door Pleun van der Zwalum, leraar in opleiding

We zijn inmiddels een aantal weken verder en nog steeds denk ik terug aan Turkije. Dat kan ook komen door het feit dat ik nog steeds contact heb met de Turkse buddy’s en nog regelmatig foto’s op Facebook voorbij zie komen van de studenten uit Muğla. Naar het schijnt en wat ik zo hoor van de buddy’s, is het op dit moment erg warm in Turkije, terwijl ik inmiddels alweer gewend ben aan de wat meer Nederlandse temperaturen.

Wanneer ik terugdenk aan Turkije, kan ik niet anders dan in mijn hoofd een vergelijking maken tussen Turkije en Nederland. Twee landen die zo verschillend van elkaar zijn, met verschillende mensen en verschillende gewoonten, zetten mij aan het denken.

Je kunt mensen vergelijken met het weer. In Turkije is het warm, zonnig en wanneer het regent (denk hierbij terug aan Muğla) komt het met bakken uit de hemel gevallen. In mijn opinie, zijn de Turken hetzelfde als hun weer. Wat ik zo heb gezien, zijn het warme, gastvrije mensen die ons met alle liefde wilden betrekken in hun cultuur en ons alles wilden laten zien van hun prachtige stad, zowel in Izmir als in Muğla.

Het Nederlandse weer staat bekend om zijn bewolking, kou en motregen (al vind ik dat het nog best wel meevalt met de hoeveelheid regen in Nederland). Nederlanders zijn, naar mijn mening, afstandelijker dan de Turkse mensen die ik heb ontmoet.

Mensen zijn ook te vergelijken met taal. Ik versta bijzonder weinig van de Turkse taal, maar wat ik hoorde van mensen die er wel iets van kunnen verstaan, is dat de Turkse taal poëtisch is. Vergelijkingen en metaforen zijn in Turkije heel normaal. Turkse mensen praten met emotie, ze praten om elkaar dingen te vertellen, affectie te tonen en te praten.

De Nederlandse taal kent bijvoeglijk naamwoorden, maar deze voegen weinig emotie toe aan ons dagelijks taalgebruik. De Nederlandse taal is zakelijk; Nederlanders praten om te communiceren, elkaar informatie over te brengen en afspraken te maken. Van emotie tonen komt, naar mijn mening, weinig terecht.

Mensen zijn als hun eten. In Turkije is het eten of pittig, of heel (héél, héél) zoet. De hele dag door snoepen de Turkse mensen wat fruit, broodjes, taartjes, hapjes, gebakjes, noem het maar op. Turkse mensen houden gewoon van eten en van zoet, dat is mij wel duidelijk geworden.

Nederlanders eten brood, kaas en ’s avonds aardappelen met groenten en vlees. Dag in dag uit. Misschien een bak vla na de maaltijd om de aardappelen weg te spoelen of een appel tussendoor om de ergste honger te stillen. Oh en vergeet de Cup a soup om vier uur niet, zodat je er nog een paar uurtjes tegenaan kan op het werk.

Ook zijn mensen te vergelijken met hun geschiedenis. Turkije is altijd de brug tussen Europa en Azië geweest. Handelaren trokken van Europa door Turkije naar Azië om handel te drijven. Turkse mensen ontvingen deze handelsreizigers als koningen en floreerden door gastvrij te zijn tegenover deze mensen. Deze gastvrijheid is in hun cultuur ingebakken.

Nederland is altijd een klein landje geweest dat floreerde door zijn scheepvaart en hardheid in de handel. Deze zakelijkheid is er bij de Nederlandse cultuur en ons gedrag ingeslepen.

Ten slotte zijn mensen te vergelijken met hun winkels. In Turkije heb ik honderden verschillende en honderden dezelfde winkels gezien. Eén ding hadden zij allemaal gemeen; ze waren kleurrijk. Zowel de taartwinkels als de kledingwinkels, de sieradenwinkels en de sportwinkels, allemaal stroomden zij over van kleur. Honderden dezelfde winkels naast elkaar, straten vol kapperszaken en wijken vol tassenwinkels. De Turken zijn een kleurrijk volk, gehecht aan traditie en hun gewoonten.

Nederlandse winkels zijn verschillend van elkaar. Iedere winkel is uniek. Zo zijn ook de Nederlanders. We willen allemaal anders zijn dan de rest en we zijn allemaal speciaal. We houden niet van gewoontes en willen ons onderscheiden van de rest, en dat doen we ook.

Natuurlijk zijn deze vergelijkingen behoorlijk zwart-wit. Niet alle Turkse mensen zullen even gastvrij en aardig zijn en niet alle Nederlanders zijn zakelijk en koud. Toch zal ik nooit vergeten hoe we allemaal welkom waren om op Turkse wijze te feesten bij onze buddy’s thuis en we met zijn allen op de grond (!) zaten en al het eten, en dan bedoel ik echt véél eten, voor ons werd uitgestald op een kleed op de grond. Of hoe ik als enige buitenlander Turkse koffie (met veel suiker) proefde bij het beste koffiehuis van Izmir. Mijn hemel, wat voelde ik me toen blond.