Doel

Het bevorderen van empowerment, collectieve actie en sociaal leren door werkwijzen van design thinking in te zetten

Resultaat

Een ontwerpende werkwijze en diverse sociale innovaties

Partners

Gemeente Nijmegen, Nederland Kennisland, Lentekracht

Duur

doorlopende reeks van deelprojecten

Lectoraat

Innovatie in de Publieke Sector

Betrokken onderzoekers/projectmedewerkers

Paulien Taken, Korrie Melis, Dymphy Kiggen, Erik de Vries, Viviane Knoops (MMI), Marleen van de Westelaken (MMI)

 

Beschrijving

Sociale Innovatie is transdisciplinair (Moulaert, MacCallum, Mehmood & Hamdouch, 2013) en wordt gedefinieerd als een sociaal innovatief proces èn resultaat dat bijdraagt aan:

• Het vervullen van menselijke behoeften;
• Het maken en versterken van sociale relaties;
• Het vergroten van de sociaal-politieke capaciteit van burgers

Het lectoraat Innovatie in de Publieke Zaak heeft Sociale Innovatie als speerpunt opgenomen. Wij volgen hierbij het transdisciplinaire wetenschapsperspectief op Sociale Innovatie (Moulaert, MacCallum, Mehmood & Hamdouch, 2013) dat wordt gedefinieerd als een sociaal innovatief proces èn resultaat dat bijdraagt aan:

• Het vervullen van menselijke behoeften;
• Het maken en versterken van sociale relaties;
• Het vergroten van de sociaal-politieke capaciteit van burgers

 

Deze definitie is gedreven door een democratische en emancipatorische visie op kennisontwikkeling en praktijkinnovatie ten behoeve van aspecten uit de sociale leefwereld:

1. Empowerment, oftewel het versterken en verbinden van mensen/netwerken;
2. Collectieve actie;
3. Sociaal leren dat contextueel, open en ‘bottom-linked’ is.

Co-creatie vormt hierbij een belangrijk methodisch uitgangspunt voor actiegericht praktijkonderzoek en innovatie.

Om deze visie na te streven ondersteunen we gezamenlijke leerprocessen met verschillende usual en unusual suspects rondom een sociaal vraagstuk. Essentieel hierbij is de gelijkwaardige betrokkenheid van burgers/service users om het leefwereldperspectief centraal te houden. Principes en werkwijzen uit het Design domein, zoals design denken, frame creation en living labs, bieden hiervoor technieken die de sociale innovatie kunnen ontlokken. Op deze wijze kan er samen, participatief en democratisch, worden gestreefd om nieuwe (transformatieve) sociale relaties en structuren te creëren.

 

Projecten

JongLAB Nijmegen – In de context van een sociaal lab en een designbenadering werd er in opdracht van de Gemeente Nijmegen in co-creatie met verschillende partijen (welzijnswerkers, designers, ambtenaren, jongeren, studenten) gewerkt aan jeugdvraagstukken om te komen tot bottom-up beleidsinnovaties. Looptijd maart t/m november 2015. Het hele traject werd gefaciliteerd door Nederland Kennisland en is vastgelegd op deze blog. Naar voorbeeld van JongLAB zal het lectoraat vervolgtrajecten initiëren en faciliteren ten behove van sociale innovatie processen: participatieve praktijkverbetering vanuit het perspectief van de eindgebruiker/burger.

Stadslab Lentekracht – Social Enterprise Lentekracht initieert sinds twee jaar Stadslab Nijmegen om burgerinitiatieven ten behoeve van ruimtelijke ontwikkeling en andere vormen van stedelijke waarde creatie. Om deze samenwerking tussen burgers en de stad te bevorderen, hebben Lentekracht, de Radboud Universiteit, de Commissie Beeldkwaliteit Nijmegen, de ArtEZ hogeschool voor de kunsten en het Architectuur Centrum Nijmegen de handen ineen geslagen. Binnen het Stadslab zetten zich in voor ruimtelijke bottom-up initiatieven en ondersteunen deze van idee tot realisatie. Komend jaar staat o.a. vergroening van stadsdeel West en het aanpakken van anonieme onderdoorgangen in het centrum door middel van street-Art op de agenda.

Onderwijsmodules: Talentprogramma en Masterprogramma – Het lectoraat is betrokken bij onderwijsontwikkeling dat zich specifiek richt op het realiseren van sociale innovatie. Binnen de sociale studies is er een transitie aan de gang waarbij vier studies samen zullen gaan tot één: Sociaal Werk. In het licht van deze ontwikkeling werkt het kenniscentrum Publieke Zaak samen met HANSOCIAAL om een talentprogramma op te zetten voor de studenten die extra uitdaging zoeken en zich willen ontwikkelen als sociaal innovatieve pioniers in het sociale domein, als social agents of change. Bij de HAN Master Management & Innovatie in Maatschappelijke Organisaties is het lectoraat betrokken om een module te ontwerpen vanuit de designbenadering als sociaal innovatieve werkwijze voor praktijkinnovatie.

Community of Practice onderwijsinnovatie MWD – Het lectoraat is betrokken bij de onderwijsproeftuin van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) die zich bezig houden met het vernieuwen van de huidige onderwijsmodellen. De designbenadering en co-creatie principes worden hierbij ingezet om onderwijs te ontwerpen dat bijdraagt aan actuele wicked vraagstukken in het sociale domein, waaronder Sociale Cohesie. Dit co-creatieve innovatieproces is opgezet middels een multidisciplinair netwerk van professionals, ambtenaren, studenten, docenten en alumni. Meer over de inzet van sociale innovatie en designbenadering voor onderwijsinnovatie binnen MWD is te lezen op deze blog.

 

Klik hier voor meer berichten over sociale innovatie.