We doen het allemaal: samenwerken. Samenwerken kan inspiratie en oplossingen opleveren, maar het kan ook schuren en op niets uitlopen. Samenwerking heeft te maken met het succesvol omgaan met andere mensen. Toch ben je aangewezen op jezelf als het gaat om je manier van samenwerken. Het is daarom belangrijk jezelf de vraag te stellen ‘hoe doe ik dat eigenlijk, samenwerken?’.

Meervoudig samenwerken door sociaal werkers

Sociaal werkers werken per definitie samen, meestal in complexe situaties. Zorg aan gezinnen met problemen vraagt om goede samenwerking van hulpverleners. Zowel met elkaar en met de gezinnen, als ook met hun leidinggevenden. Dit is met name het geval bij gezinnen met meervoudige problemen, waarbij er sprake is van problemen op meerdere levensgebieden zoals de huishouding, de opvoeding, financiën, individuele ontwikkeling en relaties. De meervoudigheid van de problematiek zorgt ervoor dat meerdere professionals tegelijk bij een gezin betrokken zijn. Een goede samenwerking is daarom van cruciaal belang om het gezin passend te ondersteunen.

Werkzame elementen van samenwerken

Om inzicht te krijgen in de vraag ‘wat werkt bij samenwerken’ wordt in de gemeenten Apeldoorn, Doetinchem en Nijmegen onderzoek gedaan naar de samenwerking van sociaal werkers. Op basis van een kwalitatief onderzoek met observaties en interviews wordt een model met werkzame elementen ontwikkeld door het Lectoraat Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp. Dit levert kennis op én een praktisch leerinstrument om de reflectie op samenwerking te stimuleren.

Expertise benutten

Een actieve bijdrage wordt geleverd door sociaal werkers met expertise uit de praktijk, docenten met expertise vanuit het onderwijs, en cliënten met expertise vanuit hun ervaringsdeskundigheid. Om al deze kennis te benutten, worden focusgroepen georganiseerd om tussentijdse resultaten te bespreken en ervaringen te delen. Tijdens een recente focusgroep in Doetinchem, is een kijkkader geïntroduceerd voor het reflecteren op een op samenwerking gerichte (werk)houding. Een groot aantal sociaal werkers was aanwezig, en gedurende de middag werd er actief gewerkt aan samenwerken. Videobeelden zijn getoond van de samenwerking tussen een sociaal werker en een gezinslid. Aanwezigen reflecteerden op de beelden aan de hand van de vragen ‘wat doet de sociaal werker om een band op te bouwen, om aan te sluiten, en om de ander inzicht te geven’. Dit leverde veel uitwisseling op onder de aanwezige sociaal werkers.

Praktisch leerinstrument

Alle ervaringen en inzichten die voortkomen uit deze en andere focusgroepen worden meegenomen bij de ontwikkeling van het leerinstrument waarmee sociaal werkers hun manier van samenwerken observeerbaar en bespreekbaar kunnen maken. De kick-of bijeenkomst van dit leerinstrument is op 18 januari 2018! Wil je op de hoogte blijven? Meld je aan voor de nieuwsbrief van het onderzoek ‘Samenwerken: een kwestie van houding’.

Krista van Mourik is onderzoeker bij het Kenniscentrum HAN SOCIAAL (lectoraat Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp). Contact: krista.vanmourik@han.nl.