Het KRAKE DNA van het Dorp project is een Duits-Nederlandse samenwerking. Ideaal om elkaar grensoverschrijdend te inspireren. Dat is dan ook wat er gebeurt op onze Dorpendagen. Na de eerdere dorpendagen in Grieth (D), Molenhoek (NL) en Wemb (D) was het 24 maart 2018 de beurt aan Zetten.

In Zetten werkt de HAN samen met Zicht op Zetten een bewonersinnitiatief dat zich actief inzet voor de toekomst van het dorp Zetten. Op 24 maart heetten zij bewoners van de vijf andere DNA dorpen welkom in hun dorp. Ongeveer 25 Nederlandse en Duitse dorpsbewoners waren naar Zetten afgereisd.

Tijdens de dorpendag staat uitwisseling en verbinding centraal. Het ochtendprogramma begon dan ook toepasselijk in de Verbinding met koffie en bijpassende Nederlandse koekjes als stroopwafels, bokkenpootjes en mergpijpjes. De Verbinding is een ontmoetingsplek waar activiteiten door hoofdzakelijk vrijwilligers worden georganiseerd voor jonge oudere Zettenaren.

Het welkom werd uitgesproken door burgemeester Van Asseldonk (gemeente Overbetuwe). Vanuit de gemeente is er veel aandacht voor burgerparticipatie en hij was dan ook erg benieuwd naar de werkwijze van Zicht op Zetten. Aansluitend gaf Zicht op Zetten een mooie presentatie over de geschiedenis van het dorp en vertelde ze wat ze afgelopen jaren gedaan hebben. Met als belangrijkste het opstellen van hun visie in 2017; Zetten 2025: Levendig, verbonden en duurzaam. De visie is door Zicht op Zetten opgesteld om als dorpsbewoners in gesprek te kunnen gaan met elkaar, de gemeente en anderen die zich bezig houden met de leefbaarheid in Zetten.

Het gehele proces van opstellen van de visie tot de uitwerking en concretisering van acties was zeer inspirerend voor de andere dorpsbewoners. Hoe zorg je ervoor dat de visie gedragen wordt door bewoners? Hoe benader je alle bewoners voor input? En hoe krijg je dorpsbewoners actief voor de acties in de toekomst? zijn vragen die tijdens deze ochtend aanbod zijn gekomen. Het was vruchtbare ochtend met veel onderlinge uitwisseling van ervaringen en een goede start van de dag.

Ondertussen was het tijd om de benen te strekken en het dorp Zetten en buurdorp Hemmen echt te bekijken. Onder het genot van het lentezonnetje, namen de leden van Zicht op Zetten de dorpsbewoners mee voor een wandeling door het dorp en natuur richting dorpshuis de Oude School in Hemmen. Hier stond een heerlijke lunch klaar met weer een Hollands tintje, kroketten!

In de middag was het de beurt aan de Duitse en Nederlandse onderzoekers om een toelichting te geven op hun werkzaamheden. Naast de werkzaamheden in de dorpen, werken de onderzoekers ook aan het inzichtelijk maken van wat er allemaal gebeurt in de dorpen. Wat kunnen we leren van de activiteiten in de dorpen? Om dit inzichtelijk te maken werken de onderzoekers aan een website waarin alle 40 KRAKE deelnemende dorpen en initiatieven plaats krijgen in een showroom. Daarnaast komen er handvaten voor andere dorpen om zelf aan de slag te gaan met een DNA van het dorp. De onderzoekers gebruikte de middag voor het presenteren van een conceptwebsite en het vragen van feedback, aanvullingen of aanpassingen van de dorpsbewoners. Zoals altijd waren de dorpsbewoners weer bereid om hierover positief kritisch mee te denken.

Tijdens de dag was er veel ruimte om met elkaar in gesprek te gaan. Om deze gesprekken te kunnen vervolgen, of om meer achtergrond informatie te vragen, of elkaar op de hoogte te houden, konden dorpsbewoners visitekaartjes uitwisselen. Op de terugwerg naar de auto konden we nog genieten van het mooie lenteweer en de Kasteeltuin van Hemmen. Het was een mooie dag! Of zoals een Duitse dorpsbewoner zei: ‘fast wie ein kleiner Urlaub’.

Waar gaat het KRAKE DNA van het dorp (2016-2018) ook alweer over?

Het INTERREG KRAKE project (KRachtige KErnen) focust op wat dorpsbewoners zelf kunnen doen in dorpen – nu en in de toekomst- om hun dorp leefbaar en attractief te houden. Voor veel dorpen worden de gevolgen van demografische ontwikkelingen steeds sterker merkbaar. Door bevolkingskrimp, vergrijzing en het vertrek van jonge bewoners neemt de vitaliteit van kleine kernen af. In het KRAKE project wordt door de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Hochschule Rhein Waal , Fachhochschule Munster, Transferagentur Fachhochschule Münster, de Handwerkskammer Münster en de Kreishandwerkerschaft Borkensamen met dorpsbewoners uit ongeveer 40 dorpen, vanuit zes verschillende communities aan leefbaarheid gewerkt. De DNA van het dorp is één van die zes en legt de nadruk op wat een dorp eigen maakt, wat het DNA is. En hoe dat DNA gebruikt kan worden om het dorp leefbaar en vitaal te houden. Hierbij staan burgerparticipatie en zelfredzaamheid in het dorp en de regio centraal.

De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en Hochschule Rhein Waal (HSRW) werken samen aan het inzichtelijk maken van een DNA van het dorp. Wat is de identiteit van een dorp en welke succesfactoren dragen bij aan de ontwikkeling van het dorp. Het inzichtelijk maken van een DNA van het dorp doet de DNA Community aan de hand van een theoretisch model, Community Capital Framewrok (Flora en Flora Gasteyer, 2016). Dit model werkt met zeven thema’s, de zogenaamde capitals, die gezamenlijk een totaal beeld van een dorpsgemeenschap vormen. Door alle zeven thema’s te onderzoeken en te benoemen, kan inzicht verkregen worden in de sterkten maar ook uitdagingen van een dorp. Aanname is dat vitale gemeenschappen investeren in de verschillende thema’s en zolang dat weldoordacht en in balans met elkaar gebeurt, de leefbaarheid wordt versterkt.