Dit blog is geschreven door Thomas Gaastra van de academie AFEM:

In november zijn we met een delegatie van AFEM naar de OEB-conferentie in Berlijn geweest. De OEB, met als thema “The learning futures we choose”, werd voor de 29e keer georganiseerd met sprekers uit alle delen van Europa en Noord-Amerika. Dit jaar waren er zo’n 2000 deelnemers, waarvan Nederland weer de grootste delegatie had. Het was een inspirerende en leerzame ervaring waarbij we ons hebben laten onderdompelen in de wereld van technologie-ondersteund leren en onderwijsinnovatie. Hieronder per thema de inzichten die we hebben opgedaan en relevant zijn voor onze academie.

AI, AI en nog eens AI*
Er werd tijdens de plenaire sessies, de diverse workshops en op de beurs en daarbuiten veel gesproken over de belangrijkste technologische ontwikkeling van dit moment: de opkomst van generatieve AI. Met generatieve AI zijn we in staat om tekst te creëren, net als afbeeldingen, video’s, presentaties, enzovoort. Verschillende sprekers stelden dat deze technologie het onderwijs zal transformeren. De snelheid waarmee generatieve AI zich ontwikkelt, is ongekend. Ondanks dat onderwijs traag veranderen, biedt deze technologie mogelijkheden voor gewone gebruikers. Het vereist echter nieuwe vormen van digitale geletterdheid, ook wel AI-geletterdheid genoemd.

Generatieve AI heeft enorme potentie. Sommige sprekers richten zich met name op het efficiënter maken van traditionele vormen van leren, zoals het ontwikkelen van content of toetsen. Anderen kijken naar alternatieve manieren van leren, zoals de Socratische dialoog. Leren zal in ieder geval meer gepersonaliseerd kunnen worden op basis van inhoud en niveau, bijvoorbeeld door 24/7 persoonlijke feedback te geven. Tijdens de OEB 2023 waren er conceptuele presentaties, demonstraties van praktische toepassingen, bijdragen over digitale geletterdheid en de impact op vaardigheden, discussies over de adoptie hiervan, aandacht voor ethische vraagstukken, enzovoort. Wil je aan de slag met AI in het onderwijs? Hieronder vind je een handreiking van een spreker voor het schrijven van prompts:

• AI prompt engineering techniques for learning professionals (pdf)

* De informatie in deze paragraaf is gebaseerd  op een blog van Wilfred Rubens.

De toekomst van leren in een digitale wereld
Naast AI werd er ook gesproken over de toekomst van leren in een digitale wereld. Eric Sheninger, CEO van Aspire Change EDU, pleitte voor relevantie en betekenisvolheid in het onderwijs. Uitdagende problemen of ‘challenges’ in het onderwijs zouden hiervoor een startpunt kunnen zijn. Daarnaast presenteerde hij een aantal wetenschappelijke inzichten rondom leren die volgens hem ondersteund kunnen worden door technologie, waaronder:

• voorkom cognitieve overload door te veel informatie in één keer aan te bieden;
• stimuleer samenwerking tussen studenten;
• Ontwikkel hogere denkvaardigheden (Bloom: Analyseren, evalueren, creëren) door middel van scaffolding;
• Pas kennis op authentieke wijze toe op echte wereldproblemen (wicked problems);
• Zorg voor doelgericht en leergericht gebruik van technologie (altijd in verbinding met je didactiek);
• Ondersteun gelijkheid en cognitieve flexibiliteit door personalisatie;
• Creëer leeromgevingen die het huidige en toekomstige werkveld weerspiegelen.

“Technology can support and enhance learning in amazing ways, but it does have some limitations” – Eric Sheninger

Op de conferentie werden mooie bruggetjes gelegd tussen de inzichten rondom de toekomst van leren in een digitale wereld en het implementeren van blended leren in het onderwijsontwerp.

Blended leren is een optimale mix van fysieke leeractiviteiten en leeractiviteiten op basis van digitale technologie, die kunnen plaatsvinden in verschillende leeromgevingen (online, campus, werkplek, samenleving) en elkaar versterken door onderlinge samenhang (HAN kiest voor blended leren, 2022). Een blended wave kan de mix van leeractiviteiten in verschillende leeromgevingen visualiseren. Het ontwerpen van onderwijs op deze manier stimuleert het activeren van studenten voor, tijdens en na de les, feedback tussen studenten en tussen docenten en studenten (eerst formatief en daarna summatief), en effectief en efficiënt omgaan met niveauverschillen binnen dezelfde groep studenten.

Wil je aan de slag met blended leren? Hieronder een aantal handvaten:

• De HAN kiest voor Blended leren
• Catalogus met werkvormen voor blended onderwijs: Blendi.saxion.nl.
• 

Andere leertechnologieën en belang van kritisch denken
Er was uiteraard ook aandacht voor de gevolgen van andere technologieën, zoals de Metaverse, Blockchain-technologie en Web3 en over toepassingen van online video, het LMS, e-portfolio, authoring tools of XR. Zelfs onze nieuwe toetsapplicatie ANS en nieuwe leermanagementsysteem Brightspace hadden een plek!

Een belangrijk inzicht over het gebruik van data van deze technologieën kwam van Helen Lee Bouygues, de president van de Britse Reboot Foundation. Zij stelt dat studenten tegenwoordig steeds vaker in aanraking komen met data en dat het belangrijk is om studenten te leren hoe ze moeten omgaan met informatie uit data. Het is van belang dat studenten het vermogen ontwikkelen om vragen te stellen en kritisch naar data te kijken. Wij zijn degenen achter het stuur, maar we zijn ook verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het vermogen om kritisch te denken.

Conclusie
We hebben een inspirerende en leerzame ervaring gehad tijdens de OEB-conferentie in Berlijn. De conferentie bood inzichten in technologie-ondersteund leren en onderwijsinnovatie, met nadruk op generatieve AI, de toekomst van leren in een gedigitaliseerde wereld, en het belang van kritisch denken. De OEB-conferentie was tevens een gelegenheid om te netwerken en kennis te delen met Nederlandse en internationale collega’s op het gebied van onderwijskunde. De inzichten zullen bijdragen aan de ontwikkeling van de curriculum blauwdruk van de academie.

Wil je meer weten van AI in het onderwijs, blended onderwijs of de nieuwe applicaties Ans en Brightspace? Neem dan contact op met Lizette Bles, Dirk of Thomas (DiTho).