Onlangs is bij de faculteit Gezondheidzorg, Gedrag en Maatschappij (GGM) van de HAN de minor International Sustainable Development Cooperation (ISDC) van start gegaan. Deze minor kent een bijzonder concept van blended learning waarbij studenten:

• een tweetal intensieve onderwijsweken in Nederland volgen met een introductiekamp en klassikaal onderwijs (september)
• vervolgens 3 a 4 maanden op stage gaan in een ontwikkelingsland vanuit waar de studenten volledig  online onderwijs volgen (oktober t/m december)
• 2 afsluitende weken klassikaal onderwijs in Nederland (januari)

De minor is ontworpen door docenten Anne-Mieke Zaat, Madelon Eelderink, Rachel Moolenaar, Mirjam Jager en Paul Beekers (GGM, Sociale Studies). Ikzelf (Niels Maes) ben ook betrokken bij de minor als trainer en ontwikkelaar voor wat betreft het blended learning concept. Onderwerpen binnen de minor zijn o.a. interculturele communicatie, ontwikkelingssamenwerking, onderzoek doen in ontwikkelingslanden, digital storytelling en sustainable design. In het buitenland werken de studenten aan een eigen project in het kader van ontwikkelingsamenwerking.  Op basis van onderzoek aldaar realiseren ze een “sustainable design”.  De minor is volledig Engelstalig.

In dit bericht ga ik verder in op het blended learning concept en de eerste reacties na een positieve start.  Het blended learning concept van de minor is mogelijk gemaakt met steun van de faculteitsdirectie GGM en het onderwijsmanagement van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV).

Hoe zit de minor in elkaar?
De beschrijving uit de studiehandleiding van de minor geeft een goed beeld van hoe we de minor aanpakken.

Kenmerken van de didactiek van het blended learning concept zijn o.a.:

• Studenten en docenten leren/werken voor een groot deel online binnen een specifiek online community platform. Binnen de minor gebruiken we de Virtual Learning Community (VLC). Zie ook een impressie van de omgeving.  De keuze voor VLC is voor een belangrijk deel ingegeven door de specifieke didactische mogelijkheid van dit platform om met online peer feedback te werken. Ook kent de omgeving een groot aantal sociale componenten die helpen online leren te faciliteren (oa een notificatiesysteem dat interactie stimuleert en didactisch interactieve functionaliteiten).
• Studenten leren van elkaar binnen VLC o.a. door het maken van producten en het geven van online peer feedback aan elkaar. In de minor staat leren van elkaar centraal;
• Kennisoverdracht wordt grotendeels op afstand georganiseerd d.m.v. online videolectures. Er wordt gebruik gemaakt van de videovoorziening van de HAN.  Bekijk hier een voorbeeld van een videolecture van Madelon Eelderink voor het onderdeel Research.
• Om studenten structuur te bieden hanteren we een heldere richtlijn t.a.v. van wat er wanneer van de studenten wordt verwacht. De ervaringen hiermee zijn tot nog toe positief.
• De samenhang voor de aansturing van leeractiviteiten zit voor een belangrijk deel in specifiek ontworpen opdrachten voor blended learning. We hanteren daarbij de ontwerpmethodiek uit Virtual Action Learning. Een voorbeeld/indruk van hoe zo’n opdracht is opgebouwd vind je hier.
• Er worden Guidance sessies via Skype georganiseerd tijdens de periode dat de studenten in het buitenland zijn. Deze sessies hebben een vaste agenda waarbij oa de voortgang en uitgebrachte feedback wordt besproken. Docenten en studenten hanteren deze agenda en formats. Ook zijn docenten op vaste momenten online in Skype voor consultatiesessies rondom specifieke thema’s (met name t.a.v. onderzoek doen in ontwikkelingslanden)
• We doen gericht interventies met als oogmerk het creëren van een professionele leergemeenschap (o.a. door  introductiekamp voor studenten met specifieke werkvormen op de hei, een online leren dag in de tweede week waarin studenten leren werken met VLC en het didactisch concept ervaren en het procesgericht modereren van de online community door docenten gedurende het online leren).

Wat maakt dit blended learning concept bijzonder binnen de HAN?
Naast bovengenoemde kenmerken zijn de volgende zaken bijzonder t.a.v. blended learning:

• Blended learning is een integraal onderdeel van de minor en beperkt zich niet tot enkele onderdelen. Online samenwerkend leren is een wezenlijk onderdeel van het onderwijsconcept.
• Bij de start in Nederland is er een online learning dag georganiseerd waarin het gehele online learning proces werd gesimuleerd, zodat studenten goed zijn voorbereid. Tijdens die dag is tevens een code of conduct (afspraken) voor het online leren afgesproken tussen docenten en studenten.
• De online peerfeedback die studenten elkaar geven wordt door docenten getoetst op kwaliteit met het  kwaliteitsmodel voor online peer feedback ontworpen door Esther van Popta (HAN) in het kader van haar promotieonderzoek.  We maken gebruik van recent onderzoek gedaan door de HAN. Lees daarover meer op de blog e-peerfeedback van Esther van Popta.
• VLC maakt het mogelijk om de voortgang van individuele studenten en de groep als geheel te “tracken” en te diagnosticeren. Dit is een vorm van learning analytics. Docenten maken gebruik van deze inzichten om studenten te stimuleren tot activiteit.  Ook wordt er op basis van deze inzichten invulling gegeven aan de Guidance sessie via Skype.
• Docenten zijn getraind in specifieke vaardigheden t.a.v. het ontwikkelen en begeleiden van online leren zoals het modereren van de online community, ontwerpen van opdrachten voor blended learning, maken van online videolectures  en werken met online peerfeedback.
• We hanteren specifieke regels voor begeleiding, bijvoorbeeld studenten krijgen pas feedback van de docent wanneer ze zelf aan medestudenten feedback hebben gegeven, etc. We hebben dit afgekeken van het platform Venture Lab van Stanford waar docent Anne-Mieke Zaat ervaring mee heeft.

Eerste reacties van docenten en studenten:
De eerste reacties van docenten en studenten zijn positief. De start is goed geweest. Studenten geven in een tussenevaluatie na enkele weken o.a. aan dat ze de structuur en helderheid waarderen en vertrouwen hebben in het concept voor online learning. Over het algemeen vond men de intensieveonline learning dag nuttig tot zeer nuttig en geeft men aan gemotiveerd te zijn met online learning aan de slag te gaan.

Ook het feit dat we ervoor hebben gekozen om HAN-Scholar voor dergelijk onderwijs niet te gebruiken, maar een specifiek online community platform zoals VLC, werd gewaardeerd. Dergelijk blended onderwijs vraagt om specifieke ICT faciliteiten.

Wel blijkt dat een klein aantal studenten op de stageplek geen goede internetfaciliteiten heeft. Met name voor het bekijken van videolectures online kan dat problemen leveren. De studenten die nog op het punt staan te vertrekken op stage krijgen allen een USB-stick mee met daarop de videolectures zodat ze niet afhankelijk zijn van de internetverbinding. Docent Anne-Mieke Zaat geeft als reactie dat er een goede vertrouwensband is tussen docenten en studenten en dat ze tevredenheid ervaart. Ze heeft het idee dat studenten enorm veel leren dankzij deze opzet.

Docenten zijn blij met de positieve start en pakken hun rol binnen het online leren voortvarend op. We hopen dat we dit vol kunnen houden.