Het gebruik van technologie wordt steeds belangrijker in zorg en welzijn. Niet alleen voor huidige professionals is het van groot belang inzicht te hebben in hun digitale vaardigheden maar ook voor toekomstige professionals, studenten. Daarom hebben wij, vier studenten Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, in opdracht van het Kenniscentrum Publieke Zaak de Zelftest Digitale Vaardigheden in Zorg en Welzijn geschikt gemaakt voor en uitgezet onder studenten.

Het doel van dit onderzoek was om duidelijk te krijgen hoe digitaal vaardig studenten van verschillende opleidingen binnen de faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij (GGM) zijn. Onder digitaal vaardig verstaan we de vaardigheden, houding en kennis die eenieder nodig heeft om technologische toepassingen goed in te kunnen zetten.

Bij het Kenniscentrum is eerder een zelftest ontwikkeld om digitale vaardigheden te meten onder professionals, deze is als basis gebruikt voor ons onderzoek. Eerst hebben we de bestaande zelftest geschikt gemaakt voor studenten. Dit deden we door in een drietal focusgroepen met studenten van verschillende opleidingen kritisch naar de vragenlijst te kijken. Op basis van elke ronde zijn in overleg met de onderzoekers van het Kenniscentrum aanpassingen gedaan in de vragenlijst. De derde ronde leverde nauwelijks meer opmerkingen op. Vervolgens konden we over gaan tot het uitzetten van de vragenlijst.

De zelftest is afgenomen onder 348 respondenten van verschillende studies bij GGM. Uit de resultaten blijkt dat het met de basisknoppenkennis onder studenten wel snor zit. De meeste studenten weten hoe ze informatie kunnen opzoeken, documenten moeten printen, scannen en hoe ze foto’s kunnen maken. Ook kunnen zij e-mailen, apps installeren en documenten aanmaken. Ze weten hoe ze functies van het EPD moeten gebruiken, kunnen protocollen vinden en kennen de agendafuncties van Outlook. Zij hebben echter nog moeite met het oplossen van problemen en het uitleg geven aan anderen over technologie. Bovendien hebben zij nog weinig vertrouwen in sociale technologie.

In het werkveld hebben al veel professionals de zelftest ingevuld. We hebben daarom een vergelijking gemaakt tussen de scores van studenten en professionals. Hieruit kunnen wij concluderen dat studenten ongeveer even digitaal vaardig zijn als professionals. Studenten zijn opgegroeid met veel digitale middelen, maar dat maakt ze niet perse digitaal vaardig. Dit is een opvallende uitkomst omdat wij verwachtten dat studenten meer digitaal vaardig zouden zijn dan professionals. Ook de studenten en docenten die wij voor dit onderzoek hebben benaderd, hadden die verwachting.

Bij studenten valt dus zeker nog iets te winnen wat betreft digitale vaardigheden. Met name bij het kunnen toepassen van en vertrouwen hebben in sociale technologie kan nog wat winst gehaald worden. Wij adviseren sociale technologie meer te integreren binnen het onderwijs. Door bijvoorbeeld al tijdens de opleiding te oefenen met verschillende digitale middelen zoals beeldbellen, digitaal rapporteren en online hulpverlenen leren studenten hoe ze hier op een verantwoorde manier mee kunnen werken. Ook zou het goed zijn studenten technologie te laten ervaren, bijvoorbeeld door hoorcolleges online aan te bieden. Wij geloven dat dit bijdraagt aan de digitale vaardigheden van studenten.

Wilt u meer weten over dit onderzoek? Neem dan contact op met Kenniscentrum Publieke Zaak.

Nadine van Dreuten, Amy Kaijen, Anne Snellebrand en Imke Quint

In opdracht van Kenniscentrum Publieke Zaak.