‘Niet wegkijken’ bij kwetsbare burgers – maar wel bij corrupte banken?
De droge zomer is nu eindelijk voorbij: de regen valt gestaag uit de lucht deze week. Aan de Zuid-as groeien de bomen (en kantoorgebouwen) weer tot in de hemel en een grote bank heeft weer een flinke boete te pakken. Business as usualdus in onze rijke Noordeuropese kikkerlandje.
Maar het chagrijn is nog niet uit de straten verdwenen. Niet zo vreemd want de niet zo rijke burger profiteert nog niet of nauwelijks van de economische voorspoed. Publieke professionals, bv. bij de politie en in de UMC’s, staken voor meer geld – of beter gezegd: voeren stiptheidsacties uit, want staken doen deze plichtsgetrouwe werkers gelukkig niet zomaar. En dat is maar goed ook want anders was de steekpartij op het Amsterdamse Centraal Station, niet na 9 seconden – en waarschijnlijk heel anders afgelopen.
Wie het met een uitkering moet doen treft het nog een stuk slechter: staken is niet relevant en het is maar afwachten wat onze regering beslist over het inkomen van hen die afhankelijk zijn van overheidssteun. Op het terrein van ‘verwarde mensen’, waar ik me beroepshalve beweeg, is er in ieder geval reden voor optimisme. In het zicht van de finish heeft het zogenoemde Schakelteam, dat per 1 oktober 2018 haar taak neerlegt, een paginagrote advertentie in de Volkskrantgeplaatst.
In die advertentie worden burgers opgeroepen naar elkaar om te kijken, dus niet weg te kijken wanneer ze een ‘verward persoon’ op straat zien. Ik vind dat vanuit sociaal en systemisch perspectief een prima oproep: we zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor een inclusieve en veilige samenleving. We kunnen het ‘zorgen voor elkaar’ niet altijd en uitsluitend neerleggen bij professionals.
Maar toch. Nog even los van een praktische overweging, namelijk dat de meeste ‘verwarde situaties’ zich binnen afspelen en niet buiten op straat – en wegkijken voor directe omstanders meestal helemaal niet aan de orde is, valt er ideologisch ook wel iets over te zeggen. Het komt toch wat goedkoop over om enerzijds 2 miljard dividendbelasting weg te schenken aan grote bedrijven, en anderzijds burgers en – de door politici zo vaak bewierookte – publieke professionals succes te wensen met hun zelfredzaamheid.
Veel verwarde situaties, veel onveiligheid en veel ziekte vinden hun oorsprong in sociale ongelijkheid en uitsluiting, vaak in combinatie met financiele krapte en gebrek aan sociale steun. Daar help je mensen niet zo maar uit door ‘niet weg te kijken’, dat vraagt om een stevige sociale structuur. Waarin werk bestaat voor mensen met een beperking , en er een fatsoenlijk inkomen is voor taxichauffeurs, maaltijdbezorgers en andere mensen die met hun gezondheid betalen voor onze 24 uurs-economie. Dat vraagt om bedrijven die als ze betrapt op het wit wassen van crimineel geld, méér moeten betalen dan een fractie van de omzet die ze daarmee gegenereerd hebben.
Ik kan zo nog wel even doorgaan maar dan wordt dit wel een heel zuur stukje. Wat ik wil zeggen: als onze overheid ons via de krant oproept tot medemenselijkheid, dan verwacht ik dat ze daar zelf ook aan bijdraagt.