Afgelopen week was ik in Berlijn voor het bijwonen van de conferentie Online Educa, een internationale conferentie op het gebied van technologie in onderwijs. De conferentie vond plaats op donderdag en vrijdag met in de ochtend keynote presentaties en in de middag een groot aantal presentatie- en discussiesessies. Daarnaast was er een beurs waar bedrijven hun producten en diensten voor het onderwijs over het voetlicht brachten.  Hieronder een korte impressie van twee keynote sprekers: Viktor Mayer Schonberger en Jeff Borden. Ik ga wat dieper in op de eerste keynote dan op de tweede.

De eerste keynote op Online Educa was de Duitse hoogleraar Viktor Mayer-Schonberger.  Ik kende Schonberger van een aflevering van Tegenlicht  onlangs op de Nederlandse televisie. Hij is bekend van het boek  Big data: A Revolution That Transforms How We Live, Work, and Think over de mogelijkheden en gevaren van big data. Volgens Schonberger gaat  big data zijn grootste impact krijgen op de zorgsector en onderwijssector. In het onderwijs verzamelen we alleen data over het resultaat van onderwijs en koppelen dat terug naar de student (de toetsing), maar we verzamelen amper data over hoe onderwijs werkt en hoe studenten leren. In die zin is de feedbackstroom van de student naar het onderwijs beperkt.  Aanbieders van Moocs laten daarin een kentering zien en doen het laatste juist wel ! Het is hen juist om de data te doen.  Die data kan  waardevolle feedback geven aan het onderwijs (docenten, managers, etc.) over de leeromgeving.

De hoeveelheid aan data is enorm toegenomen de laatste jaren en dan met name digitale data. Dat biedt mogelijkheden.  Volgens Schonberger kan door de kwantiteit van data ook een nieuwe kwaliteit ontstaan. Dat zijn 3 kwaliteiten:

1. More: je kunt meer data vergaren dan nodig. Daardoor kun je enorme populaties onderzoeken die je niet voor mogelijk kunt houden. Dat leidt tot nieuwe inzichten en mogelijkheden.
2. Messy: ruis in data wordt daardoor veel minder een probleem
3. Correlations: big data helpt ons zicht te krijgen op (cor)relaties tussen variabelen: het wat. Big data zegt echter niets over het waarom (oorzaak-gevolg relaties).

Aan de hand van voorbeelden illustreerde Schonberger de mogelijkheden en kracht van big data o.a. aan de hand van het verhaal achter vertaalapplicatie DuoLingo en het veranderen van fotografie (perspectief veranderingen in light field afbeeldingen ).

Er zijn ook gevaren aan big data. Schonberger noemde er twee:  1) bedreiging voor privacy en 2) big data doet voorspellingen van gedrag, wensen, behoeften die niet werkelijk hoeven te zijn.  Aan die voorspellingen kunnen we niet ontsnappen. Een voorbeeld hiervan (zoals ik het interpreteer) is bijvoorbeeld de zoekmachine van Google die op basis van een algoritme bepaalt welke informatie aan jou wordt getoond op basis van jouw navigatiegeschiedenis en online gedrag.  Er blijft daardoor informatie voor jou verborgen die wellicht wel relevant/interessant voor je was geweest, maar niet wordt getoond. Hoewel Schonberger het laatste niet relateerde aan onderwijs, kan naar mijn mening het toepassen van dit soort algoritmes in onderwijsmethodes (en dat gaat steeds meer gebeuren), naast positieve kanten (het maakt adaptiviteit en personalisatie mogelijk), ook nadelen hebben voor leerprocessen (eenzijdigheid).

Deze gevaren pleiten aldus Schonberger voor zaken als data user accountability (verantwoording afleggen over het gebruik van data), algorithmists (experts die de black box van big data inzichtelijk kunnen maken) en open future (big data moet niet onze beslissingen en toekomst gaan bepalen). Data mag niet meer waarde krijgen dan het verdiend en we moeten ons gezonde verstand blijven gebruiken bij het interpreteren ervan.

De keynote van Schonberger is hier terug te kijken op de online-educa website .

De tweede keynote op Online Educa was Jeff Borden van Pearson
Jeff Borden begon zijn verhaal met de boodschap dat perceptie realiteit bepaald en dat er een verschil is tussen interne perceptie (wat we over onszelf geloven) en external perception (hoe anderen ons zien).  Onderwijshervorming is volgens Borden een perceptieconflict. Vervolgens stelde Jeff Borden dat inzichten uit breinwetenschappen,  onderwijspsychologie en technologie tot een educatie 3.0. leidt. Hij refereerde daarbij aan het werk van Richard Light die onderzoek heeft gedaan naar waarom studenten wel slagen in het onderwijs en andere niet en wat dat betekent voor de inrichting van het onderwijs. Zie Richard Lights werk “Making the most of college” . Volgens Borden noemt Light in dat werk o.a. dat het belangrijk is dat onderwijs uitdagend en authentiek is en stimuleert tot creativiteit (authentic tension), de waarde van social learning (zowel offline als online) en curriculum integratie (vakoverstijgende activiteiten). Er moet een epic win te behalen zijn met educatie.  Borden refereerde tevens aan het werk van Daniel Pink over motivatie: autonomy, mastery and purpose.  Borden liet een video zien (Rey’s story) om zijn verhaal te ondersteunen; een kijkje in te toekomst.

De keynote van Jeff Borden is hier terug te kijken op de online educa website .