Wil je eerst geraakt worden en dan pas het artikel lezen? Bekijk de trailer van LUCY.

Foto: Karin Jonkers

We leren dat jongens ejaculeren en meisjes menstrueren. Dat jongens masturberen en meisjes zwanger raken. Jongens plezier, meisjes pijn. Jongens ja, meisjes nee. Seks lijkt voor haar niet iets waar je van geniet maar waar je je tegen moet verweren. Zeg je geen nee, dan ben je een slet. Zeg je nee, dan bedoel je ja.

Fragment uit ‘Nouveau Fuck‘ van Stella Bergsma

De HAN heeft het manifest #LetsTalkaboutYes ondertekend en wil zich inzetten voor het bestrijden van seksueel geweld. Maar hoe doe je dat concreet? Volgens communicatiemedewerker Hester Klein Tijssink van Theater AanZ is drama hiervoor het aangewezen middel. Theater raakt je. “We vertellen een echt verhaal over seks en relaties dat soms ongemakkelijk is maar ook een hoop biedt.”

Het is actueler dan ooit, ongewenst seksueel gedrag. Theater AanZ belicht in haar voorstelling LUCY niet alleen de problematische, maar ook de positieve kant van seksualiteit. Thema is het je vrij voelen in je seksualiteit. Hoofdpersoon Jessica spreekt haar vriend Aron aan als hij haar wil beperken in haar keuzes: “Don’t fuck with my freedom, Aron.”

Waarom is deze voorstelling anno 2022 nog nodig?
“Omdat we nog steeds vastzitten in een rollenpatroon dat mannen en vrouwen verstikt. Als je geniet van vrijheid en seksualiteit, dan wordt de vrouw neergezet als slet en de man als macho. Waarom is dat? We willen het expliciet hebben over seks en hoe je relaties samen vormgeeft. Als vrouw moet je oppassen dat je je niet te uitdagend kleedt of gedraagt, anders vraag je er om. Vrouwen leren dat zij moeten werken aan de relatie met hun man. Die rollenpatronen willen we doorbreken en ter discussie stellen.”

En hoe doen jullie dat?
“We spelen right in your face en dat roept ongemak, weerstand, maar ook herkenning op bij ons publiek, vaak mbo- en hbo-studenten. Een voorbeeld? Lucy (een van de 3 personages) stelt zichzelf de vraag; ‘Am I a slut?’ En dan vraagt ze het aan iemand in het publiek: ‘Are you a slut?’ Dat roept ongemak, maar ook hilariteit op. Een ander aspect is dat onze acteurs in bepaalde mate ook zelf ervaringsdeskundigen zijn. Dat is belangrijk, omdat de voorstelling er geloofwaardiger door wordt.”

En wat gebeurt er na de voorstelling?
“Na de voorstelling is er een nabespreking met een acteur. Het gaat er soms heftig aan toe. Een meisje vroeg na afloop aan het publiek wie er allemaal ervaring met seksueel ongewenst gedrag heeft. Toen staken er heel veel meiden hun vinger omhoog. We grijpen dan wel in om het veilig te houden en benadrukken dat je niet verplicht bent te reageren. Een regel is dat je alles kunt zeggen als je maar niet discrimineert en respectvol blijft.”

Het valt Hester wel op dat de discussies verharden. “Dat komt ook doordat de samenleving meer polariseert. Mensen hebben steeds vaker een mening zonder die te onderbouwen.” Hester geeft als voorbeeld een veelgehoorde opmerking uit een nabespreking van de voorstelling: “Dan zegt iemand dat homoseksualiteit niet oké is, want dat staat in de Bijbel of de Koran. Punt. Zo is het.” Ze benadrukt dat voor Theater AanZ seksuele gelijkwaardigheid van belang is. “Daarnaast gaat het er ons ook om dat je andere perspectieven leert innemen en zelf gaat nadenken. Uiteindelijk willen we mensen ook hoop bieden”, stelt Hester. En dat lukt, zo blijkt uit de reacties op de website van Theater AanZ: “Als ik Lucy vroeger op mijn school had gezien, dan had ik gevoeld dat ik het volledige recht had op mijn eigen seksualiteit.”

Foto: Karin Jonkers

Jessica: Kom, til me op. Hou me vast en dans met me. 
Aron: Uit al jouw gaten stroomt seks. Alléén maar seks. 
Jessica: Niet. Dat is liefde. Alleen maar liefde. 
Aron: Dat is geen liefde. Dat is seks. 
Jessica: Dat is niet waar. 
Aron: Dat is wel waar.

Fragment uit Lucy