Lars Jongejan, tweedejaarsstudent Pabo
Een leerkracht heeft elke dag met andere leerlingen te maken, dat weet iedereen die in het onderwijs werkt. Maar hoe ga je nu precies met deze leerlingen om? In deze blog ga ik in op een toch best heftig onderwerp binnen het onderwijs, maar ook daar buiten. Het onderwerp depressie en zelfdoding. Een depressie bij kinderen is kenmerkend doordat somberheidsklachten die langer dan twee weken duren. Denk hier bijvoorbeeld aan een lusteloze en vermoeide uitdrukking, teruggetrokken, maar het kan zich ook uiten in ongewenst gedrag zoals agressief, prikkelbaar en/of humeurig gedrag.

Het ontstaan van een depressie kan verschillende oorzaken hebben die op het kind een enorme invloed kunnen hebben. Een kind kan problemen thuis hebben (gescheiden ouders, mishandeling, omstandigheden binnen het gezin of de familie, erfelijkheid, etc.) maar ook op school (pesten, het niet kunnen meedraaien in de klas, acceptatie door klasgenoten en leerkracht). Door al deze factoren kan het zijn dat een kind zowel fysiek als mentaal beschadigd kan raken en zichzelf gaat zien als het probleem. Het is en blijft lastig om dit als leerkracht, die eigenlijk net voor de klas staat, te zien want elk kind is anders en ieder kind laat ander gedrag zien. Daarom geldt dit niet alleen voor oudere klassen, maar ook zeker voor jongere klassen.

Nu is de vraag: Wat zou jij, als leerkracht, er mee moeten doen? Jouw rol in dit alles is:
– Wees een luisterend oor: Zorg dat het kind zijn of haar verhaal bij jou kwijt kan. Praat erover met het kind en desnoods met je collega’s. Door een luisterend oor te zijn bouw je de relatie op met het kind en weet het ook dat hij op iemand kan bouwen;
– Informeer: Er zijn specifieke programma’s voor kinderen die met een depressie zitten. Informeer op jouw school of ze zulke programma’s hebben of vraag hulp aan professionals. Als je denkt dat het vrij ernstig is, deel jouw bevindingen ook met de ouders en hoe zij hierin staan;
– Wees positief: Benader het kind positief. Stel bijvoorbeeld doelen met het kind op waarnaar hij kan werken. Hierdoor verspreid je ook de werkdruk op het kind waardoor hij of zij meer rust en overzicht kan ervaren. Laat hem of haar daarnaast voldoende bewegen. Sport is namelijk een goede afleider waarbij het kind ook zijn lichaam kan ontdekken en ook zijn sociale vaardigheden met andere kinderen kan laten groeien. Stimuleer het kind ook om dingen te doen die hij leuk vindt;
– Veilige omgeving: Elk kind heeft recht op een veilige omgeving. Op deze manier kan het zich goed ontwikkelen op verschillende gronden. In een veilige omgeving kunnen er vriendschappen ontstaan en sociale contacten kunnen worden gelegd. Bevorder dit bij een kind met een depressie. Zorg dat hij of zij contact maakt met andere leerlingen.
– Helpende hand: jij als leerkracht kunt de depressie niet verhelpen, daarvoor heb je professionals nodig. Je kunt wel ondersteunen. Je kunt het met het kind hebben over andere vertrouwelijke bronnen. Denk hierbij aan de Kindertelefoon of aan 113online.

113online is een organisatie die speciaal opgericht is voor mensen die te kampen hebben met een depressie of suïcidale gedachten. Zij zijn een luisterend oor en kunnen hulp bieden waar nodig is door bijvoorbeeld therapeuten in te schakelen. Dit kan ook anoniem.

Op deze sites kun je ook meer herkenningspunten en tips vinden over hoe jij als leerkracht met een kind dat kampt met een depressie moet werken:
https://www.113.nl/
http://www.kenniscentrum-kjp.nl/Leerkrachten/Stoornissen-2/Depressie-2/Behandeling-en-begeleiding-2/Wat-de-leerkracht-kan-doen-1
http://www.nji.nl/nl10/Download-NJi/Publicatie-NJi/Top-10-Ondersteuningsvragen-in-het-onderwijs.pdf
https://www.leraar24.nl/depressie/

Tot de volgende blog!
Lars