Innovatie in Onderwijs en Onderzoek

Vijf Online Educa Berlin Buzzwoorden

30 november 2023 door

Afgelopen woensdag, donderdag en vrijdag (22 t/m 24 november 2023) was ik in Berlijn voor het Online Educa Berlin (OEB) congres. Tijdens dit congres worden allerlei inzichten gedeeld rondom het inzetten van technologie in het hoger onderwijs. Daarnaast wordt er veelvuldig genetwerkt tussen alle Nederlandse deelnemers die er zijn, en kennis en inzichten uitgewisseld. Er is al erg veel geschreven rondom deze afgelopen OEB (bijv. Wilfred Rubens https://www.te-learning.nl/blog/terugblik-op-de-negenentwintigste-editie-van-de-online-educa-oeb23/ ) maar specifiek wil ik in deze blog ingaan op een aantal Buzzwoorden die rondgingen (anders dan AI, want daar hebben anderen al genoeg over gezegd).

Buzzwoord 1: Meaningful learning

In meerdere sessies kwam terug dat we om studenten beter te laten leren, naar meer “meaningfull learning” moeten (betekenisvol leren). Bij betekenisvol leren stimuleer je samenwerking, ga je uit van een student die een actieve bijdrage levert aan de leeractiviteiten, vinden de leeractiviteiten plaats in een authentieke en relevante context en zijn de leeractiviteiten doelgericht en student gestuurd. Het betekenisvol maken van onderwijs, gaat uiteraard vooral over het goed nadenken over didactiek, de inhoud en het soort leeractiviteiten dat je wilt inzetten. Het inzetten van technologie kan hier echter zeer zeker helpen, bijv. door het gebruiken van digitale leermaterialen, learning analytics of online samenwerkomgevingen.

Buzzwoord 2: Learner empowerment

Meerdere sprekers hadden het in hun praatje over hoe je het onderwijs kan inzetten om de lerende beter in zijn/haar/hen kracht te zetten (learner/student empowerment). Dit kan je doen door in te zetten op meer betekenisvol leren (zie vorige buzzwoord) en in je onderwijs een student te zien als een partner (student as partner), in plaats van een passieve consument van kennis. Door studenten tijdens leeractiviteiten actief te betrekken bij het ontwikkelen (co-creatie) van bijv. digitale leermaterialen, kennisproducten of zelfs innovatietrajecten voegen studenten waarde toe aan het onderwijs en het werkveld, worden studenten deels eigenaar van die kennis/materialen en zullen ze meer betrokken zijn. Studenten krijgen op deze manier meer vertrouwen in zichzelf en leren de juiste kennis & vaardigheden voor de aan te leren professie.

Buzzwoord 3: Digital Literacy/Dexterity

Veel praatjes gingen over hoe we moeten omgaan met disruptieve technologie (zoals AI) in het onderwijs. Een belangrijke boodschap hierbij is dat we vooral moeten inzetten op competenties van zowel de studenten als de docenten. Het gaat hierbij om:

  • competenties mbt het omgaan met nieuwe technologie (bijv. leren gebruiken van technologie, begrijpen hoe technologie werkt en het kunnen doorgronden ervan, kritisch leren denken, nadenken over effectiviteit en ethiek)
  • competenties hoe je technologie kan inzetten in je onderwijs (bijv. nadenken over didactiek en leeractiviteiten en wanneer technologie meerwaarde heeft en wanneer niet en technologie gebruiken om personalisering, inclusiviteit en toegankelijkheid mogelijk te maken).

Belangrijk werd vooral gevonden dat we als mens moeten voorkomen dat we passieve gebruikers worden van technologie, en dat we slaafs de technologie volgen ipv zelf te blijven nadenken of te snappen hoe je zelf sommige zaken kan doen en hoe sommige zaken werken.

Buzzwoord 4: Digital Transformation

Uit de praatjes bleek dat ze op veel plekken bezig zijn met Digitale Transformatie van het onderwijs. Dat wil zeggen, niet alleen inzetten op digitalisering van het onderwijs maar  een complete cultuurverandering waarin in alle processen binnen een onderwijsinstelling technologie een rol speelt. In diverse landen zijn er grote verandertrajecten gaande rondom digitale transformatie in het onderwijs bijv. in Nederland Npuls (www.npuls.nl), in Finland Digivisio2030 (https://digivisio2030.fi/en/frontpage/), in Ierland N-Tutorr (https://www.transforminglearning.ie/) en in Zuid-Afrika NWU TELIT-SA (https://commerce.nwu.ac.za/telit-sa/home). In al deze programma’s zie je dat er ingezet wordt op verandering door een multidisciplinaire en integrale aanpak waarbij het centraal zetten van de student, samenwerken/verbinden, experimenteren, het professionaliseren van docenten/medewerkers en het ontwikkelen van kennis- en digitale ecosystemen belangrijke uitgangspunten zijn. Daarbij werd ook genoemd dat met name het bieden van ruimte belangrijk was, zowel letterlijk: een ruimte waar je samen kan komen om te experimenteren en waar je buiten de gebaande paden kan denken, als figuurlijk ruimte krijgen in je werk om tijd te hebben om bezig te gaan met experimenteren, herontwerp van het onderwijs en nadenken over de toekomst.

Buzzwoord 5: Collaboration

Het laatste buzzwoord dat in veel praatjes voorbij kwam was collaboration oftewel samenwerken. Het kwam voorbij in sessies rondom Learning & Development van medewerkers van instellingen, waarin werd gesteld dat samenwerken en leren in “organizational communities” kan helpen om in een organisatie beter en sneller te leren, te voorkomen dat het wiel telkens opnieuw wordt uitgevonden en om de mate van innovatie te verbeteren. Het kwam voorbij rondom het leren van studenten waarin werd gesteld dat samenwerken (studenten met elkaar, studenten met docenten, studenten met het werkveld etc.) kan bijdragen aan betekenisvol leren (bijv. als je inzet op Open Pedagogy). En het kwam voorbij bij de praatjes rondom digitale transformatie waarin werd gesteld dat samenwerking (tussen bijv. overheid en instellingen, partner instellingen, tussen verschillende teams in een instelling of tussen docenten en studenten) kunnen bijdragen aan het versnellen van de digitale transformatie en innovatie van het onderwijs.

Buzzwoorden en de HAN

Er zijn veel relaties tussen bovenstaande Buzzwoorden en waar we op de HAN mee bezig zijn. Zo is het inzetten op betekenisvol leren en “learner empowerment” op de HAN verankerd in zowel het studentenwelzijnswiel als ons Blended Leren model. Zijn we met onze koersbeeldprojecten volop bezig met bijvoorbeeld competenties rondom digi- en datavaardigheid en wereldburgerschap. Zetten we vanuit de koersbeeldprojecten, het verandertraject “aanpak digitale leermaterialen” en deelname aan het Npuls programma volop in op digitale transformatie (zowel in de HAN zelf als in samenwerking met onze landelijke partners). En zetten we op de HAN op allerlei mogelijk vlakken in op samenwerking, met onze werkveldpartners, onze collega instellingen maar ook binnen de HAN zelf in thematische leernetwerken en hybride leeromgevingen.

Bronnen/presentaties: