen werkzame voedingssupplementen’ uitgebracht. Het betreft een beperkte lijst in het kader van de topsport waarin goed te onderbouwen is dat ze mogelijk kunnen bijdragen aan de sportprestatie. Op de lijst staat niet alleen creatine weergegeven, maar is de werking van bijvoorbeeld cafeïne en vitamine D eveneens bewezen. Wel is het belangrijk op te merken dat de werking van supplementen individueel kunnen verschillen en het altijd binnen een specifieke context moet worden toegepast. Van de supplementen die niet in de lijst zijn opgenomen ontbreekt er wetenschappelijk bewijs dat zij een gunstig effect hebben op de sportprestatie. Daarnaast is het belangrijk dat de supplementen getest zijn op dopinggeduide stoffen om te voorkomen dat atleten positief worden bevonden. Om zeker te zijn dat supplementen vrij zijn van dopinggeduide stoffen, is in Nederland het ‘Nederlandse Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport’ (NZVT) ontwikkeld welke een lijst heeft samengesteld van gecontroleerde supplementen. Het is dus belangrijk dat bij het gebruik van supplementen zowel gekeken wordt naar de bewezen werking van supplementen, als ook de vrijstelling van dopinggeduide stoffen.

De sportdiëtisten van het Kennisteam Sports and Exercise Nutrition hebben de kennis om atleten zo goed mogelijk te informeren over welke supplementen bij kunnen dragen aan de sportprestatie en welke vrij zijn van dopinggeduide stoffen. Wie de ontwikkelingen van het DSSS onderzoek graag wil volgen kan de blog van het kennisteam in de gaten houden.

Meer informatie over de DSSS is te vinden op: http://blog.han.nl/hansportnutrition/onderzoek/dutch-sports-nutrition-and-supplement-study/

Factsheet 16: http://www.nocnsf.nl/cms/showpage.aspx?id=4109
NZVT lijst: http://www.dopingautoriteit.nl/nzvt