Arian de Graaf, student Leraar Duits.

Afgelopen februari tot en met juni 2019 heb ik in het Oostenrijkse Krems a.d. Donau gestudeerd. Gedurende dit buitenlandsemester heb ik één dag per week lesgegeven aan 10-14 jarigen op een zogenaamde Neue Mittelschule (NMS). Dit is een schoolsoort die tussen basis- en middelbaar onderwijs in ligt. De docenten die hier lesgeven zijn geschoold in een bepaald vakgebied en geven allemaal tenminste twee vakken. Ik kreeg de kans om meteen drie vakken te geven: Duits, aardrijkskunde en geschiedenis.

“De schooldag begon al om 7 uur!”
Het lesgeven in Oostenrijk heel anders dan bij ons in Nederland. Natuurlijk, je spreekt alleen maar Duits en jij leert wat taal betreft ook nog eens wat van de kinderen. De schooldag begon voor mij bijvoorbeeld al om 7 uur en duurde maximaal tot 14 uur ’s middags. In tegenstelling tot de Nederlandse scholen geef je op de Neue Mittelschule aaneensluitend les. In Nederland kom je vaak toe aan je dagelijkse beweging, doordat de kinderen en docenten van klas naar klas moeten lopen; op mijn stageschool in Oostenrijk wisselden alleen de docenten van ruimte. Op deze manier zie je dus dat elke klas een vast en mooi ingericht lokaal heeft. De leerlingen hebben kunstwerkjes en klassenfoto’s in het lokaal opgehangen; dat geeft een persoonlijk tintje!

Bij mij op de Mary Ward in Krems a.d. Donau werd er lesgegeven in groepen van maximaal 20 leerlingen. Vaak was er extra onderwijspersoneel in de klas. Toen ik op de hogeschool in Krems vertelde, dat ik als stagiaire soms wel 32 leerlingen voor mij heb gehad, keek iedereen mij vol verbazing aan!

“Gezag en respect verdienen”
De leerlingen hebben veel meer gezag voor jou als leraar. Ik merkte dat al bij de binnenkomst. Ik werd de eerste dag als stagiaire aangekondigd en de leerlingen stonden spontaan op en zeiden in koor “Guten Morgen, Herr de Graaf”. Dit gebeurt zelfs, als de conciërge binnenkomt! In Nederland heb je soms het idee dat je respect en gezag moet verdienen, terwijl je die daar al zonder moeite hebt.

“Unterschrift von den Eltern”
In Oostenrijk is ook meer discipline. Ik heb in alle lessen nooit echt meegemaakt dat de leerlingen hun zaken niet op orde hadden. Het toch al vele huiswerk (voor 10 jarigen) werd trouw gemaakt. Hadden de leerlingen een afspraak of moesten zij vanuit school iets communiceren, werd dit netjes in een boekje geschreven. Elke afspraak werd weer door de ouders en de leraar van een handtekening voorzien.

Van “Hausübung” tot “Mistkübel”
Wat belangrijk is om te weten voordat je in Oostenrijk les geeft, is dat je je bewust moet zijn van het feit dat Oostenrijks-Duits (Standardsprache) anders is dan ‘Hochdeutsch’. Tijdens mijn eerste les werd ik erop gewezen dat je huiswerk niet vertaalt als “Hausaufgaben” maar dat je “Hausübung” zegt. Bovendien moesten de leerlingen na de pauze (die ze in hun eigen lokaal doorbrachten) hun afval in de “Mistkübel” gooien i.p.v. in de “Mülleimer!”