Praat je over iemand met passies, dan praat je al snel over Lucia Rijker. Na haar verschijning in Dream School – een programma waarin bekende Nederlanders proberen om schoolverlaters weer te inspireren om zichzelf te ontdekken – heeft ze al op menig mens indruk weten te maken. Dankzij de tweede editie van HAN Educatie Collegetour begrijp ik helemaal waarom; ook ik ben fan geworden van deze ambitieuze vrouw. Of ze nou praat over haar carrière als kickbokser, haar adoratie voor het boeddhisme of haar interesse in het onderwijs: de passie in haar verhaal zorgt ervoor dat iedereen aan haar lippen hangt.

Steeds wanneer er een vraag vanuit het publiek wordt gesteld, zie je haar even denken. Ze neemt zo’n vier à vijf seconden de tijd en dan gooit ze er ineens een antwoord uit dat nuttig, betekenisvol en vastberaden is. Niet alleen over haar eigen passies heeft ze veel te vertellen, ze heeft ook een idee over hoe ze ervoor kan zorgen dat jongeren net zo gepassioneerd kunnen worden. Het belangrijkste is volgens Lucia dat jongeren blijven zoeken. Blijven zoeken tot je weet waar je bent, ook al kan dit soms jaren duren. “Vraag maar eens aan mensen wat ze lekker vinden. Ze noemen zo een aantal maaltijden op, terwijl er nog honderden – als het er geen duizenden zijn – andere maaltijden in de wereld zijn die je nog niet eens geprobeerd hebt. En wellicht vind je een van deze gerechten wel tien keer lekkerder dan wat je nu beschouwt als je lievelingseten. De definitie van leven is het leven aangaan, proberen en zo veel mogelijk ervaren. Blijf nieuwsgierig en moedig, dat is zo belangrijk. En laat je vooral door teleurstellingen en afwijzingen niet tegenhouden. Het kan ook nog zijn dat je passie er wel degelijk is, maar dat je er bang voor bent geworden. Misschien ben je in het ‘normale’ leven wel wat meer op de achtergrond, maar ga je in het weekend helemaal los op de dansvloer. Dat vinden mensen dan ineens raar, want dat hoort dan zogenaamd niet bij je. Of wellicht heeft je vader je ooit gezegd dat je niet zo uitbundig moest staan dansen, want dat was niet normaal. Weg passie, zo snel gaat dat.”

Ik vertel Lucia dat ik het moeilijk vind om te bepalen wat nou precies mijn passie is. Heel koeltjes trekt ze haar schouders op en reageert ze: “Waar word je blij van?” Ik geef aan dat ik eigenlijk wel veel dingen leuk vind om te doen, maar of het nou ook echt passies zijn? “Stel dat de wekker om vijf uur ‘s ochtends gaat, dat is vroeg hè? Wanneer zou je het niet erg vinden dat ‘ie zo vroeg al gaat?” En op dat moment heb ik door dat hetgeen wat ze net in de collegetour had verteld, betekenis krijgt. Hier vertelde ze namelijk dat je als docent een grote rol kan spelen in de zoektocht naar een passie, zelfs alleen al door ze simpelweg vragen te stellen. “Wat doe je? Waar ben je? Waar voel je je thuis? Wat zijn je gedachtes? Ben je wel je geslacht?” Alleen door antwoorden te krijgen op zulke vragen kun je de leerlingen opties aanreiken die bij ze passen en die ze kunnen uitproberen. Ga de dialoog aan en wissel je kennis uit met anderen, want dat is de definitie van geluk. Maar ze heeft wel iets aan te merken als het gaat om de manier waarop je luistert. Leerlingen voelen altijd je intenties aan. Wanneer een leerling je een probleem vertelt en jij denkt ondertussen: oh shit, ik moet nog bedenken wat ik vanavond ga eten. Dit voelen leerlingen feilloos aan. Hoe meer je in je hoofd zit, hoe minder je hier bent. Dit geldt ook voor het spreken. Als je het zegt vanuit je hoofd, dan voelen mensen het niet. Geef les vanuit je hart. Denk goed na over hoe je bij je hart komt, want alleen dan kun je je dienstbaar maken tegenover de leerlingen. “En bovendien, houd je hart open, verbind je en blijf eerlijk en dicht bij jezelf.”

Lucia’s coachende rol in het programma Dream School lijkt op haar lijf geschreven te zijn. Toch heeft ze hier lang aan getwijfeld. Lachend gaf ze toe dat ze het docentschap in eerste instantie maar iets voor oude mensen vond. Maar toen ze hoorde dat ze les moest geven aan schoolverlaters zei ze gelijk ja. Ze vindt het namelijk een vereiste dat jongeren meekrijgen dat alles wel goed komt. “Het maakt niet uit dat ze nu nog de tegenovergestelde richting op gaan. Ook al duurt het nog jaren, dat is echt oké. We moeten niet altijd focussen op het negatieve. In principe kan iedereen in één dag zijn leven compleet omgooien. Het gaat er om dat ze vertrouwen blijven hebben dat ze er uiteindelijk zullen komen. Leer te omarmen dat bepaalde dingen moeten lopen zoals ze nu doen. Het gaat om de transformatie die je aflegt. Waar je wijsheid uit put, dat maakt toch niks uit?!” Nog een wijze les die Lucia ons op het hart wil drukken is dat we soms te veel bezig zijn met het behalen van de juiste resultaten, terwijl we eigenlijk vooral moeten kijken naar wat de leerling als individu nodig heeft. Iedereen wil gezien en gehoord worden. En dan te bedenken dat Lucia ooit ‘de meest gevaarlijke vrouw van de wereld’ werd genoemd.