Fotograaf: Dick Vos.

Hoewel het buiten koud en winderig is, voelt het binnen in de Nijmeegse Stevenskerk warm. Een kleine 100 bezoekers staan in een cirkel om dak- en thuislozen heen die creatieve uitingen delen met de bezoekers. Tijdens deze viering van de Stadskerk staan zij centraal. “Armoede? Nee, ze zijn vaak juist oprecht dankbaar voor wat ze wel hebben”, zegt Geo Timmerman.

Fotograaf: Dick Vos

Geo is medeorganisator van deze bijzondere dienst en coördinator bij het Kruispunt, dagopvang voor dak- en thuislozen.

Hoe kijk jij terug op de dienst?
“Mooi dat er zoveel aandacht en erkenning was en dat er dak- en thuislozen waren. Het is altijd de vraag of ze op komen dagen. Een zangeres was er niet. Ik denk dat ze het te spannend vond.”

Opvallend was de rijkdom aan creatieve uitingen kunstwerken van overlevingskunstenaars Clemens en Patrick, poëzie voorgedragen door straatdichter Ton Louwe en nog veel meer.
“Ja klopt. Neem Ton. Voor hem is poëzie een manier om zich te uiten en je hoorde dat mensen ook lachten om zijn gedicht over Albert Heijn. Het is een bron van zingeving, denk ik. Maar ook heel praktisch, na afloop zijn er wat bundels van hem verkocht. Dat is ook een vorm van waardering. Voorheen draaide kunstenares Ellen jarenlang het atelier van de overlevingskunst. Ze maakte kunst met onze deelnemers. We hadden onlangs ook vrijwilligers die stopmotionfilmpjes maakten rond levensverhalen.”

Gedicht Ton Louwe

Dit themanummer van Rosa gaat over armoede. Hoe zie jij de relatie tussen armoede en dakloosheid?
“Ik zie niet per se een noodzakelijk relatie. Je hebt natuurlijk wel economische daklozen. Mensen die hun baan verliezen en weinig sociaal netwerk hebben. Als ze uit hun huis worden gezet, is er, zeker met de huidige wooncrisis, snel een probleem. Veel dak- en thuislozen die bij het Kruispunt komen, zijn blij met het weinige wat ze hebben. Vaak kunnen en willen ze de financiële verplichtingen van een huis niet aan. Ze zijn teleurgesteld in het systeem en willen er niet aan meedoen.”

“Ik zie dat ook bij onze vrijwilligers. Eén van hen is een Franciscaanse monnik die sober leeft. Ze staan anders in het leven dan de mainstream, zijn minder bezig met het materiele. Wij trekken ook een speciale doelgroep aan doordat je bij ons niet mag gebruiken. De zwaar verslaafden zie je hier niet en ook de economische daklozen worden elders opgevangen.“  
 

“Oost-Europese arbeidsmigranten zijn een nieuwe doelgroep. Ze hebben weinig rechten. Nu met de energiecrisis worden ze eerder ontslagen en belanden op straat omdat ze de huur niet kunnen betalen. Daar speelt armoede dan wel weer een rol.” 

“Bij armoede denk ik aan een gezin met kinderen dat niet kan doen wat nodig is om erbij te horen. De daklozen die bij ons komen zijn wat ouder en vaak vrijgezel. Als je met hen praat, ervaren ze niet echt armoede. Ze zijn juist vaak oprecht dankbaar voor wat ze wél hebben. Dat is het probleem dat ik met het etiket armoede heb. Je gaat er snel vanuit dat iemand zielig is, omdat hij niet heeft wat jij hebt. Je vergeet dat mensen ook blij kunnen zijn met weinig bezit. Ik heb geleerd om naast iemand te zitten en écht te luisteren. Niet meteen invullen voor die ander wat belangrijk is. Daar gaat het vaak mis in de hulpverlening.”

Wat vind je van het idee om van de HAN een warmteplek te maken? Een plek die in het weekend open is om mensen op te vangen juist in tijden van een energiecrisis?
“Er zijn nooit genoeg warmteplekken of je hebt nooit genoeg warmteplekken. Tegelijkertijd proberen wij ook een community te creëren met het Kruispunt. Mensen komen hier ook omdat ze elkaar kennen. Als je dat op de HAN wilt doen, moet je vooral mensen hebben die echt present zijn, luisteren en zich langdurig willen verbinden met mensen. En ja: biedt gratis eten en drinken aan. Ton was blij met dat kopje koffie van Albert Heijn (zie gedicht).”

Tot slot, je gaat werken bij de HAN. Laat je het Kruispunt achter je?
“Het is wel mijn bedoeling om vrijwilliger te blijven. Of dat kan in combinatie met mijn nieuwe baan? Dat zullen we zien. Ik vind het lastig om hier te stoppen. Onze mensen zijn al vaker in de steek gelaten en hulpverleners komen en gaan. Dat maakt het lastig om bij het Kruispunt weg te gaan.”

Wat ga je doen bij de HAN?
“Ik word junior onderzoeker bij het lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking. Het richt zich op betekenisvol leven van mensen met een beperking en professionalisering van begeleiders. De presentiebenadering kan daarbij ook een rol spelen. Dat je het samen doet in plaats van voor een ander.”