Ik wil nooit beroemd worden

Maaike Hermsen, lector Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking:

Tobias Prenen is een succesvol cellist die speelt met beroemdheden in binnen- en buitenland, tot het moment dat hij op zijn 39ste getroffen wordt door een hartstilstand en als gevolg daarvan gehandicapt raakt en in een rolstoel beland. Documentairemaakster Mercedes Stalenhoef volgt Tobias, zijn familie en de professionals gedurende anderhalf jaar. Is Tobias gelukkig? Wie is Tobias geworden? Wie is Tobias voor hen?
We zien een familie in de rouw die worstelt met het verschil tussen wie Tobias was en nu is. ‘Dit zou hij nooit gewild hebben’ is de gedachte die hen blijft achtervolgen. De wetenschap dat deze situatie nog heel lang kan blijven voortduren maakt hen wanhopig. De professionals kennen Tobias in het nu en ervaren hem als een vrolijke man met humor voor wie het fijn zorgen is.
In de ontroerende en indringende documentaire worden archiefbeelden van de oude Tobias (met prachtige muziek van Bach) afgewisseld met beelden van de Tobias van nu die continu is aangewezen op hulp.

In de hermeneutische ethiek worden overtuigingen in dialoog gebracht met andermans overtuigingen door het innemen van verschillende perspectieven. Verborgen betekenissen worden zichtbaar gemaakt in een oefening waarin mensen gedwongen worden te kijken vanuit een bepaalde bril. De documentaire van Stalenhoef is voor deze oefening bij uitstek geschikt. In zorgteams maar ook in onderwijssituaties levert het een waarde(n)vol gesprek op wanneer mensen gevraagd wordt in de huid te kruipen van Tobias zelf, van zijn familie en van de professionals. Een gesprek ontstaat over eigen inner beliefs van kwaliteit van leven, over begrip voor het standpunt en de hulpvraag van de familie en over de rol die de professional daarbij kan en wil spelen.
De documentaire is niet nieuw maar heeft in de ethische discussie over wat er nodig is voor een zin- en betekenisvol bestaan nog altijd niet aan kracht ingeboet. Een aanrader!

Mercedes Stalenhoef, Ik wil nooit beroemd worden, 2005.