Bahtiyar Koçan, 3^e-jaarsstudent Lerarenopleiding Engels (deeltijd)

Een week of vier geleden ben ik een weddenschap aangegaan met een leerling. Als deze een 10 voor een overhoring zou halen, zou ik een soort Roy Donders-pak, een onesie, met de Britse Union Jack aandoen, mij cadeau gedaan door een aantal lieve vrienden. Aangezien het mij nagenoeg onmogelijk leek om in twaalf zinnetjes met gemiddeld vijftien woorden inclusief correct te vervoegen werkwoorden nul komma nul fout te maken, deed ik die belofte redelijk makkelijk aan twee leerlingen. Hoezeer mijn aanname gelogen­straft zou worden, daar zou ik later nog achter komen.

Kat in het bakkie
Na het nakijken van de overhoring van de ene leerling kwam deze uit op een 6,8. “Kat in het bakkie”, dacht ik. Bij de andere leerling steeg bij het nakijken de spanning naarmate de zinnen vorderden, en ik langzaam begon te beseffen dat-ie een 10 zou gaan halen. Een breed scala van emoties, een gevoel van ongeloof, verbijstering en “Oh help, wat nu”, ging er door me heen. Het leek in mijn hoofd even een wild kolkende Colorado-rivier in de Grand Canyon waarop ik aan het raften was. En dat is wel het laatste wat ik zou willen. Tsja, als je een belofte doet, moet je hem nakomen.

Er bekroop me echter heel geleidelijk, met een slakkegangetje bijna, een ‘unheimisch’ gevoel. Ik realiseerde me dat deze leerling dyslexie heeft. Knap toch, dat hij dan geen enkele spelfout maakt in twaalf zinnetjes die hij moest vertalen, was ik inwendig aan het bedenken. Vanwege dyslexie mag hij op de laptop werken. Het begon langzaam te dagen. Ik kon een glimlach toch ook niet onderdruk­ken. Naar een ‘aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid’ zal het moederbestand met de vertalin­gen op de laptop hebben gestaan. Dit bestand met vele standaardzinnetjes en de bijbehorende vertalingen had ik eerder als service op het intranet geplaatst. The penny dropped. Well, actually, it was my penny that dropped… En wat nu te doen?

Met pek en veren insmeren?
Zou ik hem ter verantwoording roepen? Hem voor de klas op de stoel vastbinden en met pek en ve­ren insmeren? Het was notabene het aardigste jongetje van de klas. O, Brutus, ook gij? Wat een wake-up call voor Meester Bach. Hoe naïef was ik geweest door niet expliciet zijn laptop te contro­leren. Had ik zijn laptop moeten checken? Zou ik dat nu alsnog moeten doen? Alsof het wat uitmaak­te, dacht ik bij mezelf. In mijn hoofd paradeerden de verschillende boeken van het vak Onderwijs­kunde voorbij (met dank aan Jeroen, Jacqueline en Matty).

Welke pedagogische theorie zou ik hier nu eens op kunnen loslaten? Het liefste jochie van de klas, maar ook hij zou uit lijfsbehoud natuurlijk glashard ontkennen. Mosterd na de maaltijd was het. De keus was uiteindelijk simpel: ik koos voor de relatie met de leerling, en zou laten zien dat ik wel van een grapje houd, best wel wat durf en enige zelfspot heb. Bij latere overhoringen zou ik die leerling er wel weer subtiel aan herinneren dat-ie weer een 10 moet kunnen halen (grin).

Toen ik in de klas aanstalten maakte om de onesie aan te doen, keken de leerlingen me aan. Ze waren verbijsterd dat ik het ook echt deed. Het was hilarisch en tegelijk voelde ik me in mijn element: het gevoel voor drama en theater dat ik vorig jaar nog niet durfde te laten zien en niet kon laten zien, kon ik nu ruim baan geven, ongegeneerd. Wat voelde dat goed. Heerlijk: groots uitpakken en over the top, de leerlingen in verwarring achterlatend. Dit hadden ze niet eerder meegemaakt. Een leerlinge vroeg of ze foto’s mocht maken. Dat heb ik toch maar niet toegestaan, haar vriendelijk aankijkend en verwijzend naar de codes omtrent foto’s maken en verspreiding. Point made, crystal clear.

Het mysterie van meneer Koçan
Alleen de leerlingen van deze vmbo-t-klas hebben op school het exclusieve voorrecht gehad mij zo te zien, niemand anders, behalve een teamleider die mijn les observeerde. Ik wilde hen laten voelen dat het iets speciaals tussen hen en mij was: een soort bloedbroederschap waardoor we verbonden waren. Het gerucht ging natuurlijk als een lopend vuurtje en leerlingen van mijn andere klassen waren zeer nieuwsgierig. De snelheid en reikwijdte van de ouderwetse tamtam in de pauze hebben Twitter doen verbleken. Maar nee, de andere leerlingen hebben mijn onesie-look niet te zien gekregen: laat het mysterie over hoe meneer Koçan er in een onesie uitziet maar lekker in hun hoofden voortbestaan en een eigen leven leiden.

Wat een mooi, bijzonder vak is het leraarschap toch … Durf te experimenteren.

Hartelijke groet,

Bahtiyar Koçan