Slaapproblemen zijn een van de meest voorkomende bijkomende klachten bij autisme. Dit zorgt voor extra problemen in het dagelijks functioneren. Leerlingen met autisme komen bijvoorbeeld te laat op school, zijn vermoeid, maken een sombere indruk en zijn snel geïrriteerd. Ook kunnen de leerlingen met autisme zich slecht concentreren, slaan ze informatie minder goed op en krijgen ze hun taken niet af. Docenten weten niet goed hoe ze om moeten gaan met de slaapgerelateerde problemen bij hun leerlingen en hebben behoefte aan handvatten. Het onderzoek ‘Beter Leren door Beter Slapen’ richt zich op dit probleem. De centrale vraag van het onderzoek is: Hoe kunnen docenten in het Voortgezet Speciaal Onderwijs bijdragen aan het verminderen van slaapproblemen bij leerlingen met autisme?

Door middel van een webapp die de slaap en het dagelijks functioneren van de jongeren meet kunnen jongeren, docenten en ouders inzicht krijgen in de relatie tussen het slaapgedrag en de problemen in de klas. We zijn nu bezig met het ontwikkelen van een interventie om slaap bij jongeren met autisme te verbeteren. Dit doen we samen met jongeren, docenten, ouders, onderzoekers en een slaapexpert. In korte cycli worden onderdelen van de interventie ontwikkeld, uitgeprobeerd, geëvalueerd en aangepast.

Annelies Akker, orthopedagoog/autismefunctionaris en coördinator advies & aanmeldpunt bij Heliomare, vertelt haar ervaringen met het onderzoek.

‘Vanaf 12 november is in Heliomare Onderwijs in Heemskerk gestart met 4 leerlingen die deelnemen aan het slaaponderzoek Beter Leren door Beter Slapen. Het zijn alle vier leerlingen van de VMBOTL/ Havo in de leeftijd van 13-16 jaar. Twee leerlingen dragen elke nacht een slaaptracker, waarop gegevens worden verzameld en allen vullen dagelijks de vragenlijsten in, net als hun ouders en mentoren. De leerlingen met slaaptracker moeten deze 3 x per week meenemen naar school zodat het uitgelezen kan worden. Helaas viel al vrij snel een deelnemer af in verband met de belastbaarheid en aan het einde van de 3 weken nog een deelnemer. Zij kwam tijdelijk nauwelijks naar school. De andere leerling met de slaaptracker vond het vooral superinteressant en hij en zijn ouders en mentor hebben consequent alles ingevuld en van hem kwam de slaaptracker ook steeds mee naar school. Dat werd een vast programmapunt. Na 3 weken werd alles ingeleverd. Leerlingen en ouders waren nieuwsgierig naar het resultaat op papier. Tijdens een bijeenkomst 16 januari met ouders, mentor en leerlingen heeft Ilona verder uitleg gegeven over het onderzoek en werd vooral gesproken over hoe de 3 weken zijn verlopen, ook over het invullen van de vragenlijsten en hoe het ervaren is hoeveel je wel en niet slaapt als je dat gaat bijhouden kwam aan de orde. Er ontstond een levendig gesprek. Ouders en leerlingen waren vooral nieuwsgierig hoe de resultaten zijn verwerkt op papier, hoe kan ik lezen wat de resultaten zijn? Iedereen was vooral ook nieuwsgierig naar het vervolg, zodat er na de volgende metingen persoonlijke tips en adviezen komen. Vanaf maart zal de volgende serie starten. De twee leerlingen die dit eerste traject hebben volgehouden, willen graag meedoen met de volgende cyclus.’