En veel meer tijdens het Congres Circulaire Oogst 7.0

Alledaags is het niet om met een koffertje gevuld met bacterieculturen de trein in te stappen. Biodesigner Emma van der Leest doet het wel. Zo reisde ze donderdag 30 januari naar de HAN om daar tijdens het congres Circulaire Oogst 7.0 haar visie te ontvouwen op micro-organismen als fabriekjes van de toekomst. “Een jurk gemaakt door bacteriën, ja hoor, dat kan! Voel maar eens!”, en Emma biedt mensen uit het publiek weefsel aan geproduceerd door micro-organismen. Ze schroeft de dop van één van haar meegebrachte flesjes af: “Deze natuurlijke kleurstof die door waterbacteriën gemaakt is, ruikt ook nog eens heel lekker!”

Emma van der Leest is van huis uit designer. Vanzelfsprekend om daarna een plek te veroveren in laboratoria was het zeker niet. Maar net als ontwerper-kunstenaar Daan Roosegaarde (twee maanden geleden als spreker te gast op de HAN) laat ze zien dat kunst en wetenschap elkaar iets te vertellen hebben als het gaat om duurzaamheid en een nieuwe economie. Jong als ze is (28), heeft ze al aardig wat prijzen op haar naam staan, runt ze de innovatiewerkplaats Bluecity in Rotterdam en is ze als onderzoeker verbonden aan het Biobased Art & Design Lectoraat.

Van slib tot grondstof
De andere keynotespreker, Katrien Bijl (projectmanager bij het Waterschap Vallei en Veluwe) komt ook met minder alledaagse producten aanzetten. Nee, het is geen grapje: een tuinbank gemaakt van toiletpapier uit het riool. Het kán en voel het gewicht maar eens van de meegebrachte demoplank: het maakt indruk. Sterker nog: de ontwikkeling van het procedé om van slib uit het riool een grondstof te maken, is in een vergevorderd stadium en samenwerking met waterschappen wordt al gezocht.

Kaumera is de bijzondere naam voor de grondstof die gewonnen kan worden uit het zuiveringsproces. Het mooie is dat Kaumera zowel waterafstotende als vochtabsorberende eigenschappen heeft. Toepassingsmogelijkheden zijn er in de landbouw en in de betonindustrie. En het zou als coating heel geschikt kunnen zijn voor het bacterieweefsel van Emma. “Want een jurk die oplost als het regent, is natuurlijk niet zo handig.”

Broedplaatsen
Samenwerken, voortborduren op elkaar ideeën. Uit het publiek komen direct enthousiaste reacties, suggesties, en klinken kreten als: “Hé, wij zoeken juist contact met…” Dat samenwerking een sleutel is op weg naar een andere economie, komt ook naar voren bij de getoonde studentenvlogs. In tweetallen, een enkele keer een drietal, hebben studenten van de minor Circulaire Economie projecten uitgevoerd bij bedrijven. En vaak gaven ze het advies: “Zoek samenwerking met partners. Wat de één niet in huis heeft, kan de ander.” Innovatiehubs, beter gezegd ‘broedplaatsen’ als De Steck, Villa Flora en het Veerhuis zijn prachtige voorbeelden waar overheid, ondernemers en studenten met elkaar werken aan oplossingen op het gebied van energietransitie, reststroomverwerking of zelfs upcycling, maar ook sociale vraagstukken worden aangepakt.

Anders leren
Leren en werken in projectgroepen en samen met het werkveld is natuurlijk anders dan hoe je leert in een traditionele onderwijsvorm. Bart van den Berge, consultant Intergrip en Mark Wispels, directeur DillemaManager hebben zich hierin gespecialiseerd. Ze vertellen over methodes die ze hebben ontwikkeld om studenten te helpen zicht te krijgen op hun ontwikkeling en leerproces. Reflecteren, feedback geven en ontvangen zijn sleutelwoorden, maar ook moet de vraag gesteld worden: “Hoeveel ruimte ervaar ik eigenlijk zelf om mij te ontwikkelen?”

Het kán!
Al loopt het congres ietsje uit en vraagt het kijken naar de behoorlijk inhoudelijke vlogs wel wat van de concentratie van het publiek, de middag ademt een sfeer van onvermoeibaar enthousiasme. “In relatief korte tijd komen we bij onze projecten tot concrete oplossingen”, aldus Frank Croes, dagvoorzitter en coördinator van de minor Circulaire Economie. De overtuiging die blijft hangen is dan ook: er is zóveel mogelijk, studenten kúnnen bijdragen, ze hebben er lol in om onderzoek te doen dat ertoe doet en bedrijven raken geïnspireerd.

Prijzen uitgereikt
Meer weten over de uitgevoerde projecten (via vlogs getoond) en wie deze middag de vakjuryprijs, de publieksprijs en de wisseltrofee wonnen en wie de tussenwinnaars waren? Lees dan hier verder!

Janet Steenhuis

Emma van der Leest heeft ons haar E-publicatie ‘Form follow organism‘ beschikbaar gesteld. Klik hier voor de PDF versie.