Starten met een nieuwe lesgroep vind ik altijd ‘gezond spannend’. Tel daarbij op de start van een nieuwe minor zingeving – waar ik mij verantwoordelijk vóór en zeer betrokken bij voel- en de nachtrust betaalt de prijs. Toch stond ik vanmorgen op met grote zin om eindelijk met onze studenten (voltijd en deeltijd sociale studies) en collega’s de plannen om te zetten in actie. Op de valreep bedacht ik me gisteren nog, dat dit moment wel gemarkeerd mocht worden. Dus kocht ik vlaaien en nodigde ik Anna Bakker uit om de start met ons mee te vieren. Als onderwijsmanager SPH, waar de minor onder valt, en met een achtergrond in de filosofie maakte Anna ons deelgenoot van de idee van Nietzsche over de veranderende positie van geloof en zingeving door verwetenschappelijking van de wereld: ‘we hebben de horizon uitgewist’. En dat blijkt problematisch.

Onder begeleiding van docent Ruud Kroes schrijven we een intuïtief gedicht over ‘zingeving’, docent Richard Sleegers brengt een persoonlijk lied passend in het thema. De start hebben we gevierd met vlaai.

Onze 25 studenten vertellen tijdens onze eerste ontmoeting vanuit hun praktijkervaring hoe de nadruk op behandeldoelen, zonder oog te hebben voor levensdoelen (horizon?) moeizaam werkt. En hoe zingeving als begrip weerstand of verwarring op kan roepen, bij de ander, onszelf en in de organisaties waar we werken. Het goede nieuws is, dat als iets weerstand of verwarring oproept, men niet onverschillig is! Dus we gaan in deze minor werken aan taal, competentie, concrete ideeën over de rol van de social worker als het gaat om zingeving. We spannen ons in om een horizon te schilderen waar betrokkenen in het sociaal agogische veld bij gebaat zijn.

Ons uitgangspunt hierbij is om inhoud te geven aan domein I van menselijk functioneren zoals sociaal werk kaderstuk ‘Vele Takken, één Stam’ (Baumfalk en Van Dongen, 2008) beschrijft: gericht op het ondersteunings-en hulpvragen van existentiële aard en het aan de orde stellen van zinvragen met als doel humaniteit te bevorderen.

We gaan dit doen aan de hand van werkcolleges, vaardigheidstrainingen, gasten uit de praktijk, vakliteratuur en bestaande onderzoeken naar zingeving in zorg en welzijn en reflectie op eigen zingevingskaders en die van de instellingen waar we voor werken. In essentie gaan we werken aan drie opdrachten. (1) Middels reflectie op het eigen zingevingskader in relatie tot de ander, wordt de eigen professionaliteit belicht. (2) Aan de hand van een kennistoets waarin de student middels een geschreven betoog en bijbehorend gesprek gaan studenten zich verdiepen in relevante theorie uit de antropologie, filosofie, godsdienstpsychologie en – sociologie. (3) En tenslotte zullen studenten een initiatief ontwikkelen of daaraan bijdragen waar het werkveld/ maatschappij baat bij heeft, inzake het thema zingeving en social work.

Dit is nu onze horizon. We zullen jullie van tijd tot tijd laten weten hoe het ons vergaat.