Woorden duiden iets aan, een begrip een voorwerp een gevoel etc. De meeste woorden ken je van oudsher: stoel, huis, tuin, man etc. Sommige woorden maken door combinaties van al bekende woorden een verscherping duidelijk: tuinstoel, huisman, tuinhuis, tuinman. Maar taal leeft. Woorden verdwijnen, krijgen een nieuwe betekenis of worden gemaakt omdat huidige woorden geen goede weergave geven van een nieuw fenomeen. Het gaat mij in deze blog om zulke nieuwe begrippen, nieuwe woorden en hun relatie met de logistieke theorie. Nieuwe woorden die geen verband houden met al bestaande begrippen hebben het gemakkelijk. Ze moeten wel vechten voor hun plekje onder de al bestaande woorden. Nieuwe woorden die bestaande woorden combineren om een specifieke aanduiding te creëren moeten wel aansluiting vinden bij de betekenis van de woorden waaruit ze bestaan. Dat gaat niet altijd 100% goed. Mijn favoriete haatwoord is vraagarticulatie. Vraag moge duidelijk zijn, maar articulatie is toch de beweging in mond- en keelholte ten behoeve van spraakproductie. Dit gebeurt hoofdzakelijk met de tong, lippen, kaak en gehemelte. Dus heeft vraagarticulatie te maken met de manier waarop ik met deze lichaamsdelen een vraag uitspreek? Nee. Vraagarticulatie gaat om hoe een vraag in een bepaalde (bijvoorbeeld professionele) context tot een relevante vraagstelling voor een onderzoek komt. Dit is een jonge term bedacht door iemand die duidelijk niet wist wat articulatie inhield.

Ook in de logistiek bestaan er begrippen, opgebouwd uit woorden die niet echt zeggen wat ze eigen bedoelen. Voorbeeld? JIT of te wel Just in Time. Is Just in Time te vertalen met Juist op Tijd of Juist in Tijd. Het eerste betekent dat het product op exact dat moment zal binnenkomen/klaar zijn het tweede dat ik voor dat moment dat al bereikt heb. Misschien moet het product in het tweede geval wel even wachten. Maar is MRP als push benadering ook niet bedoeld om uit te rekenen wanneer ik absoluut een product/onderdeel nodig heb om een eindproduct te kunnen maken? Of te wel ik reken uit wanneer ik dat onderdeel/product Juist op Tijd zou moeten krijgen. Ik heb vaak in de praktijk gezien dat organisaties JIT op deze manier interpreteerden. Men rekende uit (push) wanneer men iets nodig had. Wat is dan het verschil tussen JIT en MRP? Ik zie het niet. In de Amerikaanse literatuur ziet men voor JIT meestal direct het begrip “zero inventory”. Dat geeft direct aan waarnaar JIT streeft. Nu is JIT als term allang ingeburgerd. Maar ik ben er zeker van dat als het begrip anders was opgebouwd, dat het eenvoudiger uit te leggen zou zijn geweest. Soms wordt het echt verkeerd begrepen zoals op deze website.

Ik ben de laatste maanden vaak geconfronteerd met een nieuw logistiek fenomeen: synchromodaliteit. Toen ik dit begrip synchromodaliteit voor het eerst hoorde had ik er direct een beeld bij: 2 of meerdere modaliteiten die parallel naast elkaar bestaan/gebruikt worden en die qua tijdsduur identiek zijn. Het is toch een verbinding van twee woorden synchro en modaliteit. Synchro op haar beurt is een verkorte weergave van het woord synchroon. Kortom op basis van deze woorden betekent synchromodaliteit: het maakt niet uit met welke modaliteit (of modaliteiten) goederen van A naar B worden vervoerd als het de vertrek- en aankomsttijd maar identiek zijn. Een mooi voorbeeld van het gebruik van het begrip synchroon is in de Olympische sport synchroonzwemmen. Hierbij zwemmen 2 of meerdere zwemmers in, hopelijk, perfecte harmonie in identieke bewegingen op muziek.

www.topsportamsterdam.nl

Dat blijkt niet helemaal correct. Hieronder een omschrijving van het begrip op het internet:

Synchromodaliteit is het optimaal flexibel en duurzaam inzetten van verschillende transportmodaliteiten in een netwerk onder regie van een logistiek dienstverlener, zodanig dat de klant (verlader of expediteur) een geïntegreerde oplossing voor zijn (achterland)vervoer krijgt aangeboden.

