Interview met Joris van Veen van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en SWAG  

Een sterke samenwerkingsrelatie tussen hulpverlener en cliënten heeft een positieve invloed op de uitkomsten van de hulpverlening. Maar we weten ook dat het bouwen en onderhouden van goede samenwerkingsrelaties met meerdere gezinsleden en met meerdere betrokken hulpverleners niet eenvoudig is. Het samenwerken met gezinssystemen is complex en in de praktijk vaak lastig. Daarom is er in 2018 samen met de partners van de Academische werkplaats jeugd in de regio Nijmegen een leernetwerk gestart. Doel van dit netwerk Samen Werken aan Ambulante Gezinshulp (SWAG) is een duurzame uitwisseling tussen onderwijs en werkveld realiseren, waarbij bestaande kennis uit onderzoek veel beter benut wordt.   

Joris van Veen is een van de oprichters van SWAG (spreek uit als swag) en vertelt dat die essentiële kennis te weinig benut werd op school en in het werkveld. “Daarom is SWAG in het leven geroepen, om kennis samen te brengen die nodig is voor de aanpak van regionale beleidsvraagstukken en praktijk om de jeugdhulpverlening te transformeren. En complexe samenwerkingskwesties aan te pakken.”   

“Als je nu kijkt naar hoe ons zorgstelsel is ingericht, dan zie je vaak dat integrale hulpverlening een kwestie is waar we tegenaan blijven lopen. Als de problematiek ingewikkeld is, dan zie je vaak dat er meerdere hulpverleners bij betrokken zijn. Als er bijvoorbeeld zo’n gezinsdrama zich heeft afgespeeld wordt er vaak gezegd: hé, hoe kan het dat er zoveel hulpverleners bij betrokken zijn, maar dat het niet gelukt is om het kind te helpen? Al decennialang blijft dat een uitdaging, die versnipperde zorg. Ik heb in mijn carrière vaak genoeg meegemaakt dat er zo’n twintig professionals bezig zijn met een gezin, waardoor bijvoorbeeld de moeder het gevoel krijgt van: ‘ik ben de regie kwijt en alles wordt voor mij bepaald. Ik heb er geen vertrouwen meer in.’ Dit soort casussen wil je voorkomen.   

Hoe doe je dat dan? “Volgens mij moeten wij professionals veel meer gaan leren om te werken met een netwerk en daarin investeren. In plaats van de focus op alleen de gezinsleden”, legt Joris uit. Uit onderzoek weten we dat samenwerken een succesfactor is. We zouden veel meer onderzoek moeten doen naar hoe je ouders echt de regie geeft en de verantwoordelijkheid bij het netwerk houdt. Nog te vaak wordt er een standaardaanpak aangeboden. Waarom is een netwerkconferentie nog steeds geen standaard onderdeel van elk hulpverleningstraject? Een begingesprek met alle hulpverleners die erbij betrokken zijn geweest, zodat de cliënten niet weer hun verhaal moeten doen.”   

“Een mooi voorbeeld van een succesvolle aanpak is hier in de kinderpsychiatrie. Zij hebben door samen met ons veel aan scholing te investeren in het ambulante werk, dus aan de voorkant, het aantal bedden weten terug te brengen. Zo voorkomen zij nu opnames.”  

Meer weten over de opleiding? https://www.han.nl/opleidingen/post-hbo/iag-intensieve-ambulante-gezinsbehandeling/.