Gisteren hebben mijn collega Huib Langenberg (GGM) en ik een inspirerend gesprek gehad met Robert van den Broek. Robert is coördinator deeltijd bij de opleiding Creatieve Therapie (CTO) van de HAN en ambitieus als het gaat om de inzet van online video in het onderwijs. De inzet van online video bij CTO spitst zich toe op 2 “blended” leerarrangementen:

• Online kennisclips ter vervanging van hoorcolleges. CTO heeft vrijwel alle hoorcolleges uit de deeltijd ook als online kennisclips (video) beschikbaar gesteld via http://video.han.nl. Deeltijdstudenten bekijken de kennisclips (ca 30 minuten) voorafgaand aan de les. De daaropvolgende bijeenkomsten kunnen ze gericht vragen stellen en praktijkvoorbeelden inbrengen;
• De inzet van online video  voor mediumvaardigheden. Robert werkt daarnaast aan een zogenaamde “body of artistic skills”. Dit zijn video’s die de minimale muziekvaardigheden (bijv. gitaarspelen) demonstreren waarover een student moet beschikken om muziek te kunnen toepassen bij creatieve therapie op niveau 1, 2 en 3.

Hieronder vind je een kort filmpje waarin Robert zelf vertelt over beide leerarrangementen en de uitwerking daarvan op studenten en docenten.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=JpWiUg4V7_U[/youtube]

Waarom zijn deze blended learning arrangementen waardevol?
Hieronder de argumenten die in het gesprek ter sprake kwamen en deels ook door Robert in het filmpje worden toegelicht. Lees ook verder voor lessons learned, voorbeelden en een reactie vanuit het HAN ICTO team.

Waarde voor de opleiding

• Door kennisclips online te zetten creëert CTO als het ware een “body of knowledge”. Er ontstaat een database opgebouwd aan expertise die de opleiding behoudt als er bijvoorbeeld docenten vertrekken;
• Ook docenten zijn in staat kennisclips van elkaar terug te kijken en te gebruiken in de lessen. Dat inspireert en docenten leren van elkaar.

 
Waarde voor de studenten

• Studenten kunnen vooruitkijken naar de stof die komen gaat. Juist deeltijdstudenten hebben daaraan behoefte volgens Robert. Zij willen dat de stof zoveel mogelijk aansluit op de vragen uit hun werkpraktijk. Een aanpak waarin de inhoud sequentieel wordt aangeboden werkt dan minder goed. Studenten stellen het op prijs als ze dan ook kennisclips uit andere leerjaren kunnen kijken.
• Studenten kunnen kennisclips stoppen en terugkijken en “missen” daardoor minder. Het stelt hen beter in staat om de in het college behandelde begrippen, referenties, etc. nog eens na te checken op internet. Een voordeel wat een gewoon hoor college minder goed biedt.

Wat zijn de belangrijkste lessons learned?
Robert geeft toe dat de online kennisclips en fysieke bijeenkomsten op het instituut nog beter met elkaar kunnen worden verbonden dan nu het geval is. Op termijn is zijn wens om de kennisclips verder te integreren met de methodieklessen. Dat vraagt wel aan docenten enige flexibiliteit qua te hanteren werkvormen en inhoud + dat ze een goed overzicht hebben over het curriculum.

 Niet alle docenten voelen zich even op hun gemak bij het opnemen van online kennisclips. De clips worden opgenomen zonder publiek erbij en dat vinden sommige docenten nogal onwennig. Bij het opnemen ervan is met name gebruik gemaakt van docenten die dit makkelijk afging.

Robert is ambitieus en heeft als wens om  meer curriculumonderdelen op afstand te gaan aanbieden via kennisclips. Hij noemt bijvoorbeeld de onderwijseenheid kwaliteit en beleid en het schrijven van essays.

Voorbeelden
Zie bijvoorbeeld dit college psychodiagnostiek van Hanneke Niels. Via http://video.han.nl vind je meer voorbeelden van kennisclips en weblectures binnen de HAN.

Reactie vanuit het HANICTO team
CTO is een mooi voorbeeld van de toepassing van kennisclips en ambitie van een opleiding om daarmee aan de slag te gaan. De kennisclips die CTO opneemt zijn vrij lang qua lengte, vaak zo’n 30 minuten. Ze onderscheiden zich van weblectures doordat ze zonder studenten zijn opgenomen. Voor meer informatie over het verschil tussen kennisclips en weblectures, bekijk de informatiepagina Video in het onderwijs op INSITE. 

Voor zowel kennisclips als weblectures geldt dat ze overwegend door de opleiding zelf worden gemaakt en aangeboden. Echter, op internet staat ook veel bestaand, gratis materiaal dat bruikbaar is binnen het onderwijs en wellicht ook ter vervanging kan dienen van hoorcolleges. Denk aan iTunesU, speeches in het kader van TED, online universiteiten zoals de Kahn academy of Udacity, etc. Het is zeer de moeite waard als opleiding om ook daar op zoek te gaan naar goede bronnen om te gebruiken. Lees ook dit onlangs verschenen artikel “Gratis online onderwijs breekt door” op Scienceguide.

Het opnemen en beschikbaar stellen van online kennisclips en weblectures wordt door steeds meer opleidingen gedaan. De faciliteiten om dit te doen binnen de HAN zijn dankzij inspanningen van het HAN ICTO team het afgelopen jaar sterk verbeterd en opleidingen worden er steeds vaardiger in. We merken dat de focus op de techniek (hoe maak je een kennisclip?) steeds vaker verschuift naar de didactiek (hoe zet je het in binnen het onderwijs?). De echte uitdaging zit in die laatste vraag: het creëren van een “blend” ofwel samenhang/mix van online kennisclips en specifieke werkvormen tijdens de fysieke bijeenkomsten. Het flipped classroom model wordt in dat kader vaak genoemd.

Kern van dat model is dat je het aantal hoorcolleges (voor kennisoverdracht) sterk reduceert en vervangt door kennisclips en bestaand materiaal op internet, om vervolgens de vrijgekomen contactmomenten te vullen met andere werkvormen die zijn gericht op verdieping. Terecht stelt Robert in het filmpje dat online kennisclips geen bezuinigingsactie zijn, maar een manier om de kwaliteit te verhogen doordat tijdens de fysieke bijeenkomsten meer aandacht wordt besteed aan verdieping en dialoog.