Hoe kan een docent met social media beginnen? Waar dien je rekening mee te houden bij social media? Hoe krijg ik de studenten zover om social media te gebruiken? Zijn social media geen grote bedreiging voor ons? Welke social media moet ik gebruiken? Hoe zetten hogescholen social media eigenlijk in voor het onderwijs?

Onlangs heb ik het eerste Nationaal Congres Onderwijs & Social Media bijgewoond bij de Inholland Hogeschool in Diemen. Het was een goed georganiseerd en interessant congres. Ook op dit congres heb ik regelmatig de bovenstaande vragen gehoord. De opmerking die mij echter het meeste is bijgebleven is: we moeten hiermee iets doen! Deze opmerking is voor mij de aanleiding om deze column te schrijven: hoe zouden social media een goede plek kunnen krijgen binnen het hogere onderwijs?

Allereerst begin ik met het ontleden van de opmerking “we moeten hiermee iets doen”. Vervolgens geef ik mijn interpretatie van deze opmerking. Ik sluit de column af met aandachtpunten die volgens mij een goede bijdrage leveren aan het invoeren van social media in het onderwijs.

We moeten hiermee iets doen!!!!

Ook ik deel de mening dat we hiermee iets moeten doen. Er zijn al goede voorbeelden van hoe social media worden ingezet. De opmerking “we moeten hiermee iets doen” geeft echter aan dat men niet goed weet hoe je dat moet doen en dit heb ik als volgt geanalyseerd:

• We? Wie is we? Met ‘we’ wordt in dit geval vaak de onderwijsinstelling bedoeld. Echter, in de social media heeft ‘we’ een andere betekenis. ‘We’ in de social media is een groep mensen die gezamenlijk een doel heeft. In het onderwijs bestaat de groep uit studenten, docenten en mensen uit de praktijk. De groep is bepalend in het proces en het resultaat. Hierbij is het belangrijk om gezamenlijk (dit is dus sociaal) te bepalen wat het doel is, wat er van de groep verwacht wordt en welke middelen (media) er worden ingezet om het doel te bereiken.
• Moeten? Kun je spreken van moeten in social media? Een van de belangrijkste kenmerken van social media is: de gebruiker is in control. De kracht van social media is dat je het niet moet gebruiken, maar dat het gebruik juist vrijblijvend is. Kunnen we mensen verplichten om een account te hebben op linkedIn, Facebook, Hyves, Twitter, CU2, flicker, wordpress, foursquaire, slideshare, google+  etcetera? Ik denk dat we beter gezamenlijk afspraken kunnen maken over hoe we social met elkaar willen zijn en welke middelen we hierbij gebruiken. We zouden daarom beter kunnen spreken van: We kunnen hiermee iets doen!!!
• Hiermee? Hiermee doelt op de Social media als tool. Net zoals een schoolbord, krijt, overheadprojector, beamer, boeken, videobanden etcetera middelen zijn die in het onderijs gebruikt worden, zijn social media ook middelen die in het onderwijs gebruikt worden. Social media zijn er overal en altijd door het gebruik van smartphones, tablets, laptops en PC’s. Met ‘hiermee’ worden de social media Facebook, Youtube, LinkedIN, Twitter etcetera bedoeld.
• Iets? Tja, dat is dan toch wel de hoofdvraag. Wat kun je nu eigenlijk met social media doen? Mijns inziens kun je social media prima gebruiken voor informeel, formatief onderwijs. Enkele voorbeelden zijn: co-create, peer tot peer onderwijs, leerstof verrijken, OER, netwerken, communicatie, kennisoverdracht en delen, formatief toetsen etcetera.
• Doen? Dit wordt vaak gezegd in social media: je moet het gewoon ‘doen’ om te zien hoe het werkt. Hieruit proef ik toch steeds een zekere mate van uitproberen zonder dat er een duidelijk doel is. Natuurlijk is het aan te raden om social media uit te proberen en zelf te ondervinden wat deze inhouden. Echter, ik denk dat in het onderwijs het woord ‘doen’ een andere betekenis heeft. ‘Doen’ is in het onderwijs, studeren en doceren.

Na mijn analyse van de opmerking “We moeten hiermee iets doen!” wordt mijn interpretatie:

We studeren en werken samen aan een (leer)doel en maken daarbij gebruik van gezamenlijk gekozen social media, waarbij duidelijke afspraken zijn gemaakt over de verwachtingen van de groep.

Aandachtspunten

Mijns inziens kunnen de volgende punten een goede bijdrage leveren aan het toepassen van social media in het onderwijs :

• Wij zijn een sociale school! Profileer de onderwijsinstellingen als een onderwijsinstelling die het gebruik van social media aanmoedigt. Promoot dat de instelling het gebruik van social media stimuleert. Studenten en docenten hebben allemaal een LinkedIN, Facebook en een Twitter account. De accounts van iedere medewerker en student zijn makkelijk te vinden. Studenten geven hun accounts op bij inschrijven aan de instelling.
• Al onze medewerker en studenten zijn sociaal! Train de studenten, docenten en medewerkers in het gebruik van social media. Maak voor social media een verplichte competentie voor alle studenten.
• Op onze school MOETEN de mobieltjes AAN in de les! Faciliteer het gebruik van social media. Maak het voor de studenten en docenten mogelijk om te werken met social media.
• Onze lessen zijn leuk en leerzaam! Ontwikkel een curriculum en leerarrangementen waarbij de social media als tool worden ingezet.
• Wij luisteren naar de studenten! Laat de keuze van het middel zoveel mogelijk over aan de groep. Geef vrijheid aan de gebruikers.

Met deze column hoop ik handvatten te hebben aangereikt om social media toe te passen in het onderwijs.

Meer informatie over het eerste nationale congres onderwijs & social media is te vinden op:http://www.hansonexperience.com/blog/2012/06/nationaal-congres-onderwijs-social-media-samenvatting-en-conclusies.html en http://www.formedia.nl/presentaties-ncosm