Elian Nibbeling, derdejaarsstudent lerarenopleiding Geschiedenis.

Ik ben voor mijn minor Internationalisering naar Zweden geweest. Mijn verblijfplaats was Göteborg en daar ben ik zo’n vijf maanden geweest. Aan de Universiteit van Göteborg heb ik de volgende cursussen gevolgd: 
– Viking and Medieval Scandinavian History;
– Teaching Sustainable Development in a Global Perspective;
– Scandinavian Studies: The Post-Industrial City;

De cursussen waren behoorlijk interessant, maar voor mijn vak (afgezien van de Viking & Medieval Scandinavian History) niet heel relevant. Waar ik eigenlijk over wil schrijven is mijn ervaring met de Zweedse middelbare scholen. Ik ben in de omgeving van Göteborg op zoek gegaan naar middelbare scholen waar ik een aantal dagen mee zou mogen kijken en/of lopen. Mijn contactpersoon van de Göteborgs Universiteit heeft me uitgenodigd om te komen kijken bij de ‘Torslandaskolan’ iets buiten Göteborg. Het is een middelbare school voor leerlingen tussen de 12 en 18 jaar. Het is wel opmerkelijk dat ik bijna drie kwartier met de bus moest en ze de plek nog steeds Göteborg-stad noemden, dat was wel eventjes gek voor mij.De eerste keer dat ik naar deze school ging, was vroeg in februari (er volgden nog twee ontmoetingen in maart en mei). Sneeuw lag er nog van de heftige sneeuwstorm die er is geweest en het was er nog best koud. Toen ik aan kwam lopen vielen me een aantal dingen direct op: Er is overal aan gedacht. Er is genoeg deurruimte voor een rolstoel, er is een knop om de deur te openen voor mensen in een rolstoel, er is zelfs een knalgele streep over de vloer die slechtzienden kunnen volgen en bovenal ziet de school er gewoon ontzettend vriendelijk uit. Binnen werden mijn (Duitse) studiegenoot en ik verwelkomd door een aantal super aardige docenten die, beginnend in het Zweeds, ons kwamen vragen wat we gingen doen. We maakten in het Engels duidelijk wat we kwamen doen en er werd ons meteen een warme lunch van een warm-koud buffet aangeboden (schijnbaar voor iedere leerling gratis in Zweden, evenals studeren zelf) en een kop koffie. Vervolgens ontmoetten we onze contactpersoon en we maakten een gezellig praatje. Ze heeft ons door de school geleid en laten zien hoe het er in Zweden op school aan toe gaat. De volgende (verplichte) vakken voor de leerlingen kwamen aan de orde: De ‘gewone’ vakken zoals Zweeds, Engels en wiskunde (die overigens verplicht zijn voor het eindexamen op het 18e levensjaar), maar ook aardrijkskunde, geschiedenis, beeldende vorming, natuur- en scheikunde, koken, handvaardigheid (breien, borduren, etc.), metaalbewerking, houtbewerking en constructie, sport en maatschappelijk werk. Elk vak krijgt een leerling ergens in zijn schoolcarrière aangeboden, wat zeker handig is aangezien tegenwoordig beide ouders een volle baan hebben en niet meer de vakken zoals koken en handvaardigheid aan kun kinderen kunnen geven. Waarom hebben we dit in Nederland niet?

Daarnaast waren de lessen ook erg rustig en vriendelijk. De leraren en leerlingen leken meer een vriendschappelijke band te hebben dan duidelijk een scheiding tussen leraar en leerling zoals dat vaak in Nederland of Duitsland te vinden is. In de middagpauze gingen de leraren niet in een ‘lerarenkamer’ zitten, maar bij de leerlingen zelf. Ze mengden zich onder elkaar en konden elkaar op die manier goed leren kennen en gezellig praten over, bijvoorbeeld, het weekend. Ook stonden er overal in de school verschillende activiteiten klaar, zoals tafeltennis, waar leerlingen in de pauze mee konden spelen. Zelfs leraren deden hier aan mee. Als dit nog niet alles is; in de pauze is de sportzaal gewoon open en kunnen leerlingen daar vrij hun gang gaan en spelletjes spelen. De leerlingen op deze school zijn, zoals gezegd, tussen de 12 en 18 jaar oud. En deze leerlingen speelden ook de spellen met elkaar. Jong en oud gemengd, en dat werd alleen maar gestimuleerd door de leraren die ook mee deden aan het spel. ‘Zo zullen de leerlingen zich veiliger voelen in de klas, en kun je veel meer uit een leerling halen dan wanneer een leraar vreemd en streng is’, aldus een van de leraren van de school. De leraren en leerlingen proberen dus een band te creëren met elkaar buiten het klaslokaal. Waarom hebben we dit in Nederland niet?

Als dit al niet genoeg is, er zit aan deze school ook een afdeling voor leerlingen met ‘Special Needs’, leerlingen met een mentale of lichamelijke aandoening. Leerlingen die niet volledig met het gewone curriculum mee kunnen doen. Deze afdeling zit vast aan de school en de leerlingen mengen zich ook in de pauzes onder de reguliere leerlingen. Ook wordt gestimuleerd dat de ‘Special Needs’ leerlingen een aantal keer per week onder de reguliere leerlingen meedoen en meeleren. Zo leren ze van beide kanten met elkaar om te gaan, kunnen ze vriendschappen maken en zullen ze ze zich uiteindelijk prima mengen in de maatschappij. Het is zelfs verplicht in Zweden voor iedere gemeente een school te hebben voor leerlingen met ‘Special Needs’. Waarom hebben we dit in Nederland niet?

Al met al heeft deze school een oogje bij mij open gedaan en laten zien hoe het ook kan. Ook over de praktische vakken (die in Nederland zo langzaam beginnen te verdwijnen) heeft het bij mij een lampje doen branden. Kortom: Ik denk dat Nederland en haar schoolsysteem nog eens een keer naar Zweden moet kijken. Er zijn heel veel aspecten die wat mij betreft beter kunnen in de scholen in Nederland, en ik denk dat de Torslandaskolan prima een aantal van die dingen laat zien.