In januari en april heb ik een tweetal trainingen gevolgd over het beoordelen van portfolio’s en performances. De eerste training was een training voor assessoren, de tweede een train-de-trainer bijeenkomst voor deze training. Focus in de trainingen lag vooral op de voorbereiding en uitvoering van het beoordelingsgesprek c.q. criterium gerichte interview (CGI). De trainingen werden gegeven door collega’s van de Hogeschool van Amsterdam. Zij hebben voor hun assessoren een goed onderbouwd instrumentarium en professionaliseringsprogramma ontwikkeld voor het beoordelen van portfolio’s en het voeren van bijbehorende criterium gerichte interviews. In deze blog ga ik kort in op dit instrumentarium en verwijs ik naar nuttige en bruikbare informatie die assessoren van de HAN kan helpen bij het beoordelen van portfolio’s en het voeren van CGI’s. Tot slot geef ik kort mijn ervaringen met de trainingen weer en ga ik in op de kracht ervan. Het volgen van bijbehorende training is zeker een aanrader!

Achterliggende vragen
Het instrumentarium en bijbehorende training beantwoordt aan veel gestelde vragen zoals Hoe beoordeel je een portfolio goed?, Hoe kom je tot een zo objectief mogelijk en betrouwbaar eindoordeel?, Wat is een goed criterium gericht interview en hoe voer je dat?, Hoe kom je tot verdieping tijdens een CGI?

De Assessmentdriehoek als hulpmiddel bij het beoordelen
Centraal in de training staat het hanteren van de assessmentdriehoek: dit is een hulpmiddel bij het beoordelen van een portfolio en het stellen van relevante vragen tijdens het CGI. De elementen in die driehoek zijn: 1. Kerntaken die representatief zijn voor het beroep, 2. Professioneel gedrag (afgeleid van de HBO standaard) uitgedrukt in beoordelingscriteria en 3. Bewijs waarmee de student dit gedrag kan aantonen, meestal een beroepsproduct. Door de elementen  per kerntaak structureel met elkaar te verbinden ontstaat een compleet beeld van de prestatie van de student. Dat is waar het bij het beoordelen van een portfolio en (aanvullend) CGI over gaat. Veel van de vragen in een CGI zijn gericht op de beoordelingsstandaard. De beoordelingsstandaard is de verbinding tussen element 1 en 2. In het filmpje hieronder legt Laurens Campfens (HvA) de werking van de assessmentdriehoek voor assessments uit. Indien het filmpje zich niet toont hieronder, klik dan hier.

[youtube]https://youtu.be/UGdwD28LECI[/youtube]

De assessmentdriehoek als hulpmiddel bij het formuleren van leeruitkomsten
De assessmentdriehoek is niet alleen een interessant model bij het beoordelen van portfolio’s en voeren van CGI’s. Ook voor het formuleren van rijke leeruitkomsten is het heel geschikt en bruikbaar. De driehoek helpt bij het formuleren van open en generieke leeruitkomsten die leerwegonafhankelijk kunnen worden gehanteerd. Lees daarover o.a. het artikel “De assessmentdriehoek voor leerwegonafhankelijk toetsen en begeleiden“.

Technieken om tot verdieping te komen
Naast het werken met de assessmentdriehoek komen er in de training technieken aan bod die assessoren helpen om diepgang te krijgen in het assessment gesprek zoals STARRTT of om regie te houden en het gesprek in goede banen te leiden zoals LSD, Metacommuniceren, Turbovragen en ASIC model (voor het omgaan met bezwaar). Ook bevat het een methode om tot een zo objectief en betrouwbaar oordeel te komen. Zie ook de WACKER – methode (tip van Jeroen van Elburg).

De STARRTT techniek stond het meest centraal. STARRTT staat voor Situatie – Taak – Aanpak – Resultaat – Reflectie – Transfer en Tegendeel. Deze techniek heeft een directe relatie met de elementen van de assessmentdriehoek en helpt diepgang in het gesprek te krijgen en de reikwijdte van de beroepsbekwaamheid van de student te verkennen. Zie dit filmpje met uitleg over de techniek . Door de student zijn bewijs – als onderdeel van het portfolio – te laten voorzien van een schriftelijke toelichting op de situatie, de eigen rol, werkwijze, resultaat en verantwoording (STAR analyse) kan de assessor bij het bevragen van de STARRTT al grotendeels op deze informatie inspelen.

Naast deze zaken zijn er nog andere interessante filmpjes beschikbaar o.a. over het komen tot een onderbouwd oordeel, geven van feedback en omgaan met bezwaar. Je vindt alle filmpjes op deze pagina.

Voorbeeld van een geslaagd assessmentgesprek
Kijk ook vooral eens naar het filmpje van een geslaagd assessment. Dat geeft een mooi beeld van hoe de genoemde elementen zijn toegepast. Indien het filmpje zich niet toont hieronder, klik dan hier.

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=L_B2gG_rokk&list=PLPACjahQq18k7-wBm6TKZ_anFc16cm76-&index=9&t=0s[/youtube]

Training geeft eyeopeners en helpt bij het kalibreren
De instructievideo’s van de HvA die zijn verwerkt in deze blog zijn tevens onderdeel van een online cursus die de deelnemers voorafgaand aan de trainingsdag volgen. De ééndaagse training voor assessoren staat vooral in het teken van het oefenen van assessmentgesprekken aan de hand van een voorbeeldportfolio en met een acteur. Ik heb de cursus in januari met docenten van de HAN opleiding accountancy gevolgd. We hebben onder begeleiding van Laurens Campfens geoefend met de opening van het assessmentgesprek, het hanteren van de STARRTT methodiek en assessmentdriehoek en het voeren van een feedbackgesprek. Ik ervoer de training als zeer krachtig vanwege de combi van zelf doen/ervaren en het observeren en feedback ontvangen en geven van/aan collega’s, maar ook doordat tijdens het oefenen de tijd regelmatig werd stilgezet om te reflecteren. Vragen van Laurens zoals “Waar zit je nu binnen de STARRTT methodiek?, Wat vraag je nu binnen de driehoek?” zetten je aan het denken en geven eyeopeners. Het geeft ook inzicht in waar voor assessoren hun sterke punten liggen. Kortom: het helpt assessoren richting te geven aan hun eigen leerproces.

Primaire doel van de training was gericht op het leren voorbereiden en uitvoeren van een portfolio beoordeling – zodat studenten volledig tot hun recht komen in een assessment. Maar daarnaast bleek de training ook een belangrijk moment voor de assessoren om met elkaar hun talige constructie aan te scherpen en te kalibreren over de betekenis ervan. Ook hielp het tot een eenduidige procedure en werkwijze te komen voor het uitvoeren van portfolio assessments.

Graag wil ik de geleerde methodiek gaan toepassen in assessments. Daarnaast help ik graag opleidingen die tevens een dergelijke training zouden willen volgen.