Oprecht en ongegeneerd jezelf zijn

Özcan Akyol, beter bekend als ‘Eus’, is vaak te gast bij praatprogramma’s op televisie. Op 4 maart was hij te gast bij de HAN Educatie Collegetour. Eus vertelt over het gezin waarin hij is opgegroeid en over de manier waarop hij nooit Nederlands genoeg was. Hij vertelt over zijn ervaringen die hij heeft gehad met het onderwijs in Nederland en hij neemt ons mee op zijn weg van tweederangsburger naar welbekende columnist.

Eus is opgegroeid in een arm gezin waarin hij niet veel ruimte had om zich te ontwikkelen. Zijn vader had een voorliefde voor alcohol en deelde deze liefde met alle andere familieleden. De omgeving van Akyol hielp hem niet echt vooruit in de wereld. Op straat kreeg hij al snel verkeerde vriendjes, waarmee hij veel optrok. Het moment dat hij de puberteit in ging, stond gelijk aan het begin van de criminaliteit waarin Eus terechtkwam. Een reden hiervoor is dat hij niet werd gezien op school, want ze hadden daar geen oog voor hem. Juist op de momenten waarop hij liet zien dat hij het kon op school, werd hij daarvoor niet beloond. Toen hij met zijn Cito-toets een score had gehaald waarmee hij atheneumadvies zou krijgen, stuurde zijn juf hem aan het einde van groep acht naar de mavo. Eus leerde van school vooral dat het niets uitmaakte of hij nou wel of niet z’n best deed. Het ging niet om hem en wat hij wilde.

Gevonden in de literatuur
Eenmaal op de mavo merkte Eus dat het vertrouwen dat hij in het onderwijs en in de maatschappij had, was weggenomen. Rond zijn vijftiende levensjaar kwam hij terecht in het uitgaansleven met daarbij ook het ontdekken van het andere geslacht. Ook daar ontdekte hij de minder mooie kanten van, omdat de ouders van zijn vriendinnetjes het niet zo hadden op buitenlanders. Het kon hen niks schelen dat Eus in Nederland geboren en getogen was. Op het moment dat Özcan alles wel had gezien van wat het uitgaansleven hem te bieden had, ontdekte hij de literatuur. Schrijven is voor hem een openbaring geweest. Hij kwam erachter dat het niet uitmaakt om fouten te maken, want dat is nou juist waar het om gaat: oprecht en ongegeneerd jezelf durven zijn. Dit is dan ook een boodschap die hij mee wil geven aan de docenten in de zaal: “Geef de leerlingen het vertrouwen om zichzelf te zijn en zichzelf te ontwikkelen. Jij bent degene die aan het roer staat, met jouw kennis en ervaring, alleen zo maak je verschil.” Leraren die verder kijken dan naar alleen het gedrag en die dus ook het talent van iedere leerling zien, zijn de leraren die een verschil kunnen maken. Akyol zegt dat het belangrijk is dat leraren de leerlingen helpen bij het vinden van hun innerlijke stem. Het is aan de docenten om de leerlingen het vertrouwen te geven om zichzelf te zijn en zichzelf te ontwikkelen. Over de lessen heeft Akyol ook nog iets te zeggen: hij adviseert docenten om sprankelende lessen te geven, waarbij ze kijken naar het aansluiten bij de leefwereld van leerlingen. Alleen zo krijg je ze mee.

Volgens Özcan moeten leerlingen niet op gelijke wijze behandeld worden, aangezien iedere leerling anders is. Leerlingen worden weliswaar met z’n allen onder een bepaald niveau geschaard, maar dat betekent niet dat ze dan ook exact hetzelfde niveau hebben. Het onderwijs van nu moet passend zijn, zodat iedere leerling mee kan komen. Daarnaast zegt Özcan dat het belangrijk is dat leerlingen een persoonlijke ontwikkeling doormaken, waarbij ze leren dat het niet erg is om jezelf te zijn en daarbij fouten te maken. Eus is misschien dan wel op eigen houtje omhooggeklommen, maar dit is niet voor iedereen weggelegd. Daarom moedigt hij de leraren aan om een verschil te maken, want ieder kind verdient een goede leraar.

Ga je eigen weg
Als laatste geeft Eus nog een tip die voor iedereen bestemd is: durf op je bek te gaan. Het is niet erg om fouten te maken en ook al durf je iets niet, dan moet je er alsnog voor gaan. Juist door fouten te maken, leer je jezelf te zijn, zegt hij. Wat je volgens Eus vooral niet moet doen, is je tegen laten houden door iets of iemand. “Als het jouw weg is, ga er dan voor.”