Wat zegt de straat?
Lantaarnpalen, regenpijpen, brievenbussen en afvalbakken; ze zijn het perfecte doelwit voor politieke stickers. In de publieke ruimte vind je een schat aan plakkende kunstwerkjes met een politiek geluid. Wat zeggen deze stickers? Ga de straat op en zoek. Of wandel virtueel mee met de Arnhemse stickerstadswandeling.
Donkere Arnhemse steegjes met weinig toeloop zijn hotspots voor politieke stickers. De partijen D66 en de VVD krijgen er flink van langs in de Patersstraat, een steegje in buurt van de Hommelsestraat. Ook de oppositie wordt niet gespaard: PVV-voorman Wilders is niet gewenst. Tenminste, niet als het aan de Anti Fascistische Actie ligt, een landelijk netwerk dat zich verzet tegen rechts-extremisme. Antifascisme is een levendige stroming in het stickerstadsbeeld, laat ook foto nummer 4 zien.
Een woordwolk, een drol, een zogenaamd huis en een boodschap die er niet om liegt: ‘In gelul kun je niet wonen.’ De maker is @sophie.vandemars, een illustratiestudent aan de HKU. Zij schudt tal van politiek geëngageerde spreuken uit haar creatieve mouw. Een blik op haar Instagram-account: ‘Het komt vastgoed’, ‘Een huis is een recht, niet iets wat je belegt’ en ’Huisje, boompje, privilege’. De andere afgebeelde sticker is van zwartekat.org afkomstig. Zelfde boodschap, andere stijl. De woningcrisis is een thema dat leeft. Zo is de ‘gestickerde’ stad een afspiegeling van het landelijke politieke klimaat.
Volgens politiek filosofe Daan Roovers draait politiek in de kern om actieve betrokkenheid van de burger in de samenleving. Politiek is niet zozeer datgene dat zich in Den Haag afspeelt, maar gaat vooral om de vraag aan iedereen wat voor samenleving wij willen vormen. Je stem laten horen op straat door te stickeren, is een vorm van wat Femke Kaulingfreks (lector Jeugd en Samenleving bij InHolland) straatpolitiek noemt. Er zijn allerhande vormen van straatpolitiek, denk aan protestmarsen, graffiti, rappende jongeren en rellen. Als burger laat je je stem horen, denk en doe je mee in het vormgeven van de samenleving en en zet je een beweging in gang. De sticker voor het compensatieprotest is te vinden bij de Blauwe Golven en de oproep voor de klimaatmars kleeft aan een regenpijp in de Patersstraat.
Het kost de stickeraar wel wat, betrapt worden. ‘Zonder toestemming bekladden/aanplakken’ luidt de aanklacht en de boete bedraagt 150 euro. Stickers worden niet alleen door ambtenaren gehunt, maar ook door mede-stickeraars: het overplakken van elkaars stickers is veelvoorkomend. Wat zien we hier? De Vrije Bond bepaalde dat haar sticker meer recht van spreken had, dan die van haar voorganger. Wat er achter de poezensticker zat, is niet meer te achterhalen, maar je kunt er wel naar gissen. Met een sticker verdoezel je deels een hakenkruis. En: heeft Viruswaarheid een eerdere boodschap gecamoufleerd? Overigens zijn deze plaatjes te vinden – zolang ze blijven plakken en er geen concurrentie is – in de buurt van de Jansbuitensingel.
Het is als met rode auto’s: als je er op gaat letten, zie je er ineens veel. Zo ook met politieke stickers: de stad is ermee bezaaid. En met de verkiezingen in aantocht worden er alleen maar meer bijgeplakt. Aan ontwerpers en plakkers de uitdaging om ervoor te zorgen dat hun werkjes opvallen. Hoe doe je dat? Een ongeschreven mediaregel zegt dat katten blikvangers zijn. Bij de Rode Lap hebben ze deze regel omarmd. Ik trof 4 kattenstickers aan tijdens de wandeling en allemaal kwamen ze van deze socialistische webshop.
Het gaat overigens niet enkel om de sticker zelf, de finesse zit ook in hóe je hem plakt. De achtergrond bijvoorbeeld is medebepalend voor het effect van het kunstwerkje; het blijft per slot van rekening street art. #Hartvoorvrijheid heeft dat goed begrepen. Dat rode hart tussen die witte en blauwe banen. Mooi! Een beetje leentjebuur van de vlag van Friesland, dat wel, maar o zo effectief.
Meer weten over (straat)politiek?