Door Marijn Post & Michel Kao

In januari 2021 heeft de European University Association een review (Volungevičienė, et al.,2021) uitgebracht van 20 self-assessment scans op het gebied van Digitally Enhanced Learning (DEL; bijv. Blended Leren of Onderwijs en ICT). Het zijn allen instrumenten waarmee instellingen zichzelf kunnen toetsen op de stand van zaken in hun instelling/opleiding op het gebied van DEL. In de scans worden verschillende belangrijke thema’s aangehaald die invloed hebben op het goed kunnen implementeren en doorontwikkelen van DEL in het hoger onderwijs, zoals:

• Beleid en governance
• Financiering en Funding
• IT infrastructuur
• Onderwijs en curriculum ontwerp
• Student support
• Toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van DLWO
• Onderzoek en innovatie
• Kwaliteitszorg
• Meten van Impact

Ook in Nederland zijn er de laatste paar jaar een aantal van dit soort scans ontwikkeld. Zo is er door  de TUDelft in samenwerking met KULeuven (ook in EUA rapport) het EMBED model ontwikkeld (EMBED, 2019; Van Valkenburg et al., 2019), en in 2020 heeft het Nationaal Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT de bewegingssensor (Hopster-den Otter, 2020) gepubliceerd. Ook bij de HAN was er eind 2019 behoefte aan een instrument voor opleidingen om hun “Readiness” te bepalen. Oftewel een meetinstrument om te bepalen waar ze staan op de noodzakelijke randvoorwaarden voor DEL, en dan specifiek op het gebied van Blended Leren (BL). Omdat er op dat moment nog geen Nederlandstalig instrument bestond dat aansloot op de behoefte en thema’s die spelen bij een NL hogeschool instelling of opleiding (bewegingssensor was nog niet gepubliceerd), is uiteindelijk besloten een Nederlandstalige scan te ontwikkelen waarmee de HAN opleidingen kunnen bepalen waar ze staan op het gebied van BL. Deze ‘Blended Learning Readiness Scan’ is samengesteld op basis van een aantal eerder gepubliceerde modellen rondom BL: EMBED model (EMBED, 2019; Van Valkenburg et al., 2019), model van Graham (Graham et al., 2013) en het beleidsmodel voor BL van Hogeschool PXL (Hustinx et al., 2017) en scoort op belangrijke thema’s die Blended Leren ondersteunen (zie ook PDF: BL Readiness Scan_V4_delen (4)):

• Visie
• Facilitering
• Professionalisering en ondersteuning docenten
• Betrokkenheid docenten en managers
• Kennisuitwisseling
• Evaluatie en kwaliteit

Bij elk thema zijn fases van “volwassenheid” beschreven (van 0 t/m 3). Hiermee kunnen opleidingen tijdens een blended, actieve werkvorm met een multidisciplinair team (w.o. docenten, ICT, logistieke en onderwijskundige ondersteuners, managers) bepalen waar ze voor de verschillende thema’s staan op het gebied van BL (oa door het invullen van een nog in ontwikkeling zijnde digitale self-assessment versie van de BL Scan). Ook kunnen ze er een eerstvolgende ambitie/thema mee bepalen, waar ze aan gaan werken. .

Belangrijke conclusie van het EAU review was dat geen enkele scan als superieur naar boven kwam mbt self-sassessment van DEL, maar dat scans elkaar wel kunnen aanvullen, zodat op verschillende niveaus het juiste gesprek gevoerd kan gaan worden. Onze BL Readiness scan zou daarom een goede extra aanvulling zijn bij alle scans die al in het review van de EAU zijn genoemd, ook omdat de scan Nederlandstalig is en uit is gegaan van de NL situatie op hogeschool instellingen. We zien de BL Readiness scan met name als goed instrument om te gebruiken als evaluatie en awareness middel bij een PDCA-cyclus van het inrichten van BL onderwijs in het NL hoger onderwijs.

Het combineren van verschillende instrumenten zien ook wij als meerwaarde. Daarom loopt er op de HAN op dit moment een experiment om de BL Readiness scan te gebruiken in combinatie met de Bewegingssensor (Hopster-den Otter, 2020) van het versnellingsplan. De twee instrumenten vullen elkaar goed aan qua thema’s en niveaus, maar waar de BL Readiness scan wat concreter is in de niveaus en de richting (en al digitaal in te vullen is), heeft de bewegingssensor een beter ontwikkelde gesprekscyclus met duidelijk pijlers en vragen waar we gebruik van willen maken. In een volgende blog lichten we de ervaring van dit experiment toe.

Bronnen

EMBED. (2019). EMBED model. http://www.e-learn.nl/media/blogs/e-learn/quick-uploads/p1373/embed_framework_full.pdf?mtime=1567603961

Graham, C. R., Woodfield, W., & Harrison, J. B. (2013). A framework for institutional adoption and implementation of blended learning in higher education. Internet and Higher Education, 18, 4–14. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2012.09.003

Hopster-den Otter, D., ter Beek, M., Nouta, J., Alvarez, C., & Kuypers, M.-J. (2020). De integrale ICT-bewegingssensor: Een handreiking voor het in beweging brengen van onderwijsinnovatie met ICT. Utrecht: Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. https://versnellingsplan.nl/wp-content/uploads/2020/10/Bewegingssensor_compleetpakket_verkleind.pdf

Hustinx, W., Cloosen, E., & Croes, H. (2017). Beleidsmodel voor de implementatie van blended learning. Onderwijs Innovatie, 2, 31–33. aff395d1-351d-97d0-3aa9-2dee04b74dcd (ou.nl)

Van Valkenburg, W. F., Dijkstra, W. P., & De Los Arcos, B. (2019). European Maturity Model for Blended Education. https://embed.eadtu.eu/download2433

Volungevičienė, A., Brown, M., Greenspon, R., Gaebel, M. & Morrisroe, A. (2021). Developing a High-Performance Digital Education System: Institutional Self-Assessment Instruments. European University Association absl. https://www.eua.eu/downloads/publications/digi-he%20desk%20research%20report.pdf