Essentieel voor een synchromodale oplossing is dat de klant a-modaal boekt. De beslissing over de te gebruiken modaliteit(en) laat hij over aan de logistieke dienstverlener. Deze heeft hierdoor de ruimte om naadloos te kunnen schakelen tussen modaliteiten, een belangrijk mechanisme voor synchromodale vervoersoplossingen. Dat geldt zowel bij het inplannen van het vervoer als bij het omgaan met onverwachte omstandigheden vlak voor of tijdens de uitvoering van het transport. Daarnaast biedt synchromodaliteit de mogelijkheid om transportzendingen te bundelen om zo extra efficiencyvoordelen te behalen. Synchromodaal vervoer heeft met name potentie op corridors en in regio’s met voldoende ladingaanbod. Dit maakt hoogfrequent vervoer met treinen en binnenvaartschepen mogelijk.

Synchromodaal vervoer omvat een breed scala van multimodale diensten, waarmee de logistieke dienstverlener kan voldoen aan de vervoersvraag van de verlader. Modaliteiten die in aansluiting op het deepsea vervoer een rol spelen zijn veelal de weg, de binnenvaart en het spoor, maar ook feedervervoer (vervoer over zee in en rond Europa) en luchtvervoer zijn inzetbaar. De keuze voor een modaliteit wordt door verschillende factoren bepaald en is afhankelijk van het serviceniveau dat een verlader verwacht van het transport.

Synchromodaal transport biedt in potentie voordelen voor verladers, logistieke dienstverleners en de maatschappij. Met innovatieve regieoplossingen kan Nederland de toenemende vraag naar vervoer duurzaam en effectief faciliteren.(Wikipedia)

Duidelijk geen harmonie van identieke bewegingen bij synchromodaliteit. En in de praktijk? Ik heb onlangs enkele voorbeelden van synchromodaliteit mogen bewonderen en ben onder de indruk gekomen wat ik gezien heb. Prachtige softwareprogramma’s die ketenregisseurs de verschillende alternatieve transportroutes laten zien waarlangs de opdracht zou kunnen lopen. Elke route met haar eigen voor –en nadelen qua tijdsduur, flexibiliteit, risico, duurzaamheid, kosten en wat al niet meer. Een route kan bestaan uit maar één modaliteit, maar als het voorgestelde alternatief geen 100% wegvervoer is, dan is de kans groot dat er meerdere modaliteiten gebruikt moeten gaan worden. En de voorbeelden die de softwareprogramma’s genereerden lieten ook zien dat de alternatieven routes bijna altijd meerdere modaliteiten wilden inzetten. Via  een algoritme worden deze alternatieve routes op basis van verschillende eisen zoals prijs, CO2-uitstoot en ook tijdsduur met elkaar vergeleken worden opdat een verlader de meest geschikte route kan kiezen. Dus hebben we hier niet eerder te maken met stromen waarbij men kan kiezen tussen verschillende vormen van multimodaliteit en is het daarom niet gewoon beter met dat woord te beschrijven?

Een alternatieve omschrijving zou kunnen zijn dat op het zelfde moment (en dat is wel synchroon) verschillende alternatieve routes worden aangeboden/berekend. Maar hier mis ik weer het begrip modaliteit. Deze versie zou misschien eerder als synchrokeuze kunnen worden omschreven.

Kortom, als ik naar de taalwortels van synchromodaliteit kijk vind ik dit begrip niet 100% gelukkig gekozen. Misschien had een nieuw woord of afkorting de lading beter kunnen afdekken. Maar ach, het begrip wordt al gehanteerd en zelfs de EU heeft het in haar vocabulaire opgenomen. Ik pleit niet voor het ombenoemen van synchromodaliteit, daarvoor is het al te laat. William Shakespeare liet Julia al zeggen over Romeo’s familienaam: what is in a name? (Romeo and Juliet (II, ii, 1-2)). Wel ik hoop dat men bij het introduceren van nieuwe begrippen of concepten voorzichtiger omgaat met zijn eigen taalfantasie. Het kan verkeerde, onduidelijke en ongewenste beelden oproepen.