Joep Thijssen, derdejaarsstudent Pabo

Eind februari 2018 ben ik gestart met de Minor “leren voor het leven”. Ik had van tevoren niet echt een idee wat ik kon verwachten van deze minor. De titel van de minor kwam mij nogal mysterieus over. De minor wordt vanuit HAN Pabo aangeboden en ik kan je zeggen dat een wereld voor mij open ging. Ik ben gedurende vier maanden meer over mezelf te weten gekomen en ben met de andere studenten over ons leven (mijn leven) in gesprek gegaan. Zij (de andere studenten) stonden hier voor open.  Filosofie, spiritualiteit en religie kwamen aan de orde. Als kroon op onze activiteiten tijdens de minor hebben we een symposium georganiseerd. In deze blog deel ik mijn ervaringen rondom spiritualiteit en het onderwijs. Ik eindig met stilte op de basisschool.

Spiritualiteit op drie niveaus: vanuit de leraar, in de klas en op de hele school.

Spiritualiteit en de leraar
Spiritualiteit heeft in eerste instantie te maken met (bijna) alles wat je ziet. Wat is belangrijk in je leven? Je dierbare, de kinderen in je klas? Dit kunnen confronterende dingen zijn, maar ook positieve dingen. Wat anderen je toe vertrouwen, daarover moet je wel verantwoordelijkheid voor nemen.  Vaak willen we meer verantwoordelijkheid maar is het de kunst om elke dag weer  te genieten van de dingen/personen die je ziet.

Als een leerkracht authentiek is, kan hij de leerlingen ondersteunen bij het ontwikkelen van een eigen identiteit. Daarbij is reflectie ook belangrijk vind ik. Het betreft een leerkracht die weet waar hij spiritueel en sociaal staat.

Spiritualiteit en de  klas
Iets verder kijken
Mijn doel is om mijn kinderen in de klas te laten genieten en ze vertrouwen mee te geven in het leven. Wat gebeurt er nu eigenlijk in de klas, gezin en de natuur? Door bijvoorbeeld met elkaar (de kinderen en de leraar) in gesprek te gaan, lichaamsoefeningen te doen en creatieve activiteiten uit te voeren kan ik spiritualiteit stimuleren bij de kinderen. Dit heb ik wel gezien bij het geven van de les ´lucht´ in groep 4. Lekker met de kinderen naar buiten. Turen naar de wolken en de lucht. Daarnaast met de kinderen in gesprek te gaan over wat ze allemaal zien in de lucht en vervolgens dit verwerken door middel van een creatieve activiteit. In het studiecentrum staat de methode ´Hemel en Aarde´ (bij de tijdschriften). Deze methode ontwikkelt spirituele vaardigheden bij kinderen. Zie dit filmpje!

 Hoe komen kinderen aan eigen spiritualiteit?
Zelf denk ik dat je spiritualiteit bij kinderen kunt stimuleren door hen bijvoorbeeld aan te zetten tot gedichten schrijven, filosoferen (Praatprikkels), nieuwe mensen ontmoeten (bijvoorbeeld in de geschiedenismethode) en een levensweg tekenen. Tijdens de minor konden we kiezen om mee te gaan naar de abdij in Doetinchem. Dit heb ik gedaan. Op de abdij heb ik ook een levensweg getekend en kreeg hierdoor meer inzicht in mijn leven. Op de abdij was er veel ruimte voor stilte en uitwisseling in een gezellige setting.

Spirituele zorg onderling in de klas
Ik zie dit al best veel gebeuren in mijn stageklas. Bijvoorbeeld als kinderen ziek zijn, staan we in de klas hierbij stil. Als het kind weer op school is, zeggen kinderen vaak, dat ze het fijn vinden dat het kind weer op school is. Ik heb ervaren dat een methode als ´De Vreedzame School´ hier zeker invloed op heeft. Deze methode begeleidt kinderen onder andere in het onderling contact en het oog hebben voor elkaar.

Verder zijn het voeren van gesprekjes met de kinderen in en buiten het klaslokaal erg welkom. Aandacht geven en luisteren naar ieder kind in klaslokaal is belangrijk.

Ik vind dat deze insteek zorgt voor meer zelfvertrouwen bij het kind en vertrouwen in de omgeving van het kind.

Spiritualiteit en de school
Het bezig zijn met spiritualiteit gebeurt op mijn huidige stageschool door middel van vieringen, ongeveer 4 keer per jaar. Kinderen wisselen dan onderling dingen uit,  kinderen zien dit en doen nieuwe kennis/ervaringen op. Wat mij ook erg leuk lijkt om spiritualiteit te voeden, is het organiseren van een stiltedag. Kinderen vinden het heerlijk als het even stil is in de klas. ik zie ze gewoon genieten bij het lezen van een leesboek. Ik vraag me af waarom dit zo weinig gebeurt op een dag? Het kan natuurlijk niet de hele dag. Je komt anders in de problemen met de inrichting van het onderwijs. Maar zouden we niet voor één dag een uitzondering kunnen maken. Ik vergelijk het even met een schoolreisje. Als dat kan, zou een stiltedag creëren zeker ook kunnen, lijkt me. Een dag om stil te staan bij jezelf en bij anderen maar dan binnen de hele school.

`Ik ervaar zelf dat het tot rust komen een goede reden is om met spiritualiteit bezig te zijn.`