Voor wie zich niet thuis voelt in een hokje

Een genderneutrale samenleving is een maatschappelijk thema waarvan we ons afvragen: óf en hóe zijn we hier in de HAN gebouwen mee bezig? De meest voor de hand liggende plek om te kijken, zijn de toiletruimten. Een plek die voor sommige mensen steeds opnieuw een confrontatie betekent met hun identiteit of gender.

Aan de Groenewoudseweg bevinden zich 2 wc-deuren. De ene heeft een afbeelding van een poppetje met een broek, de ander van eenzelfde poppetje dat een jurk draagt. Binnen het damestoilet bevindt zich een mindervalide toilet. Blijkbaar moet de mindervalide man zijn behoefte uitstellen.

Genderneutraal toilet
Krijgt Bert Horsting van HAN Huisvesting wel eens verzoeken binnen rondom genderneutrale onderwerpen in de gebouwen? Bert herinnert zich: “Een jaar of 2 geleden heeft iemand binnen de opleiding pedagogiek gevraagd om een genderneutraal toilet op de Molkenboer. Met het ophangen van een man/vrouw bordje was deze wens eenvoudig ingevuld.” Bert vertelt dat als hier een grote verbouwing voor nodig was geweest, dit een ander verhaal was. Bert: “In een Bouwbesluit ligt vast hoeveel heren- en damestoiletten je moet hebben naar gelang het aantal bezoekers van het gebouw. Je kunt daar niet opeens genderneutrale toiletten van maken. Wie weet wordt dit onderwerp binnenkort in het Bouwbesluit opgenomen.”

Bordjes plaatsen
Dit gesprek sterkt ons in de opvatting dat we dit onderwerp op de kaart moeten zetten. Alleen al het gesprek met Bert brengt beweging. Bert zegt: “Voor nu moeten we werken met de middelen die we hebben voor oude gebouwen. Voorlopig blijft het bij bordjes plaatsen. Willen we iets structureels met genderinclusieve toiletten dan vraagt dat om bouwkundige aanpassingen. Daar moet beleid voor komen. Daar zijn gesprekken voor nodig met de doelgroepen om te ontdekken waar behoeften liggen. We moeten vooral niet iets gaan doen omdat ‘de media’ dat vraagt.”

Zelf kiezen
Áls we besluiten de HAN gebouwen genderneutraler te maken, is de vraag hoe? Moeten er gemixte toiletten komen, net als thuis? Of willen we een derde neutrale variant? Als enkel een transgender het genderneutrale toilet gebruikt, wordt deze alsnog in een hokje gestopt. Dat is toch juist wat we niet willen?

En wat komt er eigenlijk voor symbool op een genderneutraal toilet? Een icoontje van zowel een man als een vrouw? Steeds vaker zien we een poppetje met aan de ene kant een broek en aan de andere kant een jurk. Is dat wat we willen? Of is de tekst ‘genderneutraal toilet’ beter? Dit onderwerp is duidelijk een complex vraagstuk en veel groter dan enkel de inrichting van de toiletten. Daarom gaan we dit onderwerp in de volgende edities van Rosa verder uitdiepen.