Geschreven door Aileen van Tilburg voor WIJ Magazine, tijdschrift van zorgorganisatie Dichterbij (Oktober 2023) 

Samen kunst maken om goede gesprekken op gang te brengen. Onderzoekers en studenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, studenten Social Work en beeldende therapie en beeldend therapeuten gaan samen de uitdaging aan. Het project is onderdeel van een promotieonderzoek van Anja Zimmermann [werkzaam bij het lectoraat Ethiek van Verbinding met mensen met een Verstandelijke Beperking, Beeldend Therapeut en docent Vaktherapeutische Beroepen]. Zij onderzoekt hoe je door samen kunst te maken, kan bijdragen aan een sociaal rechtvaardige samenleving voor mensen met een verstandelijke beperking.  

Anja vertelt: “Helaas worden mensen met een verstandelijke beperking nog te vaak buitengesloten. Het blijkt lastig om elkaar te ontmoeten en gelijkwaardige verbindingen te laten groeien. Een taal die we allemaal spreken, kan daarbij helpen. In dit geval beeldende kunst.” 

Timo – ervaringsdeskundige bij Dichterbij – herkent dat. “Als kind kreeg ik een diagnose. Daarna wilden anderen niet meer met mij spelen. Gelukkig ervaar ik dat nu niet meer. Maar ik voel we de pijn voor degene bij wie het nog wel gebeurt.” 

Samen kunst maken

Het groepje creatievelingen komt eens in de twee weken bij elkaar. Er worden dan mooie kunstwerken gemaakt: onder andere een totempaal, maskers en een schilderij. Het gaat niet om het eindresultaat, maar om het proces dat ze samen doorlopen.   

Coach van de ervaringsdeskundigen van Dichterbij – Marion Blom – vertelt: “Tijdens het maken praten we weinig, daarna wel. Ik vind het bijzonder om te zien hoe diepgaand die gesprekken zijn. Zo tekenden we een keer een kledingstuk. Daarna ging het gesprek al heel snel over de kledingindustrie, maar ook over de waarde van kleding. Voor de een betekent kleding niets, voor de ander is het een statussymbool. Daar hebben we het samen over. We luisteren naar elkaars perspectief.” 

Samen praten zonder oordeel

Dat is ook het doel van het project. Samen praten zonder oordeel. Iedereen is gelijkwaardig. Timo: ”Voor mij was het project eerst best spannend. Ik wist niet goed wat we gingen doen. Dat is niets voor mij, normaal wil ik graag alles vooraf weten. Maar het is toch goed gegaan. Ik heb daarnaast geleerd om niet zo snel te oordelen. Iedereen heeft een verhaal en wie ben ik om daar iets van te vinden?” 

Marion hoopt dat het project zorgt voor meer begrip. “Onze kunstgroep is een diverse groep mensen vanuit diverse disciplines en lagen van de samenleving. Toch kunnen we samen in harmonie over dingen praten en elkaar begrijpen. Het maakt niet uit waar je vandaan komt of wie je bent. We hebben oog voor elkaar. Hoe mooi zou het zijn als dit in de hele samenleving zo zou zijn?” 

Meer weten over dit project, neem dan contact op met anja.zimmerman@han.nl