Je komt hier met een hoop verwachtingen, maar probeert tegelijkertijd geen verwachtingen te hebben. Puur omdat je niet wil dat het tegenvalt. Je laat je verassen. En ik kan je vertellen, een uitwisselingssemester zit vol met dingen die je niet verwacht. Had ik bijvoorbeeld verwacht dat een jongen, die ik aan het begin maar een rare vent vond, nu als een van mijn beste maten aanvoelt? En dat hij van islamitische afkomst is en ik met hem de laatste dag van de Ramadan ging proberen te vasten? Nee, maar dat is wel wat ik daadwerkelijk gedaan heb. Ik, die weliswaar van origine Katholiek is, maar absoluut niks met geloof heeft en er zelfs een beetje tegen is, wilde al die miljoenen mensen die jaarlijks als een paar bezetene gewoon de hele dag nog geen koekje of druppeltje water naar binnen werken eens begrijpen. Ik wilde weten hoe zij zich tijdens het vasten voelen.

Het idee ontstond als volgt. Mijn maat vertelde me dat de ramadan op het punt van beginnen stond en dat hij er tegenop zag. Zoals wel vaker vroeg ik mij af waarom al die mensen dat toch ieder jaar weer doen. Hij vertelde je dat het je discipline leert en het je laat voelen hoe het is om net als mensen in extreme armoede niet te kunnen eten en drinken. Hoe controversieel het thema ‘Islam’ tegenwoordig dan ook mag zijn: we kunnen er niet omheen, dat de ramadan wel vanuit een mooie en solidaire gedachte voorkomt. Het was deze gedachte die mij ervan overtuigde om het één keer te doen. Daarbij dacht ik nog, als miljoenen mensen dit ongeveer jaarlijks doen, dan zullen ze daar wel een goede reden voor hebben.

Daar ging de wekker dan. Midden in de nacht, zo’n twintig minuten voor zonsopkomst. Even twijfelde ik nog, onder andere met het oog op de weersverwachting. Het zou deze laatste dag dan ook 30 graden worden hier. Maar met toch wat lichte zenuwen ging ik het proberen. Razendsnel propte ik mij vol met het meest voedzame wat ik me had kunnen bedenken; Ik at wat yoghurt, een appel en twee volkoren broodjes, want die vullen beter…

Na lang uitgeslapen te hebben, zakte de moet me de volgende ochtend meteen in de schoenen. Mijn mond was droog en mijn maag knorde. Een van de zwaarste momenten van een dag vasten is dan ook het opstaan. Ik besefte me meteen hoe gewend een mens eigenlijk is aan een slok water en een ontbijtje ’s ochtends. Gelukkig ging werd de tot noch toe lichte honger en dorst richting de middag weg. Ik probeerde mezelf bezig te houden en niet te veel na te denken. Tot een uur of twee ging het prima en merkte ik er weinig van. Totdat je echt in actie moest komen. Ik moest naar de supermarkt om eten en drinken voor de avond te halen en uiteraard ook gewoon naar de les. Bij 30 graden staat het zweet je bij de kleinste wandeling al op het voorhoofd. Ik sloeg mezelf dan ook voor de kop toen ik wat vergeten was bij de supermarkt en ik dus de gevoelsmatige kilometerslange toch door de Sahara moest herhalen richting die supermarkt. Bij ieder druppeltje zweet dat uit mijn lichaam kwam besefte ik me, dat dat me nog meer dorst ging opleveren.

In de  loop van de avond begon ik gek genoeg aan het hongergevoel te wennen. Al weet ik niet of dat nou daadwerkelijk komt door gewenning, of door het feit dat de dorst mijn honger overspoelde. Of misschien scheelde het ook wel dat ik in de loop van de tijd hier, een kleine vetreserve heb opgebouwd ter hoogte van mijn navel, beter bekend als het ‘bierbuikje’. Duidelijk is dus wel, dat niet de honger het probleem is, want iedereen met een beetje karakter houdt dat wel een dag vol, maar de dorst. Ik merkte dat mijn lichaam naarmate de dag langer duurde in de spaarstand kwam te staan en ik moest over de eenvoudigste dingen twee keer nadenken. Het moeilijkste moment was even voor negen uur, de tijd waarop eten en drinken weer was toegestaan, toen ik aan het koken was. Ik had het eten en drinken letterlijk in mijn hand, maar ik moest nog 10 zware minuten van discipline opbrengen. Ik had het zeker niet verwacht, maar ik heb het gewoon gered. Nooit dacht ik dat ik zou kunnen wat ‘zij’ konden. Klokslag negen uur was een bijzonder moment. Nog nooit heb ik een van simpel glas water zo erg genoten. Ik heb deze dag een klein beetje kunnen voelen hoe het is om echt arm te zijn. Nog nooit was ik zo dankbaar, dat wij hier in Europa gewoon de kraan open kunnen draaien voor liters onbeperkt drinkwater. Wat is het toch veel te vanzelfsprekend voor ons.

Voor de zuurpruimen die misschien denken: ‘Oké mooi verhaal Mart, maar wat heb je hier aan? Je bent toch daar om een betere docent te worden?’. Jullie hebben helemaal gelijk, maar dit verhaal heeft me toch een belangrijke les voor het leven meegegeven en kennis die ook in de praktijk als docent van belang is. Zo hoorde ik op mijn stage wel eens docenten klagen over het feit dat leerlingen die aan de ramadan doen niks waard zijn in de klas en deze docenten soms de leerlingen maar de klas uit sturen, omdat ze niks doen. Natuurlijk is het belangrijk om actief in de les te zijn, maar ik weet nu in ieder geval een beetje wat er in het hoofd van die vele kinderen speelt. Ik heb groot respect voor al die miljoenen mensen én kinderen die ieder jaar weer de ramadan ‘vieren’. Het was dan ook geen prettige dag, maar wel een belangrijke en mooie ervaring. Deze ervaring werd echter niet op de islamitische wijze gevierd, maar gewoon op de Duitse…

Servus! Mart